Gỡ “nút thắt” liên kết nội vùng và liên vùng cho vùng Trung du và miền núi phía Bắc
(ĐCSVN) - Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, một trong những “nút thắt” lớn trong phát triển vùng Trung du và miền núi phía Bắc (TDMNPB) là liên kết nội vùng và liên vùng hạn chế, đặc biệt là theo phương ngang (Đông - Tây).
Thông tin này được nhấn mạnh tại Hội nghị Hội đồng điều phối vùng Trung du và miền núi phía Bắc lần thứ ba diễn ra ngày 24/5 tại Phú Thọ.
 |
| Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng (Ảnh: MPI) |
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết: Một trong những “nút thắt” lớn trong phát triển vùng Trung du và miền núi phía Bắc (TDMNPB) là liên kết nội vùng và liên vùng hạn chế, đặc biệt là theo phương ngang (Đông - Tây). Khoảng cách và thời gian di chuyển giữa các tỉnh còn nhiều bất cập, khó có sự liên kết giữa các hoạt động kinh tế xã hội và chia sẻ các hạ tầng xã hội, dịch vụ công giữa các tỉnh trong vùng, kể cả với một số tỉnh trong cùng tiểu vùng. Những liên kết liên vùng mang tính chiến lược còn thiếu hoặc trong tình trạng chậm đầu tư.
Thông tin về tình hình triển khai các dự án quan trọng liên kết vùng, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, trong thời gian vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ưu tiên bố trí nguồn lực đầu tư các dự án cao tốc, quy mô lớn của vùng TDMNPB, góp phần thay đổi bộ mặt kết cấu hạ tầng của vùng.
Đến nay, dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ kết nối với cao tốc Nội Bài - Lào Cai đã cơ bản hoàn thành, đưa vào khai thác từ ngày 24/12/2023, năng lực tăng thêm khoảng 40km đường cao tốc, với quy mô 4 làn xe, từ đó kết nối với cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang.
 |
| Cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ đang được gấp rút hoàn thành (Ảnh: PV) |
Về dự án cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang giai đoạn 1 có chiều dài 104km, quy mô đầu tư 2 làn xe hạn chế, giải phóng mặt bằng với quy mô 4 làn xe, với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là hơn 9.000 tỷ đồng, trong đó, ngân sách Trung ương hỗ trợ hơn 5.600 tỷ đồng. Dự án đã được khởi công từ tháng 5/2023 và dự kiến hoàn thành trong năm 2025.
Liên quan đến dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng (tỉnh Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (tỉnh Cao Bằng) theo hình thức BOT, dài tuyến là 121km, giai đoạn 1 đầu tư khoảng 93km, dự án đã khởi công ngày 1/1/2024 và dự kiến hoàn thành giai đoạn 1 trong năm 2025.
Tuy nhiên, hiện nay dự án đang gặp khó khăn vướng mắc: Chỉ tiêu sử dụng đất tại tỉnh Lạng Sơn đến năm 2025 cần tăng thêm 188 ha đất giao thông; thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng cần nhiều thời gian; khó khăn về khả năng huy động vốn của nhà đầu tư... nên dự án đang thực hiện điều chỉnh chủ trương đầu tư để nâng mức vốn tham gia của ngân sách Nhà nước thêm 3.220 tỷ đồng.
Về dự án cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình - Mộc Châu (Sơn La) gồm 4 đoạn đang triển khai thực hiện, đối với đoạn Hòa Lạc - Hòa Bình, dài 23km, hiện nay, tỉnh Hòa Bình đang lập dự án để mở rộng quy mô lên 6 làn và triển khai thực hiện theo hình thức BOT. Đoạn TP Hòa Bình - Đà Bắc (Km0 - Km19), tỉnh Hòa Bình đang rà soát đề xuất điều chỉnh hướng tuyến và thực hiện theo quy mô cao tốc. Đoạn Hòa Bình - Mộc Châu (Km19 - 53), đoạn thuộc địa bàn tỉnh Hòa Bình có chiều dài 34km, hiện chưa chọn được nhà đầu tư và chưa khởi công. Đoạn Hòa Bình - Mộc Châu thuộc địa bàn tỉnh Sơn La có chiều dài 32,3km, đã được Quốc hội cho phép áp dụng thí điểm giao tỉnh Sơn La là cơ quan chủ quản; hiện nay tỉnh đã hoàn thành thủ tục đầu tư và dự kiến khởi công sau khi Quốc hội bổ sung vốn kế hoạch trung hạn giai đoạn 2021 - 2025.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết: "Hiện nay, toàn tuyến dự án cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình - Mộc Châu (Sơn La) chưa khởi công và chậm so với tiến độ phê duyệt".
Một dự án đáng chú ý khác là dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không Sa Pa, tỉnh Lào Cai theo hình thức BOT có quy mô cấp 4C, công suất 1,5 triệu hành khách/năm, tổng vốn đầu tư là 4.208 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách nhà nước là 2.103 tỷ đồng. Dự án đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng giai đoạn 1. Hiện chưa lựa chọn được nhà đầu tư, tỉnh Lào Cai đang điều chỉnh chủ trương đầu tư để tăng vốn ngân sách Nhà nước tham gia vào dự án.
Ngoài các dự án trên, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, các Bộ, ngành đang nghiên cứu phương án đầu tư một số dự án: Tuyến nối Hà Giang với cao tốc Nội Bài- Lào Cai; tuyến Đoan Hùng - Chợ Bến; giai đoạn 2 tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai; tuyến cao tốc Bắc Kạn - Cao Bằng; tuyến cao tốc Sơn La - Điện Biên - cửa khẩu quốc tế Tây Trang; nghiên cứu đầu tư tuyến đường sắt điện khí hóa Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng… Đồng thời, các địa phương đang rà soát, xây dựng phương án nâng quy mô các tuyến cao tốc lên 4 làn hoàn chỉnh, bổ sung các tuyến kết nối, nút giao để phát huy hiệu quả các cao tốc trên địa bàn.
 |
| Theo Quy hoạch được phê duyệt, vùng gồm 14 địa phương: Cao Bằng, Điện Biên, Bắc Giang, Bắc Kạn, Hà Giang, Hòa Bình, Lạng Sơn, Lai Châu, Lào Cai, Phú Thọ, Sơn La, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Yên Bái (Ảnh: PV) |
Liên quan đến các dự án quan trọng liên kết vùng TDMNPB, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các địa phương khẩn trương tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, hoàn thiện các thủ tục cần thiết để sớm khởi công dự án, tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đã khởi công. Đối với các dự án đang chuẩn bị đầu tư hoặc nghiên cứu triển khai thì lồng ghép đưa vào trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030. Nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù để sớm triển khai, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Liên quan tới Quy hoạch vùng Trung du và miền núi phía Bắc vừa được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành, để triển khai có hiệu quả, dịp này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các Bộ, ngành và địa phương quan tâm phổ biến bản Quy hoạch vùng này một cách rộng rãi, công khai, minh bạch tới người dân, doanh nghiệp các thành phần kinh tế trong và ngoài nước nhằm thu hút sự tham gia của các bên liên quan một cách hiệu quả nhất. Cần thiết phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tăng cường phối hợp giữa các bộ ngành, địa phương; phá bỏ tư duy cục bộ trước hết là trong việc triển khai thực hiện chương trình dự án có vai trò vùng. Phải đổi mới tư duy, phát huy sự năng động, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành của từng bộ, ngành và địa phương, từng bước chuyển đổi mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại kinh tế vùng theo hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; phát triển mạnh công nghiệp chế biến, chế tạo và năng lượng; nông nghiệp giá trị cao, ứng dụng công nghệ hiện đại, hữu cơ; kinh tế cửa khẩu, du lịch, kinh tế rừng gắn với bảo vệ và phát triển rừng. Tập trung nguồn lực thực hiện 04 nhiệm vụ trọng tâm, đột phá đã đặt ra tại Quy hoạch, trong đó ưu tiên phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối vùng, liên vùng và quốc tế. Tập trung xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của các khu kinh tế cửa khẩu, khu công nghiệp, khu thương mại tự do xuyên biên giới (hiện đang được nghiên cứu thí điểm), tăng cường liên kết hình thành các chuỗi đô thị gắn với phát triển vành đai công nghiệp - đô thị - dịch vụ, các hành lang và vành đai kinh tế và các khu vực động lực phát triển.
Về rà soát cơ chế, chính sách đặc thù Vùng, bản thân Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ động phối hợp với các bộ, cơ quan trung ương, địa phương trong Vùng rà soát, làm việc với các Bộ, ngành, địa phương và đề xuất 04 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù cho phát triển vùng, gồm: Nhóm chính sách về phát triển hạ tầng giao thông kết nối; Nhóm chính sách về phát triển cửa khẩu; Nhóm chính sách về quản lý, phát triển tài nguyên rừng, nguồn nước; Nhóm chính sách về an sinh xã hội./.