Vui buồn cùng Halloween
(ĐCSVN) - Cùng với sự giao lưu về văn hóa ngày càng sâu rộng, những năm gần đây, Lễ hội Halloween (lễ hội hóa trang) đã du nhập và được đông đảo giới trẻ nước ta hưởng ứng. Tuy nhiên, bên cạnh thái độ hào hứng, nhiệt tình tham gia thì vẫn còn không ít băn khoăn cùng những chuyện buồn quanh cách thể hiện “khác người” của một bộ phận trong giới trẻ hiện nay…
Khung cảnh Lễ hội Halloween tại một trường THPT ở thành phố Hòa Bình (Hòa Bình). Ảnh: QĐ
Bắt nguồn ở nhiều nước Tây Âu và Bắc Mỹ, Halloween được biết đến với ý nghĩa là một lễ hội truyền thống thường niên với sự tham gia của đông đảo dân chúng. Theo đó, vào ngày cuối cùng của tháng 10 hàng năm, lễ hội Halloween sẽ được tổ chức bắt đầu vào buổi chiều tối cho tới 12 giờ đêm. Người dân tham gia lễ sẽ trang trí nhà cửa sao cho rùng rợn. Trong dịp này, khi ra đường, mọi người đều hóa trang thành những nhân vật đáng sợ hoặc bất kỳ nhân vật nào họ thích, sau đó tới từng nhà để gõ cửa nhận kẹo và chúc tụng nhau. Hiện nay, lễ hội Halloween đã trở nên khá phổ biến tại Việt Nam, với sự hưởng ứng của giới trẻ, nhất là các bạn học sinh, sinh viên tại các thành phố lớn. So với các năm trước, lễ hội Halloween năm nay được tổ chức ở khá nhiều địa điểm như các khu vui chơi giải trí, nhà văn hóa, trường học… Và không khó để thấy trên các trang mạng xã hội hình ảnh các bạn nam nữ thanh niên, học sinh, sinh viên hào hứng hóa trang thành những nhân vật trong phim kinh dị. Thậm chí, nhiều bạn đã khiến cho người nhà một phen hoảng hồn khi trở về nhà trong bộ trang phục Halloween!Tìm hiểu được biết, để đáp ứng nhu cầu hóa trang của các thượng đế, tại nhiều nơi, những cửa hàng kinh doanh trang phục và phụ kiện phục vụ lễ hội Halloween cũng mọc lên như nấm sau mưa. Song, đáng buồn là vì chạy theo lợi nhuận với phương châm “gây ấn tượng mạnh” cho khách hàng, các cửa hàng này đã không ngần ngại đưa ra những lời quảng cáo khá “kinh dị” cho sản phẩm của mình: “Dịch vụ hóa trang, vẽ mặt nạ hóa thân thành các nhân vật ma quỷ”; “Cơ hội nhảy múa tưng bừng trong đêm Halloween hóa trang thành hồn ma xác sống lang thang khắp phố”; “Hãy đến với chúng tôi và trở thành con ma đáng sợ nhất"... Thực tế thì tại những cửa hàng này, khách hàng có thể tìm thấy cho mình mọi thứ phụ kiện trang điểm để trở nên “kinh khủng”, “ma quái”, “đáng sợ” nhất; để trở thành những hình ảnh mà ngay cả khi gặp ác mộng thì mọi người cũng không thể bắt gặp. Cô Nguyễn Thị Gấm ở phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội) chia sẻ: “Tôi thực sự sốc khi nhìn thấy con gái mình trong trang phục Halloween. Thực tình, tôi nghĩ cháu chỉ hóa trang nhẹ nhàng, vui vẻ chứ không nghĩ con gái và nhóm bạn lại tự biến bản thân thành những hình thù ma quái đáng sợ như vậy”.
Theo nhiều nhà nghiên cứu văn hóa, tuy là sự du nhập từ phương Tây nhưng hiện nay lễ hội Halloween tại nhiều nơi ở nước ta đang dần có sự “biến tướng” so với ý nghĩa nguyên gốc. Từ những cách hóa trang gần gũi như đầu bí ngô, phù thủy, ma áo trắng… thì nay đã dần biến tướng hóa trang theo hướng ngày càng khiếp đảm hơn, gớm ghiếc dựa trên sự kế thừa những hình ảnh trong các bộ phim kinh dị. Điều này có thể tạo cho người tham gia những cảm giác mạnh khi thể hiện cái “tôi” của mình nhưng lại khá xa lạ, phản cảm với văn hóa truyền thống cũng như suy nghĩ của các bậc phụ huynh. Minh chứng rõ nét nhất đó là sau mỗi mùa Lễ hội Halloween bao giờ cũng có nhiều ý kiến bức xúc của người dân trước những hình ảnh vui Halloween phản cảm, gây “sốc”!
Thực tế cho thấy, trong thời kỳ hội nhập và phát triển hiện nay, giao lưu văn hóa giữa các quốc gia, dân tộc là một xu thế tất yếu. Đó vừa cơ hội để làm phong phú hơn đời sống văn hóa tinh thần của người dân trong nước, vừa là điều kiện để chúng ta tiếp thu những tinh hoa văn hóa từ bên ngoài Tuy vậy, việc giao lưu văn hóa không có nghĩa là du nhập văn hóa ngoại lai một cách tùy tiện, thiếu chọn lọc. Không ít người đã đặt câu hỏi: “Có điều gì hay và đẹp khi các bạn nam thanh nữ tú sôi nổi hóa trang thành ma quỷ, xác ướp ghê rợn rồi lũ lượt kéo nhau diễu hành trên đường phố hay trong các khu vui chơi cộng cộng?”
Hiện nay, trong bối cảnh hội nhập kinh tế và giao lưu văn hóa quốc tế ngày càng sâu rộng, nếu chúng ta không có bản lĩnh vững vàng, không có hướng phát triển văn hóa đúng đắn thì việc đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc luôn là một nguy cơ hiện hữu. Và văn hóa khi đó, có chăng chỉ là một thứ văn hóa hỗn tạp, ngoại lai, vay mượn.
Mất văn hóa là mất tất cả. Trên thế giới, đã có không ít dân tộc phải trả giá đắt khi đánh mất bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Do vậy, dư luận mong muốn các cơ quan chức năng cần tăng cường quản lý, kiểm soát, chấn chỉnh, định hướng các hoạt động văn hóa, lễ hội, trong đó có Lễ hội Halloween để lễ hội này thực sự là một hoạt động văn hóa, phù hợp với bản sắc văn hóa dân tộc và tâm lý lứa tuổi của giới trẻ hiện nay./.