Tiền đề quan trọng giúp nâng cao chất lượng dân số
(ĐCSVN) - Hoạt động tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân đang được triển khai hiệu quả tại nhiều địa phương trên cả nước. Đây được xem là hình thức tầm soát đầu tiên, tiền đề vô cùng quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dân số.
Ninh Bình: Đến năm 2020, 50% vị thành niên, thanh niên được tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân
Từ năm 2009, Ninh Bình đã triển khai thực hiện đề án “Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân” trên địa bàn tỉnh, qua đó góp phần nâng cao chất lượng dân số của địa phương.
Thông qua Đề án, hàng nghìn đối tượng là các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ; phụ huynh có con ở lứa tuổi vị thành niên, thanh niên; công nhân làm việc tại các doanh nghiệp, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, xí nghiệp trong toàn tỉnh... đã được tư vấn, cung cấp các kiến thức về phòng ngừa và điều trị các bệnh lý có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe khi kết hôn, mang thai, sinh đẻ, các nguy cơ sinh con bị dị tật bẩm sinh… Đề án đã phát huy hiệu quả tích cực, không chỉ giúp các bạn trẻ có suy nghĩ đúng và hình thành các mối quan hệ lành mạnh, trong sáng về tình bạn, tình yêu và hôn nhân gia đình, mà còn giúp các bậc phụ huynh nắm bắt và hiểu hơn tâm sinh lý của con em mình khi các em sắp đến tuổi trưởng thành.
Phát huy những kết quả đạt được, năm 2017, UBND tỉnh Ninh Bình ban hành kế hoạch thực hiện Đề án “Tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ Dân số - Kế hoạch hóa gia đình cho vị thành niên, thanh niên giai đoạn 2017 - 2020”. Kế hoạch nêu rõ thực tiễn, hiện nay lực lượng vị thành niên, thanh niên của Ninh Bình chiếm tỷ lệ cao, năm 2016 là 21,7% dân số toàn tỉnh. Vị thành niên và thanh niên tỉnh Ninh Bình nói riêng cũng nằm trong tình trạng chung của vị thành niên và thanh niên cả nước, cũng đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ và thách thức như: tác động nhiều mặt của xã hội và điều kiện sống khiến cho tuổi dậy thì sớm hơn; thời đại bùng nổ thông tin dẫn đến việc vị thành niên tiếp cận với nhiều nguồn phức tạp, không lành mạnh; cha mẹ thiếu kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, không giải thích được những thắc mắc của các em, thường lảng tránh và định kiến, trong khi đó các chương trình về chăm sóc sức khỏe sinh sản - kế hoạch hóa gia đình vị thành niên, thanh niên chưa đáp ứng đủ nhu cầu... Để từng bước khắc phục những vấn đề này, tỉnh Ninh Bình đề ra mục tiêu: đến năm 2020, 70% vị thành niên, thanh niên được cung cấp kiến thức, thái độ và kỹ năng thực hành về dân số - kế hoạch hóa gia đình; 50% vị thành niên, thanh niên được tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân; tăng tỷ lệ điểm cung cấp dịch vụ dân số - kế hoạch hóa gia đình thân thiện với vị thành niên, thanh niên lên 20% so với thời điểm hiện tại... Kế hoạch cũng xác định rõ các nhiệm vụ và giải pháp cụ thể để hoàn thành những mục tiêu đề ra, góp phần nâng cao chất lượng dân số của tỉnh.
Vĩnh Phúc: Duy trì hiệu quả hoạt động của các câu lạc bộ tiền hôn nhân
Mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân được triển khai trên toàn địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc từ năm 2011 nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng dân số. Đây là loại hình tư vấn đặc biệt cho thanh niên nam, nữ chuẩn bị kết hôn nhằm cung cấp kiến thức về sức khỏe cho thời kỳ hôn nhân gồm dịch vụ khám sức khỏe tổng quát, xét nghiệm viêm gan siêu vi B, HIV và xét nghiệm máu...
Hằng năm, các chỉ tiêu về mô hình này đều đạt và vượt kế hoạch đề ra. Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Vĩnh Phúc đã tổ chức tuyên truyền về nội dung chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên trên hệ thống loa truyền thanh của các huyện, thị, thành phố... Duy trì hiệu quả hoạt động của các câu lạc bộ (CLB) tiền hôn nhân tại các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh. Tỉnh cũng tổ chức nhiều buổi nói chuyện chuyên đề về kỹ năng sống liên quan đến sức khỏe sinh sản cho 100% học sinh tại 29 trường THCS trên địa bàn thành phố Vĩnh Yên, huyện Bình Xuyên, Vĩnh Tường… Phối hợp với Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tổ chức hội nghị tuyên truyền, tư vấn về lợi ích của khám sức khỏe tiền hôn nhân, giới thiệu các cơ sở khám sức khỏe tiền hôn nhân cho hàng nghìn nam, nữ thanh niên chuẩn bị kết hôn và các đối tượng liên quan...
Thời gian tới, Vĩnh Phúc sẽ tiếp tục tập trung các nguồn lực, thực hiện hiệu quả Đề án nâng cao chất lượng dân số, xây dựng và củng cố mạng lưới cung cấp thông tin, tư vấn và dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - kế hoạch hóa gia đình; tổ chức tuyên truyền, vận động và giáo dục về khỏe sinh sản - kế hoạch hóa gia đình; tổ chức kiểm tra sức khỏe, phát hiện, tư vấn về các nguy cơ sinh con bị khuyết tật, dị tật cho nam, nữ chuẩn bị kết hôn…
Đắk Nông: 32/71 xã, phường, thị trấn triển khai mô hình “Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân”
Theo Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Đắk Nông, tính đến tháng 8/2018, Chi cục đã triển khai mô hình “Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân” tại 32 xã, phường, thị trấn nhằm cung cấp kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản và đã tư vấn đối với hơn 2.100 lượt vị thành niên, thanh niên.
Việc triển khai mô hình đã góp phần nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hành sức khỏe sinh sản - kế hoạch hóa gia đình thông qua tư vấn và khám sức khỏe cho nam và nữ chuẩn bị kết hôn, đặc biệt là thanh niên để phát hiện, phòng ngừa và hướng dẫn điều trị các bệnh lý có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe khi kết hôn, mang thai, sinh đẻ, các nguy cơ sinh con bị dị tật bẩm sinh.
Phát huy hiệu quả của mô hình này, thời gian tới, ngành dân số Đắk Nông sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động góp phần nâng cao nhận thức, thái độ, hành vi có lợi và bền vững trong việc thực hiện chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình; nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hành chăm sóc dân số - kế hoạch hóa gia đình thông qua tư vấn và kiểm tra sức khỏe cho thanh niên, đối tượng tiền hôn nhân góp phần nâng cao thể chất, trí tuệ, tinh thần cho đối tượng nhằm từng bước nâng cao chất lượng dân số./.