Thực hiện thành công ca ghép gan không cùng nhóm máu
(ĐCSVN)- Lần đầu tiên ca ghép gan không cùng nhóm máu từ người cho, được thực hiện thành công tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Bà nội (57 tuổi) đã hiến gan cho cháu gái 15 tuổi. Đến nay, sức khỏe của bệnh nhân đã hồi phục. Đây ca ghép bất đồng nhóm máu đầu tiên trong số 205 ca ghép gan được thực hiện tại bệnh viện.
Tại cuộc họp cung cấp thông tin về thành tựu ghép gan tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, PGS.TS, bác sĩ Lê Văn Thành, Viện trưởng Viện Phẫu thuật tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, ngày 30/10/2023, ca ghép gan bất đồng nhóm máu đầu tiên tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 được thực hiện thành công.
 |
| Sau 8 giờ, ca ghép gan được thực hiện thành công. Bệnh nhân được rút ống nội khí quản ngay tại phòng mổ (Ảnh: BVCC). |
Bệnh nhân nữ 15 tuổi, phát hiện xơ gan không rõ căn nguyên cách đây 6 năm. Gần đây, bệnh nhân đi khám, phát hiện có khối u gan đã được chẩn đoán là ung thư biểu mô tế bào gan trên nền xơ gan.
Theo PGS.TS, bác sĩ Lê Văn Thành, với trường hợp này, phẫu thuật cắt khối u không khả thi vì chức năng gan đã kém do xơ gan, lách to. Vì vậy, ghép gan là phương án tốt nhất dành cho bệnh nhân. Do đó, bệnh nhân đã được nút mạch gan chuẩn bị cho ghép gan.
Ca ghép gan này có điểm đặc biệt là bất đồng nhóm máu ABO. Người hiến gan là bà nội của bệnh nhân. Tại Việt Nam, ghép tạng từ nguồn cho bất đồng nhóm máu ABO đã được thực hiện trên bệnh nhân ghép thận và trên nhóm ghép gan ở trẻ em, nhưng chưa được thực hiện ở người trưởng thành, bởi miễn dịch của người lớn phức tạp hơn ở trẻ em. Ca ghép gan bất đồng nhóm máu ABO này mới 15 tuổi, vẫn là tuổi vị thành niên, nhưng về sự phát triển cơ thể đã có thể coi là tuổi trưởng thành.
PGS.TS, bác sĩ Lê Văn Thành cho biết, những trường hợp bất đồng về nhóm máu sẽ được điều trị khác với trường hợp cùng nhóm máu. Trước ghép 3 tuần, bệnh nhân ghép gan được đánh giá hiệu giá kháng thể nhóm máu của người hiến. Sau đó sẽ điều chỉnh hiệu giá kháng thể, điều trị giải mẫn cảm bằng thuốc ức chế miễn dịch retuximab, kết hợp với lọc huyết tương để đưa nồng độ kháng thể nhóm máu của người hiến xuống 1/16 mới tiến hành ghép.
Đối với trường hợp này, sau quá trình chuẩn bị trước, kíp ghép gan đã tiến hành phẫu thuật nội soi lấy mảnh gan ghép phải từ người cho sống để tiến hành ghép gan cho bệnh nhân. Sau 8 giờ, ca ghép gan được thực hiện thành công. Bệnh nhân được rút ống nội khí quản ngay tại phòng mổ.
 |
| PGS.TS.BS.Lê Văn Thành thăm bệnh nhân sau ghép gan. Ảnh: TT |
Sau một tuần ghép, sức khỏe của người hiến và người nhận đều ổn định. Người hiến được ra viện sau một tuần ghép. Sức khỏe của người nhận phục hồi tốt, chức năng gan ghép hoạt động bình thường, vận động nhanh nhẹn.
PGS.TS, bác sĩ Lê Văn Thành cho biết: Trước đây, bệnh nhân có chỉ định ghép gan, chỉ ghép đồng nhóm máu. Số lượng người nhận gan cao nhưng người hiến gan đã ít, người hiến có đồng nhóm máu lại càng ít hơn. Do đó, các nhà khoa học trên thế giới đã nghĩ đến việc ghép bất đồng nhóm máu. Từ đó, việc triển khai ghép gan bất đồng nhóm máu đã được nghiên cứu và tiến hành thành công. Phương pháp này giúp tăng cơ hội sống cho người cần được ghép gan và tăng nguồn hiến tặng.
Hiện nay, có những loại thuốc điều chỉnh ức chế miễn dịch và có thể điều trị cho bệnh nhân bất đồng nhóm máu. Kết quả bệnh nhân sống sau 5 năm tương đương với nhóm bệnh nhân đồng nhóm máu.
Phương pháp này mang lại ưu điểm là tăng được nguồn hiến tạng mà người hiến đồng nhóm máu không đủ. Nhược điểm lớn nhất là có thể gặp phải một số biến chứng như thải ghép hoặc hẹp đường mật cao hơn ghép đồng nhóm máu.
Tuy nhiên, thời gian sống của bệnh nhân được ghép gan không khác biệt. Sau ghép, bệnh nhân được theo dõi như ghép thông thường, phải làm xét nghiệm hiệu giá kháng thể 2 tuần/lần đến khi ra viện và khi tái khám./.