Đánh giá kỹ lưỡng việc mở rộng đối tượng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc
(ĐCSVN) – Các đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần có đánh giá, phân tích kỹ lưỡng về khả năng đảm bảo ngân sách cho các đối tượng được mở rộng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, đồng thời cần quy định chặt chẽ hơn về nhóm đối tượng này khi đưa vào đối tượng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc để bảo đảm tính khả thi và bảo vệ tối đa quyền lợi của người lao động.
Sáng 23/11, cho ý kiến vào dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), đa số đại biểu Quốc hội khẳng định, bảo hiểm xã hội là chính sách rất nhân văn của Đảng và Nhà nước, nhằm mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội cho người dân và quyền lợi tốt nhất cho người lao động. Quy định về đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện nhận được nhiều ý kiến tham gia góp ý. Nhiều đại biểu đồng tình với việc mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với một số nhóm đối tượng như Chính phủ đã đề xuất nhằm góp phần thực hiện mục tiêu, nội dung cải cách chính sách bảo hiểm xã hội theo tinh thần Nghị quyết số 28/NQ-TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.
Theo đại biểu Phạm Thị Kiều, đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông, việc mở rộng đối tượng hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố cho thấy dự thảo Luật đã quán triệt và thể chế hóa quan điểm của Nghị quyết số 28/NQ-TW đó là “mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sang các nhóm đối tượng khác”, trong đó có đối tượng là người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố. Tuy nhiên, đại biểu Phạm Thị Kiều cho rằng, hiện nay phụ cấp hàng tháng cho các đối tượng này rất thấp mà phải trích nộp bảo hiểm xã hội thì phần thực nhận của họ còn thấp hơn. Trong khi đó số lượng đối tượng này trên cả nước rất lớn nên phần ngân sách nhà nước chịu trách nhiệm đóng cũng không nhỏ.
 |
| Đại biểu Phạm Thị Kiều (Đoàn Đắk Nông) phát biểu tại Hội trường. Ảnh: TL. |
Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần có đánh giá, phân tích kỹ lưỡng về khả năng đảm bảo ngân sách cho các đối tượng này. Đồng thời, đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ hơn vấn đề này, do các đối tượng này không phải người hưởng tiền lương và chưa chắc chắn có việc làm, thu nhập ổn định, thường xuyên mà bắt buộc phải tham gia bảo hiểm.
“ Nên quy định hình thức khuyến khích tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với các đối tượng này để đảm bảo tính tương thích, thống nhất đối với quy định tại khoản 4 Điều 4 dự thảo luật. Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do nhà nước tổ chức mà người lao động có quyền tự nguyện tham gia, lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình”, đại biểu nói.
Liên quan đến vấn đề này, đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên, đại biểu Quốc hội tỉnh Long An cũng đề nghị, tiếp tục nghiên cứu quy định tại điểm a, khoản 1, điều 3 của dự thảo Luật về mở rộng đối tượng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc là “Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 1 tháng trở lên, kể cả trường hợp hai bên không giao kết hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên, trừ hợp đồng thử việc theo quy định của pháp luật lao động”.
Đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên cho rằng, quy định trên rất khó triển khai trong thực tế và không thể áp dụng một cách triệt để, hiệu quả bởi hiện nay có rất nhiều trường hợp lao động đặc thù không có giao kết hợp đồng lao động, không xác định được tiền lương, tiền công ổn định hàng tháng làm cơ sở cho việc đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hay bảo hiểm xã hội tự nguyện.
 |
| Đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên (Đoàn Long An) phát biểu tại Hội trường. Ảnh: QH. |
Do đó, đại biểu đề nghị, dự thảo Luật cần quy định chặt chẽ hơn về nhóm đối tượng này khi đưa vào đối tượng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc để bảo đảm tính khả thi và bảo vệ tối đa quyền lợi của người lao động.
Theo đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (Đoàn Quảng Bình), đây là một vấn đề bảo đảm phù hợp với quy định mới của Bộ luật Lao động thể hiện định hướng từng bước mở rộng diện bao phủ đối tượng tham gia bảo hiểm bắt buộc theo Nghị quyết 28, song đồng thời cũng là một thách thức lớn.
Đại biểu bày tỏ băn khoăn là tính khả thi trong tổ chức thực hiện, làm thế nào để các đối tượng này tham gia bảo hiểm một cách đầy đủ.
Dẫn thống kê có gần 2 triệu gồm có, đăng ký kinh doanh 270.366 người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố, đã bắt buộc thì phải có chế tài kiểm soát, xử phạt nghiêm minh, đại biểu đặt câu hỏi: “Vấn đề này chúng ta đã có giải pháp gì mới trong thời gian tới? Nếu không chính sách sẽ nằm trên giấy”.
Đại biểu chỉ ra thực tiễn việc trốn, chậm đóng bảo hiểm xã hội vẫn đang là một câu chuyện chưa có lời giải hiệu quả. Do đó, đề nghị ngoài thủ tục hành chính đơn giản nhà nước cần phải có chính sách khuyến khích bước đầu bù đắp một phần đối với các đối tượng này. Ví dụ như có chính sách ưu đãi trong vòng 5 năm và đồng thời có chính sách bảo hiểm bắt buộc linh hoạt theo nguyên tắc là đóng ít hưởng ít, đóng nhiều hưởng nhiều để tạo sự lựa chọn và sự hấp dẫn cho người tham gia bảo hiểm bắt buộc./.