Có nên xây cầu cạn tại nơi đất yếu khi xây dựng đường cao tốc?
(ĐCSVN) – Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) trình Chính phủ phương án đẩy nhanh tốc độ xây dựng cao tốc Bắc – Nam, đoạn đi qua Đồng bằng sông Cửu Long xử lý theo cách xây cầu cạn qua những vùng đất yếu sâu. Tuy nhiên, theo Bộ GTVT, việc xây cầu cạn cũng dẫn tới chi phí dự án tăng cao.
 |
| Xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam, đoạn qua các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long gặp khó khăn khi nền đất khu vực thấp và nhiều nơi rất yếu cần lượng đất cát đắp nền lớn để xử lý. |
Bộ GTVT đã có văn bản báo cáo Chính phủ về việc nghiên cứu xây dựng cầu cạn khi triển khai các dự án cao tốc tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).
Theo đó, các dự án khu vực các dự án khu vực ĐBSCL có tính chất đặc thù như điều kiện địa chất rất yếu, địa hình chia cắt bởi hệ thống kênh, rạch, chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, nước biển dâng.
Đặc biệt, hầu hết dự án phải xử lý nền đất yếu với thời gian chờ lún kéo dài (khoảng 12-16 tháng) với nguồn vật liệu chủ yếu là cát, việc tổ chức phương án triển khai thi công các dự án trong khu vực là hết sức khó khăn do đường tiếp cận công trường thông qua đường bộ, đường thủy đều nhỏ, bị hạn chế về chiều cao thông thuyền.
Vì vậy, Bộ GTVT cho rằng, khi nghiên cứu thiết kế để lựa chọn giải pháp công trình, phương án xử lý nền đất yếu cần được xem xét, nghiên cứu tổng thể, kỹ lưỡng, toàn diện các yếu tố kinh tế - kỹ thuật để so sánh, quyết định như: sử dụng công trình cầu cạn toàn bộ tuyến; kéo dài cầu vượt sông để giảm chiều cao đắp đầu cầu; xử lý lún bằng cọc xi măng đất, sàn giảm tải... nhằm giảm thiểu việc sử dụng cát san lấp, rút ngắn thời gian chờ lún, tăng tính ổn định, giảm thiểu các rủi ro trong thi công và quá trình khai thác.
Các giải pháp trên đòi hỏi nguồn kinh phí lớn (hiện chi phí xây dựng cầu cạn cao hơn khoảng 2,6 lần so với giải pháp đắp nền) dẫn đến suất đầu tư các dự án khu vực ĐBSCL đều cao hơn so với các khu vực khác và so với các giải pháp thông thường đang áp dụng hiện nay.
Mặt khác, thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, với mục tiêu đến năm 2025 hoàn thành 3.000km đường cao tốc, đến năm 2030 hoàn thành 5.000km đường cao tốc, do vậy đòi hỏi nguồn lực đầu tư rất lớn.
Trong bối cảnh nguồn lực đầu tư có hạn, nguồn vật liệu cát khu vực Đồng bằng sông Cửu Long vẫn có khả năng đáp ứng cho các cao tốc đang triển khai thi công, trên cơ sở đánh giá, so sánh tính kinh tế - kỹ thuật, đối với các tuyến cao tốc đã được cấp thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư, triển khai trong giai đoạn 2021-2025, Bộ GTVT đang áp dụng giải pháp đắp nền bằng cát; xử lý đoạn đắp cao đầu cầu bằng cọc xi măng đất, sàn giảm tải; xây dựng cầu cạn cho các đoạn tuyến có chiều sâu đất yếu lớn. Mặc dù phương án đã được phê duyệt cần thời gian xử lý nền dài, sử dụng khối lượng vật liệu cát đắp nền lớn nhưng vẫn bảo đảm các tiêu chí về môi trường, thoát lũ... và có chi phí đầu tư hợp lý.
Đối với phương án xây dựng cầu cạn như kiến nghị của các hội/hiệp hội khối sản xuất và cung ứng vật liệu xây dựng, dù chi phí đầu tư ban đầu cao nhưng phía Bộ GTVT đánh giá có một số ưu điểm về kỹ thuật như tăng tính ổn định, giảm rủi ro trong thi công và quá trình khai thác; không phụ thuộc nhiều vào nguồn cung vật liệu cát, rút ngắn thời gian thi công; ít ảnh hưởng đến môi trường hơn, điều kiện thoát lũ tốt hơn.../.