Biểu tình chống Taliban tại nhiều thành phố Afghanistan
(ĐCSVN) – Ngày Độc lập của Afghanistan năm nay (19/8/2021) diễn ra trong bầu không khí xáo trộn với các cuộc biểu tình chống Taliban diễn ra tại nhiều khu vực trong cả nước. Sau 2 thập kỷ chiến tranh, tương lai đất nước và số phận người dân nơi đây vẫn đầy bất trắc.
 |
| Biểu tình chống Taliban ở thủ đô Kabul, ngày 19/8. (Ảnh: Reuters) |
Hãng thông tấn NHK của Nhật Bản dẫn tin từ một nhà báo địa phương ở thành phố Jalalabad cho biết, lực lượng Taliban đã ban bố lệnh giới nghiêm trong vòng 24 giờ ở khu vực này sau khi xảy ra một cuộc biểu tình ở trung tâm thành phố vào hôm 18/8. Theo nhà báo trên thì các đại diện của Taliban đã giải thích rằng, lệnh giới nghiêm được ban bố nhằm xác định các đối tượng gây ra biểu tình và tình trạng hỗn loạn.
Tuy nhiên, tiếp nối các cuộc biểu tình ngày 18/8, khoảng 500 người dân Afghanistan, ngày 19/8 vẫn diễu hành qua trung tâm thành phố phía Đông Jalalabad. Những người này mang theo quốc kỳ, khẳng định quyết tâm sẽ giữ vững lá cờ của đất nước và sẽ không bao giờ chấp nhận lá cờ của Taliban.
Cũng trong ngày 19/8, hãng tin Reuters cho biết các cuộc biểu tình chống Taliban đã diễn ra ở nhiều thành phố của Afghanistan. Cũng theo Reuters thì một số người đã bị thiệt mạng trong khi tham gia biểu tình ở thành phố phía Đông Jalalabad, song chưa rõ thương vong là do giẫm đạp hay lực lượng Taliban đã nổ súng vào họ.
Biểu tình đã lan sang thủ đô Kabul khi một video được đăng trên mạng xã hội cho thấy một đám đông gồm cả nam lẫn nữ vẫy quốc kỳ và hô vang khẩu hiệu “Cờ của chúng ta, bản sắc của chúng ta” vào đúng thời điểm Afghanistan mừng Ngày Độc lập. Thậm chí tại một số nơi, người biểu tình còn kháng cự bằng cách xé cờ của lực lượng Taliban. Một số tay súng được cho là thuộc lực lượng Taliban có lúc đã bắn cảnh cáo để giải tán đám người biểu tình ở thủ đô Kabul đang giơ cao những hình ảnh dường như là quốc kỳ Afghanistan với màu đỏ và xanh lá cây.
Cách thủ đô Kabul 110 km về phía Bắc, trong ngày 19/8, Phó Tổng thống Amrullah Saleh - người tự xưng là "Tổng thống lâm thời Afghanistan" đã tuyên bố thành lập liên minh quân sự chống Taliban và đặt đại bản doanh ở thung lũng Panjshir. Trong một tuyên bố trên Twitter, ngày 17/8, ông Saleh tuyên bố: “Tôi sẽ không làm hàng triệu người lắng nghe mình phải thất vọng. Tôi sẽ không đợi trời chung với Taliban”. Ông này cho hay đang liên lạc với các nhà lãnh đạo để tìm kiếm sự ủng hộ và đồng thuận trong cuộc kháng chiến chống lại Taliban.
Các đoạn video trên mạng xã hội Twitter sau đó cho thấy ông Saleh và nhiều quan chức Afghanistan lên trực thăng ở sân bay Hamid Karzai để bay tới thung lũng Panjshir. Trong số những người đi cùng ông Saleh có Ahmad Massoud, con trai của Ahmad Shah Massoud, một trong những thủ lĩnh hàng đầu của Liên minh Phương Bắc từng đối đầu với Taliban cho đến khi lực lượng này bị Mỹ lật đổ năm 2001.
| Một số phương tiện truyền thông nước ngoài đưa tin, binh sỹ Taliban đã nổ súng về phía người biểu tình đang giương cao quốc kỳ Afghanistan ở Jalalabad. (Video: NBC News) |
Kể từ khi nắm quyền kiểm soát Kabul và giành chính quyền từ cuối tuần trước, phong trào Taliban được đánh giá là đã đưa ra những cam kết mang nhiều nét mới so với thời điểm phong trào Hồi giáo cực đoan này cầm quyền trước khi bị lật đổ cách đây 20 năm. Trong cuộc họp báo chính thức đầu tiên kể từ sau khi giành chính quyền, ngày 17/8, Taliban khẳng định chỉ muốn hòa bình, không trả thù, tôn trọng quyền phụ nữ trong khuôn khổ luật Hồi giáo. Không những thế, Taliban còn kêu gọi người dân Afghanistan đoàn kết và không rời bỏ đất nước.
Ngày 19/8, hãng tin Reuters dẫn lời một quan chức Taliban cho biết, lãnh đạo của phong trào này đã khởi động đối thoại với các thành viên lực lượng an ninh Afghanistan về tương lai đất nước. Quan chức này cho biết, các chỉ huy và thành viên cấp cao của Taliban cũng đã bắt đầu đăng ký tất cả vũ khí và thiết bị do Mỹ và các lực lượng NATO khác để lại sau khi rút khỏi Afghanistan. Taliban không nên bị đổi lỗi cho sự hỗn loạn và những thương vong tại khu vực sân bay Kabul trong những ngày gần đây, khi nhiều người đổ xô tháo chạy khỏi đất nước sau khi Taliban nắm quyền kiểm soát.
Theo số liệu thống kê của Tổ chức Hiệp ước quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) và lãnh đạo Taliban, đã có 12 người bị thiệt mạng tại khu vực xung quanh và bên trong sân bay Kabul khi đang tìm cách rời khỏi đất nước. Quân đội Mỹ cũng cho biết đã triển khai hơn 5.200 binh sỹ để bảo đảm an ninh tại sân bay Kabul trong khi công tác sơ tán các nhà ngoại giao và các công dân nước ngoài và Afghanistan đang tiếp tục được thực hiện.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết, hiện 6.000 người đã hoàn tất thủ tục và có mặt ở sân bay Kabul để sớm rời Afghanistan. Trong khi đó, hãng tin Reutes dẫn một nguồn tin từ Nhà Trắng cho biết, Mỹ đã sơ tán 6.741 người, bao gồm 1.792 công dân Mỹ và số còn lại là những thường trú nhân hợp pháp.
Cho tới nay, phong trào Hồi giáo Taliban chưa đưa ra bình luận nào về các cuộc biểu tình và cũng chưa có dấu hiệu phát động chiến dịch quân sự ở Panjshir để tập trung thành lập chính phủ mới. Tuy nhiên, theo đánh giá của giới phân tích, các cuộc biểu tình cùng nỗi tuyệt vọng của hàng nghìn người đang tìm cách tháo chạy khỏi đất nước và “cái bắt tay” giữa những quan chức dưới thời chính quyền cũ cùng Liên minh phương Bắc cho thấy, sự quay trở lại của Taliban sẽ không dễ dàng và chóng vánh như khi tiếp quản Kabul./.