Vai trò của thanh niên xung phong trong chiến thắng Điện Biên Phủ
(ĐCSVN) - Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp mà đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ đã ghi dấu đóng góp to lớn của lực lượng thanh niên xung phong anh hùng.
Cùng với lực lượng vũ trang, cùng với toàn dân, lực lượng thanh niên xung phong đã góp công sức đáng kể, làm nên chiến công lịch sử, tiêu diệt toàn bộ tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.
Xuất phát từ yêu cầu bức thiết của cuộc kháng chiến chống Pháp cứu nước cũng như khả năng to lớn của tuổi trẻ, ngày 15/7/1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ thị cho Trung ương Đoàn Thanh niên Cứu quốc thành lập Đội Thanh niên xung phong. Từ đây, họ trở thành lực lượng quan trọng, chủ lực trong việc mở đường, vận chuyển lương thực, đạn dược… trong mọi tình huống để phục vụ cho các chiến dịch, đặc biệt là chiến dịch Điện Biên Phủ.
Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Nhiệm vụ của Đội Thanh niên xung phong là xung phong mọi việc bất kỳ khó dễ, và phục vụ cho kháng chiến thành công"; cùng với tinh thần yêu nước nồng nàn, sáng tạo, xung kích, tình nguyện, dũng cảm, ý chí quyết tâm giành độc lập, thanh niên ở các vùng nông thôn, thành thị đã tình nguyện tham gia thanh niên xung phong. Cho đến khi tiến hành chiến dịch, số lượng đã lên tới gần hai vạn thanh niên. Họ “xung phong mọi việc”, “không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền”, thanh niên xung phong đã tham gia trực tiếp hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ quan trọng và đã góp phần to lớn làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Là một chiến dịch lớn, dài ngày, trong khi trận địa lại nằm ở vị trí rất bất lợi cho công tác hậu cần bởi Điện Biên Phủ cách xa hậu phương tới 400 - 500 km, địa hình hiểm trở, thời tiết khắc nghiệt..., trong khi vận tải, tiếp tế trên các tuyến giao thông là vấn đề quan trọng cho việc thắng lợi của chiến dịch. Đây là một khó khăn lớn mà Đảng ta đã xác định ngay từ lúc ban đầu nên khi mở chiến dịch Điện Biên Phủ vấn đề mở đường, sửa đường để hành quân, vận chuyển lương thực, thực phẩm, vũ khí, đạn dược vào mặt trận được xem là nhiệm vụ hàng đầu.
 |
| Thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ. (Ảnh tư liệu) |
Thực hiện quyết tâm của Trung ương Đảng, thanh niên xung phong đã khẩn trương ngày đêm lao động mở đường. Chỉ trong hơn 3 tháng chuẩn bị (từ tháng 12/1953 đến đầu tháng 3/1954), thanh niên xung phong cùng với lực lượng công binh, dân công hỏa tuyến tu sửa và mở mới các con đường từ Tuần Giáo lên Điện Biên Phủ, đây là những trục đường chính của tuyến vận tải cơ giới, tổng cộng khoảng 300km. Ngoài ra còn mở mới 60 km đường ô tô vận chuyển và kéo pháo. Khi chiến dịch bước vào giai đoạn quyết định, thực dân Pháp liên tục tấn công với cường độ cao vào các vị trí, cung đường trọng điểm mà Pháp cho rằng ta không thể khắc phục được như đèo Chiêng Đông, đèo Chẹn, đèo Sơn La, cầu Tà Vài, đặc biệt là ngã ba Cò Nòi, ngã ba Tuần Giáo, đèo Pha Đin nhằm hủy diệt lực lượng và làm tê liệt giao thông của ta. Có đêm thực dân Pháp thả đến 600 quả bom xuống đèo Pha Đin bởi đó là đường huyết mạch lên Điện Biên Phủ. Thế nhưng bom đạn quân thù không thắng nổi ý chí và lòng dũng cảm của thanh niên xung phong. Với khẩu hiệu "Thanh niên xung phong có thể hi sinh nhưng quyết không để huyết mạch giao thông bị tắc", "không để tắc đường quá 4 giờ/ngày”, thanh niên xung phong kiên cường trụ bám 24/24 giờ, luôn bảo đảm kịp thời thông đường cho xe qua.
Góp phần giữ vững mạch máu giao thông ra mặt trận Điện Biên Phủ là chiến công của tổ phá bom nổ chậm trong các đội thanh niên xung phong. Đây là nhiệm vụ khó khăn, nguy hiểm, đòi hỏi mỗi đội viên phải có lòng dũng cảm, trí thông minh. Thanh niên xung phong đã tổ chức lực lượng thành các tổ quan sát bom, tổ chuyên rà phá bom mìn.
Tổ quan sát luôn có mặt tại các cung đường quan trọng, bất chấp hiểm nguy đếm từng loạt bom rơi, nhanh chóng đánh dấu vào bản đồ tự vẽ những vị trí bom chưa phát nổ rồi cắm tiêu để chuẩn bị rà phá. Các đội viên thanh niên xung phong đã tự học hỏi rút kinh nghiệm, ngày càng nắm vững nguyên lý để gỡ phá thành công. Trong 56 ngày đêm phục vụ chiến dịch, nhiều đội viên thanh niên xung phong đã anh dũng hi sinh, mồ hôi, nước mắt và máu xương của thanh niên xung phong đã đổ trên các tuyến đường trọng yếu dẫn tới Điện Biên Phủ.
Ngoài nhiệm vụ bảo đảm giao thông, lực lượng thanh niên xung phong còn đảm nhận nhiệm vụ phục vụ chiến đấu như vận chuyển lương thực, đạn dược, chăm sóc cứu chữa thương binh tại mặt trận. Trong hoàn cảnh chiến dịch diễn biến ác liệt, căng thẳng, công việc vận chuyển phải chạy đua với thời gian, các đơn vị thanh niên xung phong làm nhiệm vụ vận chuyển đã cố gắng hết sức mình để tăng năng suất bốc vác, tăng cân, tăng chuyển, giải phóng nhanh các phương tiện và mặt đường. Thanh niên xung phong đã có những sáng tạo trong công việc, giảm thời gian bốc xếp hàng lên ô tô; đã cố gắng rất lớn, dồn hết sức mình tiếp tế gạo, thịt, rau xanh cho bộ đội. Khi chiến trường Điện Biên Phủ ngày càng ác liệt, rất cần quân, thanh niên xung phong cũng chính là lực lượng trực tiếp cầm súng chiến đấu, khi cần được đưa ngay vào trận địa. Ngoài ra, thanh niên xung phong làm công tác tải đạn, khiêng thương binh, bắt giữ tù binh, làm giao thông liên lạc từ trung tuyến đến hỏa tuyến, bảo vệ kho tàng lương thực, thực phẩm trên các tuyến đường.
Có thể thấy, trong chiến dịch Điện Biên Phủ, thanh niên xung phong là lực lượng chủ lực sát cánh với bộ đội có mặt ở những nơi khó khăn, gian khổ nhất, mở hàng trăm kilomet đường, vận chuyển hàng nghìn tấn lương thực, thực phẩm vũ khí, phá hàng nghìn quả bom các loại, san lấp hố bom bảo đảm giao thông..., trực tiếp tham gia chiến đấu trên chiến trường, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “nên vành hoa đỏ, nên thiên sử vàng".
Đài tưởng niệm liệt sĩ thanh niên xung phong tại ngã ba Cò Nòi và nghĩa trang liệt sĩ thanh niên xung phong tại tỉnh Lai Châu là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống yêu nước chống giặc ngoại xâm cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.
Tinh thần sẵn sàng hi sinh, không ngại gian khổ, sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần của thế hệ thanh niên xung phong trong những năm tháng chiến tranh chống giặc cứu nước đã trở thành động lực thôi thúc hế hệ trẻ cả nước tiến bước noi theo để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Để hoàn thành sứ mệnh cao cả trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước, thế hệ trẻ hôm nay đã nhận thức được vai trò và trách nhiệm của mình không ngừng học tập, phấn đấu rèn luyện, tu dưỡng đạo đức và bản lĩnh chính trị; đồng thời nghiêm khắc với bản thân, tự phê bình và phê bình để hoàn thiện mình, trở thành thế hệ thanh niên “vừa hồng, vừa chuyên”. Với sức trẻ, sự nhiệt huyết, thế hệ trẻ luôn nêu cao tinh thần xung phong trong mọi công việc, dũng cảm, sáng tạo, vượt mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, phồn vinh và hạnh phúc./.