Nhiều hạn chế trong phòng ngừa tham nhũng kéo dài nhiều năm
(ĐCSVN) - Ủy ban Tư pháp của Quốc hội chỉ ra, nhiều hạn chế trong công tác phòng ngừa tham nhũng đã kéo dài nhiều năm do những nguyên nhân khác nhau, trong đó nhiều hạn chế có nguyên nhân từ khâu tổ chức thực hiện pháp luật, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có giải pháp khắc phục hiệu quả".
19 người đứng đầu bị xử lý do thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng
Sáng 8/11, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2022.
Theo báo cáo, năm 2022, công tác phòng, chống tham nhũng thường xuyên được Đảng, Nhà nước quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, các bộ, ngành, địa phương, nhất là các cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng đã tổ chức thực hiện quyết liệt, kiên trì, đồng bộ, toàn diện, bài bản, với quyết tâm chính trị rất cao, đạt nhiều kết quả quan trọng, để lại dấu ấn tốt, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội như Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã khẳng định “công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã trở thành xu thế không thể đảo ngược”, được cán bộ, đảng viên và Nhân dân đồng tình, hưởng ứng, đánh giá cao, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
 |
| Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình bày Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2022. Ảnh:PT |
Điểm lại một số kết quả nổi bật, Tổng Thanh tra Chính phủ cho hay, về thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, việc công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình có chuyển biến tích cực; các bộ, ngành, địa phương đã kiểm tra tại 14.425 cơ quan, tổ chức, đơn vị về công khai, minh bạch, đã phát hiện, chấn chỉnh, xử lý đối với 111 cơ quan, tổ chức, đơn vị có vi phạm.
Các bộ, ngành, địa phương đã ban hành 9.955 văn bản về quy định định mức, tiêu chuẩn, chế độ; huỷ bỏ hoặc sửa đổi, bổ sung 2.665 văn bản; rà soát, kiểm tra 4.217 văn bản; kiến nghị xử lý 61 văn bản. Tiến hành 3.927 cuộc kiểm tra việc thực hiện các định mức, tiêu chuẩn, chế độ, đã phát hiện 283 vụ việc, đã chấn chỉnh và xử lý 386 người có vi phạm (tăng 2,6% so với năm 2021).
Về thực hiện quy tắc ứng xử, đã tiến hành kiểm tra tại 8.975 cơ quan, tổ chức, đơn vị; đã phát hiện, chấn chỉnh và xử lý 477 cán bộ, công chức, viên chức vi phạm quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp (tăng 299 trường hợp so với năm 2021). Năm 2022, có 14 trường hợp nộp lại quà tặng cho đơn vị, với tổng số tiền là 260,7 triệu đồng.
Về kiểm soát tài sản, thu nhập, đã có 542.337 người thực hiện kê khai tài sản, thu nhập; đã xác minh tài sản, thu nhập đối với 7.662 người; đã được kiểm tra việc thực hiện kiểm soát tài sản, thu nhập đối với 4.934 số cơ quan, tổ chức, đơn vị. Qua xác minh có 74 người kê khai chưa đúng, đã chấn chỉnh, xử lý theo quy định.
Về xử lý trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng, năm 2022, có 19 người bị xử lý do thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng.
Về việc phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng, thu hồi tài sản tham nhũng, theo Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong, các cơ quan điều tra đã thụ lý 687 vụ án, 1.439 bị can (tăng 105 vụ, 177 bị can so năm 2021); đã kết luận điều tra và đề nghị truy tố 336 vụ/765 bị can.
Viện Kiểm sát Nhân dân các cấp đã thụ lý giải quyết 506 vụ/1.332 bị can; đã giải quyết 426 vụ/1.084 bị can.
Tòa án Nhân dân các cấp giải quyết theo thủ tục sơ thẩm 577 vụ /1.399 bị cáo; đã giải quyết 533 vụ /1.272 bị cáo; trong đó đã xét xử 410 vụ/945 bị cáo.
Về công tác thi hành án, tổng số phải thi hành là 3.973 việc, ứng với hơn 89 nghìn tỷ đồng; trong đó, số có điều kiện thi hành là 2.739 việc, ứng với hơn 43 nghìn tỷ đồng; đã thi hành xong 1.895 việc, ứng với 15,9 nghìn tỷ đồng (tăng 290% so với năm 2021).
Lợi dụng kẽ hở về cơ chế, chính sách để nhũng nhiễu, tiêu cực
Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, năm 2022, nhiều biện pháp phòng ngừa tham nhũng đã được Chính phủ tích cực chỉ đạo thực hiện như: việc công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị; thực hiện định mức, tiêu chuẩn, chế độ, quy tắc ứng xử; kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; chuyển đổi vị trí công tác để phòng ngừa tham nhũng; đẩy mạnh cải cách hành chính, nỗ lực cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, thường xuyên công khai, công bố, cập nhật thủ tục hành chính; mở rộng ứng dụng khoa học trong quản lý, thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt...
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: PT |
Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cho rằng, việc thực hiện một số giải pháp phòng ngừa tham nhũng còn có những hạn chế; công tác kiểm tra, đánh giá chưa thường xuyên nên tác dụng phòng ngừa tham nhũng chưa cao.
Cụ thể là, tại nhiều cơ quan, đơn vị, địa phương, người đứng đầu chưa quan tâm thực hiện đầy đủ các quy định về công khai, minh bạch trong tổ chức và hoạt động và trách nhiệm giải trình; vẫn còn để xảy ra nhiều vi phạm trong việc thực hiện các quy định về công khai, minh bạch…
Tình trạng vi phạm việc thực hiện định mức, tiêu chuẩn, chế độ; vi phạm thực hiện quy tắc ứng xử gia tăng; tình trạng lợi dụng kẽ hở về cơ chế, chính sách, pháp luật, vị trí công tác để nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp còn diễn ra ở nhiều lĩnh vực.
Việc kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; thực hiện chuyển đổi vị trí công tác để phòng ngừa tham nhũng còn chưa phát huy hiệu quả rõ nét; nhiều địa phương vẫn chưa triển khai thực hiện việc xác minh tài sản, thu nhập theo kế hoạch và chuyển đổi vị trí công tác theo quy định.
Cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước trong một số trường hợp còn chưa đáp ứng yêu cầu. Cải cách thủ tục hành chính vẫn còn có những bất cập, mức độ chuyên nghiệp và khả năng đáp ứng yêu cầu của người dân đối với dịch vụ hành chính công chưa cao; chất lượng một số thủ tục hành chính chưa bảo đảm…
Việc triển khai các biện pháp phòng ngừa tham nhũng tại khu vực ngoài nhà nước hiệu quả chưa cao; một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự chú trọng triển khai và chỉ đạo thực hiện công tác này.
Chủ nhiệm Lê Thị Nga nhấn mạnh: "Đáng lưu ý là nhiều hạn chế trong công tác phòng ngừa tham nhũng đã kéo dài nhiều năm do những nguyên nhân khác nhau, trong đó nhiều hạn chế có nguyên nhân từ khâu tổ chức thực hiện pháp luật, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có giải pháp khắc phục hiệu quả".
Ủy ban Tư pháp đề nghị Chính phủ cần tổng kết, đánh giá, nhận diện đầy đủ các hạn chế và nguyên nhân để dự báo đúng tình hình tham nhũng; trên cơ sở đó xác định rõ nguyên nhân chủ yếu và đề ra giải pháp đột phá để phòng, chống có hiệu quả./.