Hà Nam: Hàng loạt cầu cảng tự phát ngang nhiên hoạt động, gây bức xúc dư luận
(ĐCSVN) - Hàng loạt cầu cảng (còn gọi là bến thủy) trên sông Đáy hoạt động trái phép trong nhiều năm, trên địa bàn xã Thanh Tân, huyện Thanh Liêm (tỉnh Hà Nam) đang gây không ít bức xúc trong dư luận.
Những cầu cảng đang trực tiếp uy hiếp an toàn giao thông thủy nội địa trên lưu vực sông Đáy.
Uy hiếp an toàn giao thông đường thủy
Trao đổi với chúng tôi, ông Đinh Văn Đoàn - Chủ tịch UBND xã Thanh Tân, huyện Thanh Liêm (Hà Nam) cho biết: Hiện trên địa bàn xã có 28 cầu cảng, máng rót của 18 công ty, hộ cá nhân. Trong đó, 2 doanh nghiệp lớn là Công ty khai thác khoáng sản Nam Hà và Công ty Ngọc Việt đã được cấp giấy phép hoạt động bến thủy nội địa do Cảng vụ đường sông cấp; riêng giấy phép của Công ty Ngọc Việt đã hết hạn từ nhiều tháng nay.
Còn các cầu cảng còn lại rải rác dọc bờ sông Đáy đều chưa được các cơ quan có thẩm quyền cấp phép hoạt động. UBND xã có ký hợp đồng cho các doanh nghiệp, cá nhân này thuê đất bên bờ sông Đáy để làm bãi chứa vật liệu xây dựng xuống đường sông với thời hạn hết năm 2016, chỉ có 1 hợp đồng có thời hạn đến hết năm 2017, với tổng số tiền thuê đất gần 100 triệu đồng/năm.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, từ việc khai thác lợi thế vận tải đường thủy trên các tuyến sông chảy qua Hà Nam, đã dẫn đến sự hình thành các bến cảng, bến thủy nội địa phục vụ vận chuyển của các doanh nghiệp, cá nhân sản xuất, chế biến, kinh doanh vật liệu xây dựng đang hoạt động trên sông Đáy thuộc địa bàn xã Thanh Tân, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Đồng thời, nhiều tổ chức, cá nhân đã tự ý xây dựng các cầu cảng theo hình thức “mạnh ai nấy làm” để kinh doanh khai thác, chế biến, vận chuyển đất đá và vật liệu xây dựng. Những việc làm này đã gây cản trở lớn cho dòng chảy, uy hiếp an toàn giao thông thủy nội địa, an toàn đê điều và gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, khiến những người dân sống xung quanh các khu vực trên rất bức xúc.
Ông Nguyễn Đình Bắc (thôn Lê Lợi, xã Phù Vân, thành phố Phủ Lý), làm nghề lái tàu thủy chở hàng cho biết: Mỗi lần di chuyển qua khúc sông Đáy ở Thanh Tân, chúng tôi rất lo vì khúc sông này có rất nhiều cầu cảng, lại không có đèn cảnh báo, vì thế khả năng tàu đụng các cầu cảng rất có thể xảy ra, nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của mọi người...
Có mặt tại khu vực trưa ngày 23/3, chúng tôi ghi nhận trên đoạn sông Đáy thuộc địa bàn xã Thanh Tân, huyện Thanh Liêm có khoảng 30 cầu cảng - máng rót tự phát được xây dựng chỉ cách nhau khoảng vài chục mét mỗi chiếc, đang hoạt động rầm rộ. Khi chúng tôi chụp ảnh quang cảnh này, mọi hoạt động trái phép vẫn diễn ra một cách hết sức…tự nhiên!
Trong quá trình hoạt động, những chiếc xe chở đất đá, vật liệu xây dựng rót xuống thuyền, sà lan làm bụi bay mù mịt, do các bến bãi, máng rót này hầu như không có máng chụp bảo hộ cũng như sử dụng giải pháp phun nước để hạn chế bụi. Bên cạnh đó, các phương tiện vận chuyển đất, đá từ các mỏ ra bến bãi, cảng rót tự phát lại không có bạt che chắn cẩn thận, không đảm bảo đúng tải trọng nên cũng phát tán lượng bụi lớn trên đường, chưa kể vật liệu rơi vãi dọc đường gây nguy hiểm cho các phương tiện lưu thông trên đường.
Quan sát nhà dân ven đường, chúng tôi thấy dọc theo thôn Nam Công, Tân Lập (xã Thanh Tân, huyện Thanh Liêm), hầu hết các nhà dân đều sử dụng các giải pháp hạn chế bụi như: mành, rèm, lắp cửa kính…, thế nhưng đồ dùng, vật dụng trong nhà luôn được phủ một lớp bụi trắng xóa.
Bà Hoàng Thị Thơm (ở thôn Nam Công, xã Thanh Tân, huyện Thanh Liêm) bức xúc: "Từ khi có các máng rót tự phát hoạt động, các xe vận chuyển vật liệu đổ vào các máng rót, bụi bay vào trong nhà khiến dân chúng tôi "nghẹt thở". Trong thôn, nhà nào cũng phải mua rèm cửa, thế nhưng trong nhà cũng như ngoài sân lúc nào bụi cũng phủ trắng xóa... Chúng tôi đề nghị các cấp có thẩm quyền cần dẹp bỏ các máng rót tự phát này.”
Ông Đinh Quang Tiến (cùng ngụ ở thôn Nam Công) cho biết: Mấy năm nay, trong thôn tôi ở liên tục có người mắc bệnh ung thư, nhất là ung thư phổi… Chúng tôi sống gần các cầu cảng trên đã phải hít một lượng bụi đá quá nhiều. Rất mong cơ quan chức năng sớm can thiệp, xử lý kịp thời các hoạt động cầu cảng trái phép, trả lại môi trường sống đảm bảo cho người dân chúng tôi.
Về vấn đề này, ông Đinh Văn Đoàn - Chủ tịch UBND xã Thanh Tân cho biết: “Những năm gần đây, các doanh nghiệp kinh doanh, khai thác, chế biến khoáng sản phát triển, tổ chức khai thác bằng máy móc nên sản lượng, sản phẩm nhiều, do vậy hình thành các máng phao, máng rót. Với sự hoạt động thường xuyên của các máng rót cùng với lượng xe vận tải lớn nên gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trong khu dân cư".
Theo thống kê của huyện Thanh Liêm, chỉ riêng trên địa bàn huyện hiện nay đã có 45 công ty, hộ cá nhân có cầu máng rót và bến bốc xếp dọc tuyến sông Đáy. Thế nhưng, hầu hết các cầu máng rót và bến bốc xếp này đều chưa có thủ tục để mở bến hoạt động, chỉ hợp đồng thầu khoán thuê đất với UBND các xã, thị trấn.
Những hoạt động tự ý xây dựng các bến thủy (cầu cảng) của một số tổ chức, cá nhân đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của Nhà nước về an toàn giao thông đường thủy, về quản lý quy hoạch, quản lý đất đai, khoáng sản, xây dựng, môi trường…
Trước thực trạng bức xúc trên, đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Hà Nam sớm có biện pháp chấn chỉnh, xử lý dứt điểm, không để hoạt động cầu cảng trái phép uy hiếp an toàn giao thông đường thủy và ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân.
Khu vực một cầu cảng tự phát tiếp tục được xây dựng ở thôn Nam Công, xã Thanh Tân, huyện Thanh Liêm.
Ngay cả khi thời tiết ẩm ướt người dân vẫn phải căng rèm từ đầu cổng để ngăn bụi bay vào nhà.
Hàng tạp hóa của một hộ dân bị phủ kín bụi.