Hà Giang – nơi hội tụ di sản thiên nhiên và văn hóa độc đáo
(ĐCSVN)- Nằm ở địa đầu cực Bắc Tổ quốc, nơi có Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, Hà Giang được biết đến với những ngọn núi “du ca” quanh năm mây phủ. Đến Hà Giang ngoài phong cảnh thiên nhiên kỳ vĩ, bản sắc văn hóa đậm đà với nhiều nét đặc trưng riêng có là điểm nhấn mời gọi du khách đến khám phá, trải nghiệm.
 |
| Du khách nước ngoài trải nghiệm các sản phẩm tại Làng dệt Lanh Lùng Tám, Quản Bạ. |
Trên cung đường hạnh phúc
Đường Hạnh phúc hay còn gọi là Quốc lộ 4C nối liền thành phố Hà Giang với 4 huyện vùng Cao nguyên đá Đồng Văn. Được xây dựng 1959, hoàn thành 1965, đường Hạnh phúc là công sức của đồng bào các dân tộc Hà Giang và lực lượng thanh niên xung phong 6 tỉnh phía Bắc đã vượt qua mọi gian khổ, hiểm nguy để mở ra con đường dài hơn 180 km xuyên qua những dãy núi tai mèo hiểm trở. Trên cung đường huyền thoại này hội tụ nhiều danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử cấp Quốc gia như: Nghệ thuật kiến trúc Nhà Vương; phố cổ Đồng Văn; Cột cờ Quốc gia Lũng Cú; Núi Đôi Quản Bạ; Đèo Mã Pì Lèng… Tất cả đều mang lại cho du khách những trải nghiệm khó quên về một vùng đất đầy hoang sơ, kỳ vĩ.
Điểm đầu của cung đường Hạnh phúc từ thành phố Hà Giang đi ngược lên phía Bắc, trải qua những cung đường đèo uốn lượn, hình ảnh đầu tiên mà du khách bắt gặp là danh thắng Núi Đôi Quản Bạ. Ngoài những truyền thuyết cảm động về tình yêu, tình mẫu tử đây là địa danh truyền cảm hứng cho những nghệ sĩ nhiếp ảnh và du những khách đam mê check- in. Hai ngọn núi có hình dáng như trái đào nằm cạnh nhau, xung quanh là núi đá trùng điệp và những thửa ruộng bậc thang thay đổi màu sắc theo mùa luôn là điểm dừng chân thú vị trên hành trình khám phá miền cực Bắc.
Dốc Thẩm Mã là một trong những đoạn đường đèo nổi tiếng với những khúc cua gấp khúc đầy thử thách trên cung đường Hạnh phúc. Theo lời kể của người dân tộc Mông địa phương, ngựa là loài vật quý, “Thẩm mã” tức là thử sức ngựa. Trước kia, những chú ngựa vượt qua được dốc Thẩm mã được xếp hạng ngựa khỏe mạnh và trung thành với chủ nhân. Giờ đây, dốc là điểm dừng chân lý tưởng để du khách ngắm nhìn cảnh quan hùng vĩ dưới chân đèo.
 |
| Thiêng liêng cột cờ Quốc gia Lũng Cú |
Khách du lịch thường truyền tai nhau, chưa đặt chân đến Cột cờ Quốc gia Lũng Cú xem như chưa đến Hà Giang. Cột cờ là biểu tượng thiêng liêng, đánh dấu chủ quyền lãnh thổ trên vùng cực Bắc Tổ quốc. Cố nhà thơ người Mông Hùng Đình Quý là người đầu tiên có sáng kiến treo lá cờ 54m2 trên đỉnh núi Rồng, đại diện cho 54 dân tộc Việt Nam. Không ai có thể giấu được cảm xúc thiêng liêng khi đứng dưới chân cột cờ hát quốc ca. Đây cũng là một địa điểm tuyệt vời để du khách ngắm toàn cảnh 360 độ vẻ đẹp thiên nhiên miền cực Bắc từ trên cao. Hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng tung bay trong gió, chúng ta không khỏi trào dâng niềm tự hào dân tộc. Từ đây, du khách tiếp tục hành trình với các hoạt động đậm đà bản sắc văn hóa các dân tộc.
Vùng đất giàu bản sắc văn hóa truyền thống
Hà Giang, vùng đất của cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, giàu bản văn hóa với những phong tục tập quán, tín ngưỡng, lễ hội dân gian truyền thống. Tỉnh tập trung xây dựng, hình thành các sản phẩm du lịch đặc sắc với 106 điểm du lịch được đầu tư, có 40 làng văn hóa du lịch, nhiều làng được công nhận sản phẩm OCOP… Nổi bật, ngay dưới chân Cột cờ Quốc gia Lũng Cú là bản làng Lô Lô Chải, nơi sinh sống của người Lô Lô, là dân tộc thiểu số đặc biệt ít người tại Hà Giang. Ngôi làng cổ kính nổi bật với nhà trình tường, mái lợp ngói âm dương và không gian đậm chất văn hóa. Nhờ giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, làng Lô Lô Chải đã trở thành điểm đến rất hấp dẫn, trung bình đón trên 12.000 lượt khách/năm. Vào các dịp lễ, tết, người Lô Lô duy trì tổ chức Lễ cúng tổ tiên, cúng thần rừng, múa trống đồng, thêu dệt vải truyền thống và trò chơi dân gian.
Chủ tịch UBND xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn Ma Doãn Khánh cho biết: “Sản phẩm Du lịch cộng đồng Lô Lô Chải được chứng nhận đạt OCOP 3 sao đã làm thay đổi diện mạo về phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, xã đang tích cực triển khai các giải pháp đồng bộ để nâng cao các tiêu chí, gìn giữ và bảo tồn những giá trị văn hoá truyền thống dân tộc đưa Lô Lô Chải trở thành điểm sáng du lịch của tỉnh”.
Mỗi dân tộc ở Hà Giang có phong tục, tập quán tín ngưỡng riêng và trang phục mang dấu ấn độc đáo. Việc giữ gìn các làng nghề truyền thống giúp du khách tìm hiểu, trải nghiệm cuộc sống độc đáo như dệt lanh của người Mông, dệt thổ cẩm của người Tày, thêu của người Dao, La Chí. Nổi bật trong số đó là làng nghề dệt vải lanh Lùng Tám, Quản Bạ. Làng nghề này không chỉ lưu giữ truyền thống dệt vải lanh lâu đời mà còn tạo ra những sản phẩm thủ công tinh xảo, phản ánh tài hoa và sự tỉ mỉ của người phụ nữ người Mông được xuất khẩu sang nhiều quốc gia.
 |
| Đặc sắc lễ hội Gầu Tào của người Mông |
Bà Vàng Thị Mai, Giám đốc HTX Dệt vải Lanh Lùng Tám chia sẻ: “Quá trình tạo ra tấm vải lanh, người thợ phải trải qua 36 công đoạn, từ việc trồng, thu hoạch, sơ chế sợi lanh, dệt vải, nhuộm và thêu hoa văn. Đặc biệt là công đoạn vẽ sáp ong, một kỹ thuật tinh xảo, độc đáo để tạo hoa văn trên vải. Sau khi nhuộm, phần vải được phủ sáp sẽ giữ nguyên màu sắc ban đầu, tạo nên những hoa văn tinh tế và đặc sắc”.
Hà Giang còn được biết đến với danh thắng Quốc gia ruộng bậc thang tại huyện Hoàng Su Phì. Toàn huyện có 3.600ha ruộng bậc thang tại 11 xã, thị trấn, được công nhận là Di tích Quốc gia năm 2012. Những thửa ruộng bậc thang hình thành từ hàng trăm năm trước, là kết quả của quá trình lao động, đúc kết kinh nghiệm và sự sáng tạo khi đưa cây lúa nước lên canh tác trên núi cao. Mỗi mùa mỗi khác, cảnh sắc thiên nhiên ruộng lại khoác lên mình một vẻ đẹp riêng. Đây là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích vẻ đẹp thiên và tìm hiểu về văn hóa, đời sống cả các dân tộc Dao, Tày, Nùng…
Cùng với cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, kỳ vĩ, lễ hội truyền thống tạo ra cho Hà Giang sức hút rất đặc biệt. Gắn bó với quá trình trinh phục thiên nhiên, sinh sống, canh tác, mỗi dân tộc lại có những lễ cúng riêng. Ngày nay, nhiều lễ cúng được tổ chức thường niên như: Lễ hội Gầu Tào của Mông; lễ hội Lồng Tồng của người Tày; Lễ cũng thần rừng người Pu Péo; Lễ cầu mùa của người Cờ Lao… Đó là những tín ngưỡng nông nghiệp xa xưa được cha ông truyền lại, cầu cho vụ mùa thuận lợi, mưa thuận, gió hòa, biết ơn tổ tiên.
 |
| Đặc sản quà tặng Mật ong hoa Bạc hà Hà Giang |
Hấp dẫn ẩm thực Cao nguyên đá
Hòa quyện cùng bản sắc văn hoá độc đáo, Hà Giang hội tụ tinh hoa ẩm thực đa dạng, phong phú với những món đặc sản cuốn hút thực khách khi đến xứ sở Cao nguyên đá. Ẩm thực Hà Giang khởi nguồn từ quá trình sinh sống, lao động của cộng đồng 19 dân tộc. Các món ăn được chế biến từ nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên, các sản phẩm nông nghiệp do người dân tự trồng trọt, chăm sóc. Năm 2022, Hà Giang có 4 món ăn được Hội đồng xác lập kỷ lục Việt Nam ghi nhận gồm: Cháo Ấu tẩu, mèn mén, thắng cố và thịt treo gác bếp cùng 4 món lọt top 100 đặc sản quà tặng Việt Nam, gồm: Mật ong Bạc hà, chè cổ thụ Shan tuyết, bánh Tam giác mạch và Hồng không hạt Quản Bạ. Các món ăn mang hương vị đặc trưng vừa thể hiện rõ nét văn hóa, phong tục của đồng bào các dân tộc. Việc phát triển, nâng cao giá trị ẩm thực là một trong những nội dung quan trọng đang được Hà Giang tích cực triển khai nhằm góp phần quảng bá, giới thiệu, thu hút du khách.
Trên mảnh đất “phên dậu” Tổ quốc, mỗi địa phương, mỗi dân tộc Hà Giang đều ẩn chứa những nét nguyên sơ bản địa, từ đời sống, phong tục, tín ngưỡng đến lễ hội truyền thống. Tất cả những sắc thái đó hòa quyện vào dòng chảy văn hóa chung, tạo nên một địa danh lôi cuốn, hấp hẫn. Trong 6 tháng đầu năm 2024, tỉnh đón gần 1.7 triệu khách du lịch, doanh thu từ du lịch đạt trên 4 nghìn tỷ đồng. Hà Giang cũng thường xuyên nằm trong danh sách các điểm đến lý tưởng do các Tạp chí Du lịch uy tín trên Thế giới bình chọn như: 25/52 điểm đến hấp dẫn nhất Thế giới do Tạp chí New York Times (Mỹ) bình chọn; Điểm đến du lịch mới nổi hàng đầu châu Á năm 2023; một trong 10 điểm đến đẹp nhất Việt Nam do The Travel (Canada) bình chọn…/.