Giáo dục Tiểu học điều chỉnh linh hoạt để thích ứng với dịch bệnh, nhưng phải đảm bảo chất lượng
(ĐCSVN)- Năm học 2020-2021, các trường tiểu học hoàn thành chương trình đúng kế hoạch. Chất lượng học sinh lớp 1 bảo đảm theo chuẩn đầu ra, yêu cầu cần đạt của chương trình; một số mặt nổi trội hơn so với chương trình hiện hành.
Ngày 12/8, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị trực tuyến tổng kết năm học 2020-2021, triển khai nhiệm vụ năm học 2021-2022 đối với Giáo dục Tiểu học.
Tích cực đổi mới, đa dạng hoá hình thức dạy học để ứng phó dịch COVID-19
Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm học 2020 -2021 tại Hội nghị, ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD&ĐT), cho biết: Năm học 2020-2021, toàn quốc có 14.786 cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học với 16.323 điểm trường, giữ ổn định so với năm học trước. Cả nước có tổng số 8.736.033 học sinh tiểu học, tăng 152.301 em so với năm học trước. Tổng số lớp là 280.274 (tăng 4.325 lớp so với năm học trước); tỷ lệ trung bình là 31,27 học sinh/lớp.
Ông Thái Văn Tài cho hay, tổng hợp kết quả đánh giá cuối năm học 2020-2021 của các địa phương cho thấy, tất cả trường tiểu học đã hoàn thành chương trình theo đúng kế hoạch, chất lượng học sinh đáp ứng chuẩn đầu ra theo quy định. Cụ thể, học sinh lớp 1 năm nay mạnh dạn, tự tin hơn, biết nêu quan điểm cá nhân và cơ bản là đọc thông, viết thạo ngay trong học kỳ 1, sau đó được củng cố tăng cường bền vững ở học kỳ 2.
 |
| Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD&ĐT) báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm học 2020-2021, triển khai nhiệm vụ năm học 2021-2022 đối với giáo dục tiểu học. Ảnh: Thế Đại |
Các lớp 2 - 5 đang thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2006, các nhà trường thực hiện đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá học sinh; chuyển từ truyền thụ kiến thức sang tổ chức hoạt động học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học trò. Nội dung chương trình, sách giáo khoa, đặc biệt là đối với các môn học bắt buộc được rà soát theo hướng tinh giản những nội dung vượt quá yêu cầu cần đạt về chuẩn kiến thức, kỹ năng của từng lớp; tinh giản nội dung trùng lặp và tích hợp một số nội dung trong cùng môn học và giữa các môn học thành các chủ đề học tập trên cơ sở đảm bảo chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình.
Năm học 2020-2021, các cơ sở giáo dục tiểu học cũng tích cực đổi mới, đa dạng hoá hình thức dạy học như dạy học trực tuyến, dạy học qua truyền hình… nhằm khắc phục tác động của dịch COVID-19, tạo điều kiện cho học sinh học tập mọi lúc, mọi nơi, hoàn thành chương trình đảm bảo tiến độ, chất lượng.
Bên cạnh những kết quả đạt được, theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, việc triển khai nhiệm vụ năm học 2020-2021 vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Việc biên soạn sách giáo khoa theo chương trình mới lần đầu tiên được áp dụng nên gặp nhiều khó khăn từ khâu thiết kế đến khâu tổ chức thực hiện.
Khắc phục tình trạng trường lớp có quy mô lớp học và sĩ số học sinh vượt quá quy định
Bước sang năm học mới 2021 - 2022, bậc giáo dục tiểu học đặt ra 5 nhiệm vụ với nhiều giải pháp cụ thể cho năm học 2021 - 2022. Trong đó, bậc giáo dục tiểu học tiếp tục triển khai bảo đảm chất lượng Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đối với lớp 1, lớp 2 và thực hiện hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2006 từ lớp 3 - 5; tiếp tục xây dựng kế hoạch, phương án tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng để có đủ giáo viên, đảm bảo chất lượng dạy học các môn học bắt buộc theo chương trình, đặc biệt là các môn Tin học, Ngoại ngữ. Bảo đảm 100% giáo viên dạy học lớp 3 được bồi dưỡng theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, được hướng dẫn sử dụng sách giáo khoa lớp 3 từ năm học 2022 - 2023.
Bên cạnh đó, ngành rà soát, dự báo quy mô phát triển giáo dục, bố trí quỹ đất để xây dựng trường, điểm trường, lớp học phù hợp, thuận lợi, đáp ứng nhu cầu người học; tăng cường cơ sở vật chất đáp ứng việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học; khắc phục tình trạng trường lớp có quy mô lớp học và sĩ số học sinh vượt quá quy định.
Đặc biệt, năm học 2021 -2022, bậc giáo dục tiểu học đặt ra 2 nhiệm vụ mới. Một là, chú trọng đổi mới công tác quản lý, quản trị trường học theo hướng phát huy tính chủ động, linh hoạt của nhà trường, năng lực tự chủ, sáng tạo của tổ chuyên môn, giáo viên; khai thác, sử dụng sách giáo khoa, các nguồn học liệu, thiết bị dạy học hiệu quả, phù hợp; vận dụng linh hoạt các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học nhằm phát triển năng lực, phẩm chất học sinh; tăng cường phối hợp giữa nhà trường với cha mẹ học sinh và các cơ quan, tổ chức có liên quan tại địa phương...
Nhiệm vụ mới thứ hai là đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học để khắc phục, ứng phó với tác động của dịch COVID-19; chủ động có các phương án, kịch bản cụ thể để tổ chức dạy học phù hợp với tình hình dịch bệnh và khả năng đáp ứng của cơ sở giáo dục cũng như điều kiện thực tế của người học; tổ chức xây dựng kho học liệu điện tử phù hợp để sẵn sàng cho việc tổ chức dạy học trực tuyến, dạy học qua truyền hình.
 |
| Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại Hội nghị trực tuyến. Ảnh: Thế Đại |
Cố gắng giảm thiểu những tổn thương đối với giáo dục tiểu học
Phát biểu kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nhận định, năm học mới diễn ra trong bối cảnh diễn biến dịch bệnh khó lường. Cần phải nhận định đầy đủ, thấu đáo, thực tiễn về tình hình dịch bệnh, tình hình kinh tế - xã hội, ý thức đầy đủ các khó khăn và thách thức.
“Không như các lĩnh vực khác, một khi nền giáo dục bị tổn thương, thời gian để phục hồi sẽ rất dài. Vì thế, phải cố gắng hết sức để giảm thiểu những tổn thương đối với giáo dục” - Bộ trưởng nhấn mạnh, đồng thời cho rằng, chuyển sang trạng thái bình thường mới, là tùy vào từng địa phương, bối cảnh, để hạn chế thấp nhất những tổn thương, ảnh hưởng; chuyển đổi và thích ứng với tình hình mới trong chỉ đạo, điều hành, kế hoạch, mục tiêu, phương pháp, cách thức.
“Chuyển trạng thái phải tính tới lâu dài chứ không chỉ tạm thời. Mọi sự điều chỉnh linh hoạt để thích ứng với dịch bệnh, đảm bảo an toàn trên cơ sở không thay đổi mục tiêu đảm bảo chất lượng. Lương tâm và trách nhiệm không thay đổi. Bất biến vấn đề chuẩn đầu ra và chất lượng, vạn biến về phương pháp” - Bộ trưởng nêu rõ.
Bộ trưởng làm rõ thách thức lớn với tiểu học và cho rằng, trong nguy cơ tổn thương và chịu ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh, đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất là bậc tiểu học. Bởi vậy, trong thách thức chung của ngành, phải nhìn thấy thách thức riêng của bậc tiểu học, như các hạn chế về sức khỏe, thể lực, hạn chế trong sử dụng thiết bị công nghệ, khó khăn trong trong tương tác học tập trực tuyến… Bậc tiểu học cũng có số lượng trường, điểm trường lớn, phân tán, còn nhiều khó khăn, đang trong quá trình sắp xếp dồn ghép các điểm trường.
Bên cạnh đó, cần tính tới cả những ảnh hưởng khó khăn từ các phương diện xã hội khác có thể ảnh hưởng đến môi trường giáo dục: biến động về nghề nghiệp, nơi ở, sinh kế, của các gia đình; kinh tế khó khăn, từ đó tăng nguy cơ trẻ em không đến trường, bỏ học.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho hay, Bộ GD&ĐT đã ban hành khung kế hoạch thời gian năm học; từ đó, các địa phương triển khai sao cho linh hoạt, hiệu quả và phù hợp với tình hình thực tiễn. Tận dụng “thời gian vàng” dạy trực tiếp. Đồng thời, cần phải linh hoạt trong quá trình thực hiện nội dung; linh hoạt trong thực hiện chương trình và triển khai nội dung dựa theo chuẩn đầu ra và yêu cầu nội dung cốt lõi chương trình học tập.
Bộ trưởng yêu cầu Vụ Giáo dục tiểu học ban hành hướng dẫn những nội dung giảng dạy cốt lõi, căn bản. Cần tập trung vào chương trình cốt lõi (trên cơ sở chương trình chung) ưu tiên giải dạy trực tiếp nếu có thể. Cân nhắc về kiểm tra, đánh giá sao cho phù hợp. Cùng với đó, địa phương đề xuất điều chỉnh về cơ chế chính sách cho phù hợp và chuẩn bị cơ sở vật chất, điều kiện cho sự chuyển hướng này./.