Giải pháp quản lý hiệu quả quỹ bảo hiểm y tế, quỹ bảo hiểm xã hội
(ĐCSVN) - Ngày 12/10, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm trực tuyến với chủ đề: Giải pháp để quản lý hiệu quả quỹ bảo hiểm y tế (BHYT), quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH).
Tham dự buổi đối thoại có ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội; ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam.
Tại buổi đối thoại, ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, trong 8 tháng năm 2016, quỹ khám chữa bệnh (KCB) BHYT tại 37 tỉnh, thành phố đã bội chi hơn 3.400 tỷ đồng. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này được xác định là do những hành vi lạm dụng, trục lợi của người có thẻ BHYT và các cơ sở KCB. Trước tình hình trên, ngày 29/8, Văn phòng Chính phủ có công văn số 7200/VPCP-KGVX gửi Bộ Y tế, BHXH Việt Nam và Tổng hội Y học Việt Nam thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam về việc rà soát, thanh tra, kiểm tra việc sử dụng quỹ khám chữa bệnh BHYT, kịp thời xử lý nghiêm các hành vi lạm dụng, trục lợi nhằm sử dụng hiệu quả quỹ khám chữa bệnh BHYT, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia BHYT.
Tọa đàm trực tuyến: Giải pháp để quản lý hiệu quả quỹ bảo hiểm y tế, quỹ bảo hiểm xã hội, ngày 12/10. Ảnh: ĐT
Để quản lý, giám sát, ngăn chặn hành vi trục lợi cũng như để sử dụng hiệu quả quỹ BHYT, quỹ BHXH, ông Phạm Lương Sơn cho biết, hệ thống thông tin giám định BHYT được triển khai từ tháng 6/2016 được ngành Y tế, ngành BHXH kỳ vọng sẽ là công cụ hữu hiệu để kiểm soát chi phí khám, chữa bệnh (KCB) BHYT. Đến nay, BHXH Việt Nam đã cơ bản hoàn thành việc kết nối với các cơ sở KCB BHYT. Đã có 99,5% cơ sở KCB tại 63 tỉnh, thành phố kết nối thành công vào Cổng thông tin giám định BHYT điện tử. Chỉ còn 66 trạm y tế xã, tại 11 tỉnh chưa kết nối được, do không có điện lưới và internet. Số trạm y tế xã này sẽ thực hiện chuyển hồ sơ qua Trung tâm y tế huyện để nhập dữ liệu.
Hiện cơ quan BHXH đang tích cực phối hợp với các cơ sở KCB BHYT để chuẩn hóa danh mục thanh toán BHYT. Thực hiện liên thông dữ liệu KCB thông qua Cổng thông tin giám định BHYT trực tuyến trên phạm vi toàn quốc. Tiếp tục hoàn thiện Phần mềm giám định và thanh toán chi phí KCB BHYT thông qua việc triển khai thí điểm trên địa bàn Hà Nội, đồng thời tổ chức đào tạo, tập huấn cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức toàn ngành để vận hành, sử dụng Hệ thống thông tin giám định, thanh toán chi phí KCB BHYT theo đúng yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.
Dự kiến, từ năm 2017, BHXH Việt Nam sẽ thực hiện quản lý dữ liệu tập trung và giám định điện tử. Đây được coi sẽ là công cụ hữu hiệu trong quản lý chi phí KCB.
Không có chuyện vỡ Quỹ BHXH, BHYT
Cũng trong buổi tọa đàm, chia sẻ về việc liệu có khả năng vỡ Quỹ BHYT và BHXH, ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng việc vỡ quỹ BHXH, BHYT là điều không thể xảy ra bởi hai Quỹ này đều do Nhà nước bảo hộ, quản lý và có giải pháp tăng trưởng quỹ.
Nêu ra những nguy cơ về lý thuyết, ông Bùi Sỹ Lợi cho biết: “Đây chỉ là dự báo nếu chúng ta giữ nguyên chính sách và cơ chế. Theo đó, nếu chúng ta vẫn giữ nguyên mức đóng - hưởng hiện nay và tính đúng tính đủ “đầu vào” của Quỹ khám chữa bệnh, khả năng xảy ra mất cân đối Quỹ BHYT vào năm 2019. Còn về quỹ BHXH, khi xây dựng và tính toán Luật BHXH năm 2014, chúng tôi ước tính sẽ xảy ra tình trạng mất cân đối Quỹ BHXH vào năm 2037”.
Bên cạnh đó, một số dấu hiệu cũng được đại diện Ủy Ban các vấn đề xã hội của Quốc hội nêu ra, như: Việc đóng ít nhưng hưởng nhiều; dự báo đóng BHXH để người lao động được chế độ trong 14 năm kể từ khi nghỉ hưu, nhưng thực tế người lao động sống trung bình tới 23,5 năm sau khi nghỉ hưu. Do đó, Nhà nước phải trả thêm khoảng chênh lệch 8%.
Theo BHXH Việt Nam, tổng mức chi trả lương hưu như hiện nay lớn hơn với tổng mức đóng. Kết dư quỹ BHXH đang có dấu hiệu giảm dần. Nếu không nâng tuổi hưu thì đến năm 2037 mức thu, bao gồm cả kết dư Quỹ, sẽ bằng mức chi.
Trước thực tế trên, ông Bùi Sỹ Lợi thẳng thắn chỉ rõ: “Trong thực tế, chúng ta vẫn còn “dư địa”. Mức đóng Quỹ BHYT hiện nay mới là 4,5 % lương cơ sở. Trong khi đó, mức trần đóng cho phép lên tới 6 %. Như vậy, phần “dư địa” này sẽ giúp chúng ta cân đối. Phần đóng tăng lên là do nhu cầu khám chữa bệnh của người dân ngày càng cao” - ông Bùi Sỹ Lợi nói.
Một lần nữa, ông Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh về khả năng an toàn quỹ BHXH và BHYT: "Chúng ta nên yên tâm bởi 2 quỹ BHYT và BHXH đều do Nhà nước bảo hộ và điều chỉnh. Đơn cử là lương hưu vẫn được Nhà nước điều chỉnh trong từng thời kỳ nhằm phần nào đảm bảo đời sống của người lao động khi hết tuổi lao động. Hai quỹ này hoàn toàn nằm trong tầm quản lý chặt chẽ của Nhà nước. Tôi cũng đã nói nhiều lần: Chúng ta không nên dùng khái niệm “vỡ quỹ”, “thủng quỹ” bởi dễ làm dư luận hiểu nhầm".
Được biết, Luật BHXH năm 2014 đã quy định “Nhà nước bảo hộ Quỹ BHXH và có biện pháp bảo toàn, tăng trưởng quỹ”. Theo nhiều chuyên gia, nếu Quỹ BHXH có nguy cơ mất cân đối, Nhà nước có thể điều chỉnh việc mức đóng, thời gian đóng, tuổi nghỉ hưu…
Đưa ra giải pháp để chống tình trạng mất cân đối trong dự kiến, ông Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh: “Chúng ta phải điều chỉnh chính sách phù hợp, tăng cường công tác quản lý quỹ BHXH hiệu quả và đảm bảo sự công bằng giữa người tham gia BHYT. Đến lúc chúng ta phải tính tới việc người đóng ít sẽ hưởng ít các dịch vụ và ngược lại. Đồng thời, chúng ta cần có thêm các chính sách khác, ví dụ như hưu trí bổ sung để giúp người lao động khi hết tuổi làm việc có thêm 2 khoản lương hưu”./.