Di sản văn hóa làng Nôm
(ĐCSVN) - Yên bình, tĩnh tại, lưu dấu vẻ đẹp dung dị đến nao lòng là ấn tượng của nhiều du khách khi đến làng Nôm, một ngôi làng Việt cổ mang những đặc trưng văn hóa vùng đồng bằng Bắc bộ.
Cách Hà Nội khoảng 35km, làng Nôm thuộc xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên hiện lưu giữ được nhiều công trình kiến trúc cổ kính đậm chất làng quê Bắc bộ. Theo tài liệu sử sách ghi lại, làng Nôm hình thành từ xa xưa, đến thế kỷ XV thì dân cư tập trung đông đúc, ở làng có những dòng họ sinh sống nhiều đời như họ Lê, Tạ, Trần, Đan, Nguyễn, Phùng, Đỗ.
Tham quan Di tích lịch sử văn hoá làng Nôm, du khách được đắm mình vào một quần thể kiến trúc cổ gồm cổng làng, giếng nước, sân đình, chùa Nôm, chợ Nôm, những ngôi nhà cổ và hơn cả là một di sản vô cùng đặc biệt “Cầu đá làng Nôm” kết nối đường làng với chợ Nôm và chùa Nôm. Trọng tâm của làng là ngôi đình Tam Giang, thờ Đức Thánh Tam Giang, người có công giúp Hai Bà Trưng đánh giặc Tây Hán và tương truyền hiển linh giúp vua Lê Đại Hành đánh thắng giặc Tống, được vua phong “Hộ Quốc Phúc Thần”.
Tới làng vào dịp chợ phiên, khách được thăm thú cảnh bán mua tấp nập, nét dung dị trong đời sống, sinh hoạt của người làng Nôm. Trước kia, chợ Nôm chính là phiên chợ nổi tiếng để trao đổi buôn bán nguyên liệu cho thợ đúc đồng của cả khu vực. Ngày nay, chợ Nôm không sầm uất như trước đây nhưng vẫn giữ được nét truyền thống của một chợ quê Bắc bộ với những gian hàng đủ sắc màu, mái ngói đỏ, rêu phong giúp nổi bật lên vẻ đẹp văn hóa của làng Nôm.
Cổng làng Nôm.
Làng Nôm phô diễn vẻ đẹp văn hóa qua hình ảnh của cây đa, bến nước, sân đình, những ngôi nhà mái ngói đỏ đơn sơ yên bình trong tĩnh lặng.
Ở đây, người ta có cảm giác như thời gian qua đi để lại những nếp gấp với nhiều sắc màu khác nhau nhưng không hề thay đổi bất cứ điều gì.
Một góc kiến trúc trong cụm tháp Cửu phẩm liên hoa.
Ở làng Nôm dường như cái gì cũng cổ, từ cột đá, giếng cổ hơn 200 năm…
… đến những ngôi nhà cổ, nhà thờ tổ của tộc họ Nguyễn, Lê, Tạ, Đan…
Những tác phẩm điêu khắc theo phong cách cổ truyền được dân làng bảo tồn nguyên vẹn.
Chùa Nôm, tên hiệu là “Linh Thông cổ tự”, được xây dựng năm 1680 thời Hậu Lê.
Những pho tượng cổ trong số 122 pho tượng đất nung có giá trị cao về nghệ thuật điêu khắc đang lưu giữ tại chùa Nôm.
Nằm giữa quần thể di tích cổ kính làng Nôm, cây cầu đá hơn 200 năm tuổi bắc qua sông Nguyệt Đức tạo sức hút đặc biệt cho không gian văn hóa thuần Việt của làng. Không chỉ có giá trị lịch sử, cầu còn là một công trình kiến trúc độc đáo mà không phải làng cổ nào của đồng bằng sông Hồng cũng có được.
"Bao nhiêu nước chảy qua cầu" nhưng cầu đá vẫn đứng vững vượt qua thời gian, chứng kiến những đổi thay của làng Nôm.
Một góc trang trí của các nghệ nhân dân gian lưu dấu trên 9 nhịp cầu đá làng Nôm.
Từ những giá trị văn hóa truyền thống được lưu giữ, làng Nôm đang trở thành điểm đến tham quan thú vị của nhiều du khách trong và ngoài nước.