Có nên bỏ quy định nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân?
(ĐCSVN) - Việc ứng dụng khoa học công nghệ vào công tác quản lý trật tự xã hội ở Việt Nam giúp nhiều thủ tục có thể thực hiện nhanh chóng, thuận tiện và hiệu quả qua hình thức trực tuyến với nhiều cấp độ, trong đó có giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.
Theo hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định về hộ tịch, quốc tịch, chứng thực do Bộ Tư pháp chủ trì, dư luận rất quan tâm đề xuất bãi bỏ quy định về việc nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân khi làm thủ tục đăng ký kết hôn hoặc đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài. Thay vào đó, cơ quan làm thủ tục đăng ký kết hôn sẽ tra cứu từ cơ sở dữ liệu hộ tịch và cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Căn cứ của đề xuất này là Nghị quyết 58/NQ-CP ngày 04 tháng 7 năm 2017 của Chính phủ về việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư thuộc phạm vi chức năng của Bộ Tư pháp, hiểu đơn giản là thay đổi phương thức chứng minh điều kiện kết hôn từ nộp giấy sang tra cứu thông tin trên cơ sở dữ liệu điện tử.
 |
| Cán bộ hộ tịch hướng dẫn người dân làm thủ tục xác nhận tình trạng hôn nhân (Ảnh minh họa. Nguồn: Hoàng Giang) |
Cụ thể, cổng dịch vụ công quốc gia hướng dẫn: trường hợp người yêu cầu xác nhận tình trạng hôn nhân đã từng đăng ký thường trú tại nhiều nơi khác nhau thì người đó có trách nhiệm chứng minh về tình trạng hôn nhân của mình. Nếu như công dân không chứng minh được thì công chức tư pháp - hộ tịch báo cáo Chủ tịch UBND cấp xã có văn bản đề nghị UBND cấp xã nơi công dân đó từng đăng ký thường trú tiến hành kiểm tra, xác minh về tình trạng hôn nhân của người đó.
Sau khi nhận được văn bản đề nghị, UBND cấp xã được yêu cầu sẽ tiến hành kiểm tra, xác minh và trả lời bằng văn bản về tình trạng hôn nhân trong thời gian thường trú tại địa phương của công dân. Nếu kết quả xác minh cho thấy đủ điều kiện thì UBND cấp xã nơi công dân yêu cầu sẽ cấp giấy xác nhận. Hoặc sau 20 ngày kể từ ngày gửi văn bản yêu cầu xác minh mà không nhận được văn bản trả lời thì cho phép công dân làm văn bản cam đoan về tình trạng hôn nhân của mình.
Ngày 05/9/2022, Chính phủ ban hành Nghị định số 59/2022/NĐ-CP quy định về định danh và xác thực điện tử. Theo đó, từ ngày 01/7/2024, sử dụng VNeID là tài khoản duy nhất thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử.
Xét về góc độ pháp lý, trao đổi với phóng viên, luật sư Trương Anh Tuấn (Đoàn luật sư thành phố Hà Nội) cho biết giấy chứng nhận độc thân được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp để xác nhận tình trạng hôn nhân của một người là độc thân (không có quan hệ hôn nhân theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình).
Căn cứ Điều 23 Mục 3 Chương III Nghị định 123/2015/NĐ-CP ngày 15 tháng 11 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân có giá trị 6 tháng kể từ ngày cấp.
Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân được sử dụng để kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam, kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài ở nước ngoài hoặc sử dụng vào mục đích khác (mua bán nhà đất, vay tiền, thế chấp…).
Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân không có giá trị khi sử dụng vào mục đích khác với mục đích ghi trong Giấy xác nhận.
Theo quy định tại Điều 21 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP, Ủy ban Nhân dân cấp xã, nơi thường trú của công dân Việt Nam thực hiện việc cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.
Trường hợp công dân Việt Nam không có nơi thường trú, nhưng có đăng ký tạm trú theo quy định của pháp luật về cư trú thì Ủy ban Nhân dân cấp xã, nơi người đó đăng ký tạm trú cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.
Khi tới cơ quan có thẩm quyền (cấp xã, phường, thị trấn) để xin cấp giấy chứng nhận độc thân, người dân cần điền thông tin vào tờ khai và mang theo các hồ sơ khác như CCCD/CMND, hộ chiếu.
Nếu yêu cầu xác nhận tình trạng hôn nhân nhằm mục đích kết hôn thì phải đáp ứng đủ điều kiện kết hôn theo quy định của luật Hôn nhân và gia đình.
Trường hợp người yêu cầu xác nhận tình trạng hôn nhân đã có vợ hoặc chồng nhưng đã ly hôn, hoặc người vợ/chồng đã chết thì phải xuất trình hoặc nộp giấy tờ hợp lệ để chứng minh (bản án hoặc quyết định công nhận thuận tình ly hôn của tòa án, giấy chứng tử...).
Nếu công dân Việt Nam đã ly hôn, hủy việc kết hôn ở nước ngoài, sau đó về nước làm thủ tục đăng ký kết hôn mới, thì nộp bản sao trích lục hộ tịch tương ứng.
Bình luận về đề xuất của Bộ Tư pháp, nhiều ý kiến ủng hộ bỏ việc xác nhận độc thân vì những người đi làm ăn xa thì chính quyền địa phương đâu có quản lý được; chỉ cần tra trên hệ thống quốc gia là ra, còn ai cần cấp để nộp cho các cơ quan khác thì cấp cho họ…
Bạn đọc T.V.C, sống tại quận Cầu Giấy, Hà Nội nói: “Tra cứu trên dữ liệu cơ sở quốc gia là biết tình trạng hôn nhân rồi. Nên giảm thủ tục rườm rà không cần thiết. Vừa qua, câu chuyện huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để đẩy nhanh tiến độ Đề án 06 về "Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030" dư luận rất quan tâm. Đã là dịch vụ công thì phải làm hết chứ. Các cơ quan gửi công văn, hoặc liên lạc với nhau để xác nhận thông tin là đủ".