Cần phát triển đồng bộ thể thao giải trí ở Việt Nam
(ĐCSVN)- Trong những năm gần đây, Việt Nam đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về số lượng và quy mô các sự kiện thể thao giải trí. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, sự phát triển ồ ạt thiếu định hướng của thể thao giải trí hiện nay đã và đang tạo ra những tồn tại khó khăn, nhất định.
 |
| Những năm gần đây nở rộ các giải chạy mang tính chất giải trí, nâng cao sức khỏe. |
Thực tế không thể phủ nhận sự phát triển vượt bậc của thể thao giải trí đã đóng góp vào việc nâng cao sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy phong trào TDTT, đồng thời góp phần vào sự phát triển kinh tế, du lịch của Việt Nam.
Đáng chú ý như: các giải chạy marathon và bán marathon được tổ chức ngày càng nhiều và thường xuyên. Năm 2023 có 41 giải marathon được tổ chức tại 27 tỉnh thành, cao hơn 25% so với năm 2022. Số người tham gia tăng 260.000 người so với năm 2022. Số người hoàn thành các cuộc đua cũng tăng 46% so với 2022.
Các sự kiện đạp xe và thể thao ngoài trời ngày càng phổ biến, hàng năm nhu cầu xe đạp lên tới 2.5 triệu xe.Các sự kiện thể thao biển, thể thao mạo hiểm, thể thao cộng đồng, các giải đấu và sự kiện thể thao cho học sinh và sinh viên phát triển cả về quy mô, số lượng và chất lượng.Đặc biệt lễ hội thể thao, sự kiện thể thao tại các khu vực, đô thị, công đồng dân cư được tổ chức thường xuyên, định kỳ.
Hạ tầng cơ sở cho thể thao giải trí tại Việt Nam trong những năm gần đây vì thế cũng có những bước tiến đáng kể. Các trung tâm thể dục thể thao, công viên thể thao, khu thể thao, khu phức hợp, phòng tập… ngày càng mở rộng tại khắp các tỉnh thành, giúp người dân dễ dàng tiếp cận hơn với các dịch vụ thể thao giải trí.
Với 3200 km đường biển và 7/13 kỳ quan thiên nhiên thế giới, trong những năm gần đây, thể thao mạo hiểm và thể thao biển tại Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, với ngày càng nhiều môn thể thao mới được giới thiệu và phổ biến tại các khu du lịch cũng như các sự kiện thể thao lớn.
Leo núi và trekking tại một số địa điểm nổi tiếng như Fansipan (Lào Cai), Tà Năng - Phan Dũng (Lâm Đồng - Bình Thuận) và Pù Luông (Thanh Hóa) đã thu hút ngày càng nhiều du khách và người yêu thích mạo hiểm tham gia. Riêng Fansipan, mỗi năm thu hút hàng nghìn du khách (năm 2019 có hơn 80.000 lượt du khách); Giải Vietnam Mountain Marathon (Sa Pa, Lào Cai). Từ 2017 - 2023, số người tham gia tăng từ 2.000 lên hơn 4.000 người, đến từ khắp nơi trên thế giới; Thể thao dù lượn (Paragliding), Festival dù lượn “Bay trên mùa vàng” hút hơn 150 phi công từ 20 quốc gia (2022); Leo vách núi (Rock Climbing), ngày càng có nhiều điểm leo lúi nổi tiếng (Vịnh Lan Hạ và Cát Bà (Hải Phòng); Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh)...
Lướt sóng (Surfing) tại nhiều địa điểm nổi tiếng như Mũi Né (Phan Thiết), Đà Nẵng, và Phú Quốc; Nhiều giải đấu lướt sóng quốc tế được tổ chức; Lướt ván diều (Kitesurfing) tại Nha trang, Đà Nẵng, Phú Quốc. Đặc biệt, Mũi Né là trung tâm lướt ván diều hàng đầu châu Á, với hơn 30 trường dạy lướt ván và khoảng 15.000 - 20.000 du khách tham gia mỗi năm; Lặn biển (Diving): Nha Trang, Côn Đảo, Phú Quốc... Hàng năm, có khoảng 100.000 du khách trong nước và quốc tế tham gia các tour lặn biển tại Nha Trang; Đua thuyền buồm (Sailing): Giải dấu quốc tế Vũng Tàu - Nha Trang. Số lượng các đội tham dự tăng từ 8 đội vào năm 2010 lên 17 đội vào năm 2019. Ngoài ra phát triển ở nhiều địa danh, khu nghỉ dưỡng tại Phú Quốc, Hạ Long…
 |
| Các hoạt động leo núi, hoặc mô phỏng leo núi cũng được tổ chức tạo sân chơi cho các em học sinh cũng như các vận động viên. |
Xu hướng kết hợp giữa thể thao giải trí và du lịch đã trở thành một trào lưu mới. Các tour du lịch kết hợp thể thao như chạy marathon tại các điểm đến nổi tiếng, đạp xe qua các cung đường đẹp, hoặc tham gia các hoạt động thể thao trong khu nghỉ dưỡng đã tạo nên những trải nghiệm mới mẻ cho người tham gia.
Giới trẻ Việt Nam ngày càng quan tâm đến các bộ môn thể thao mới như crossfit, thể thao điện tử, thể thao thể chất số, pickleball… Các bộ môn này không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn mang tính giải trí cao, thu hút nhiều người tham gia tập luyện, biểu diễn.
Tuy nhiên với sự phát triển ồ ạt những loại hình thể thao giải trí cũng đặt thể thao đứng trước những thách thức như: Thiếu cơ sở vật chất đạt chuẩn. Nhiều khu vực, đặc biệt là các vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa, vẫn thiếu các sân chơi và cơ sở thể thao giải trí đạt tiêu chuẩn.Hạ tầng xuống cấp làm giảm hiệu quả sử dụng và hạn chế việc thu hút người dân tham gia. Phân bố không đồng đều gây ra sự mất cân bằng trong tiếp cận các dịch vụ thể thao giải trí giữa các khu vực.
Thiếu đa dạng về loại hình thể thao giải trí. Các môn thể thao hiện đại và mạo hiểm tuy đã bắt đầu xuất hiện nhưng sự phát triển vẫn chưa đồng bộ và chưa phổ biến rộng rãi, chưa thu hút được nhiều người tham gia. Chưa đa dạng hóa hoạt động giải trí: Vẫn thiên về các môn thể thao truyền thống, chưa phổ biến các môn thể thao giải trí mới, đặc biệt là ở các khu vực ngoài đô thị.
Nhà nước chưa có chính sách đồng bộ. Các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển vẫn chưa thực sự đồng bộ và hiệu quả. Nhiều địa phương chưa thực sự quan tâm và đầu tư đúng mức cho thể thao giải trí. Hỗ trợ tài chính còn hạn chế: Nhà nước, doanh nghiệp đầu tư tài chính vào thể thao giải trí còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào thể thao chuyên nghiệp và các hoạt động thể thao có tính truyền thống.
Bên cạnh đó thực tế hiện nay vẫn thiếu huấn luyện viên và chuyên gia ở các môn thể thao giải trí mới như lướt sóng, leo núi, dù lượn, thể thao thể chất số… Hầu hết các hướng dẫn viên hoặc huấn luyện viên hiện tại là người nước ngoài hoặc tự học, chưa có hệ thống đào tạo chuyên nghiệp trong nước. Chất lượng nhân lực không đồng đều, đặc biệt các địa phương và vùng sâu, vùng xa, nhân lực phục vụ cho các hoạt động thể thao giải trí còn yếu về chất lượng làm ảnh hưởng tới tính an toàn và chất lượng tổ chức các hoạt động thể thao giải trí.
Chưa tận dụng tốt công nghệ trong thể thao giải trí. Ứng dụng công nghệ trong các hoạt động thể thao giải trí còn hạn chế, chưa được phổ biến rộng rãi, làm hạn chế sự trải nghiệm của những người tham gia….
Để khắc phục những hạn chế còn tồn tại, từ đó đẩy mạnh và phát triển bền vững thể thao giải trí tại Việt Nam nên chăng chúng ta cần đầu tư phát triển đồng bộ hạ tầng cơ sở vật chất cho thể thao giải trí trên phạm vi toàn quốc, đặc biệt là các tỉnh lẻ, vùng nông thôn và vùng sâu, vùng xa; chú ý ưu tiên việc xây dựng hạ tầng phù hợp với từng loại hình thể thao mới như thể thao mạo hiểm, thể thao dưới nước, thể thao thể chất số…
Chú trọng đào tạo huấn luyện viên chuyên nghiệp. Có chính sách khuyến khích các huấn luyện viên nước ngoài đến Việt Nam giảng dạy và chia sẻ kinh nghiệm; khuyến khích hợp tác quốc tế trong việc đào tạo nhân lực cho thể thao giải trí; Tăng cường tổ chức các khóa học, chương trình đào tạo cấp chứng chỉ chuyên môn nhằm nâng cao và chuẩn hóa trình độ huấn luyện viên.
Ngoài ra cũng cần đẩy mạnh hoạt động truyền thông, tuyên truyền qua các phương tiện như truyền hình, mạng xã hội, các sự kiện thể thao công cộng để nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của thể thao giải trí đối với sức khỏe và đời sống; Tổ chức các chiến dịch khuyến khích vận động, tập thể dục thể thao tại cộng đồng. Xây dựng các sản phẩm du lịch thể thao đặc trưng cho từng vùng miền; Phát triển các khu nghỉ dưỡng thể thao, các dịch vụ như tập luyện yoga, thiền, và các môn thể thao nhẹ nhàng kết hợp với du lịch nghỉ dưỡng ở các vùng biển như Đà Nẵng, Phú Quốc…