Tro bụi núi lửa đối với sức khỏe con người
(ĐCSVN)- Tro bụi núi lửa không chỉ có tác động lớn đến sức khỏe con người, khí hậu, mà nó còn khiến các chuyến bay bị hoãn lại.
Tro núi lửa bao gồm những mảnh vụn núi lửa (tephra) nhỏ, chúng là các đá và thủy tinh ở dạng bột được tạo ra từ các vụ phun trào núi lửa,có đường kính nhỏ hơn 2 milimét (0,079 in) |
Tro núi lửa mang các hạt thủy tinh nhỏ cũng như các mảnh khoáng vật và đá đi xa. Theo Mạng lưới Quốc tế về Nguy hại sức khỏe do núi lửa, những vật này có thể gây ra các vấn đề về đường hô hấp, làm ảnh hưởng tới mắt của mọi người cũng như gây nguy hiểm cho máy bay.
Tro núi lửa được tạo ra từ các vụ phun trào của núi lửa và quá trình phun trào của phreatomagmatic kèm theo dòng mật độ pyroclastic |
Theo các chuyên gia, cột khói bụi phủ lên ngọn núi lửa khi trộn với nước có thể tạo thành hỗn hợp bùn đậm đặc. Chúng có khả năng di chuyển xa khá nhiều km với tốc độ tương đối cao. Với những vụ phun trào lớn, tro bụi núi lửa thậm chí có thể di chuyển hàng ngàn km theo hướng gió.
Ngoài ra, tro bụi núi lửa cũng có thể quay trở lại bề mặt Trái Đất bằng các chất kết tủa hoặc bám vào những đám mây trong bầu khí quyển...
Tro bụi núi lửa có thể gây thiệt hại cho các tòa nhà và công trình có thể bao gồm từ sự sụp đổ mái hoàn chỉnh hoặc một phần đến hư hỏng ít nghiêm trọng hơn của vật liệu bên ngoài và bên trong. |
Điều đáng sợ nhất có lẽ là tro bụi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của con người. Kích cỡ hạt bụi quá nhỏ có thể gây ra các vấn đề về hô hấp, kích ứng mắt, dị ứng da hay thậm chí có thể "lọt" vào phổi dẫn đến tình trạng khó chịu, tức ngực, đau họng và thở khò khè.
Thảm họa núi lửa Guatemala khiến tro phủ kín tất cả |
Đặc biệt, tro núi lửa có thể gây thiệt hại cho máy bay theo nhiều cách. Một trong những trường hợp nguy hiểm nhất là keo hóa động cơ: các hạt thủy tinh nhỏ tan chảy do nhiệt từ động cơ phản lực và dính vào các bộ phận chính, cắt đứt nguồn điện cho động cơ hoặc phá hỏng nó hoàn toàn, theo báo cáo của Carina Fearnley - chuyên gia về các mối nguy hiểm tự nhiên. Khi va chạm ở tốc độ rất cao, tro bụi có thể phá hỏng ăng-ten máy bay, bào mòn và làm mờ kính chắn gió, cũng như tạo ra tĩnh điện làm nhiễu các tín hiệu liên lạc và điều hướng. Thiết bị đo tốc độ máy bay cũng có thể ngưng hoạt động nếu bị tro phủ kín.
Các hạt tro từ phun núi lửa có đường kính nhỏ hơn 10 μm được treo trong không khí được biết là có thể hít được, và những người tiếp xúc với tro bụi đã có kinh nghiệm về sự khó chịu về hô hấp, khó thở, mắt và các triệu chứng của da, và các triệu chứng mũi và họng |
Ngoài ra, khi tro bụi tiến sâu vào bầu khí quyển và lan rộng, chúng có thể chặn các tia nắng và kết quả là khiến Trái Đất trở nên lạnh hơn.