Trách nhiệm trong sử dụng, quản lý xe công vụ?
(ĐCSVN) - Xét về góc độ pháp lý, trao đổi với phóng viên Báo điện tử ĐCSVN, luật sư Nguyễn Văn Kỹ, đoàn luật sư tỉnh Bắc Ninh cho biết, Nghị định 72/2023/NĐ-CP ngày 26/9/2023 của Chính phủ đã có những quy định cụ thể về việc tiêu chuẩn, định mức, quản lý, sử dụng… xe ô tô công vụ.
Dư luận xôn xao việc xe ô tô biển xanh cấp cho Hội Liên hiệp Phụ nữ Hà Tĩnh chở bà N.T.L.H - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Hà Tĩnh đi chúc Tết cán bộ lão thành ở Nghệ An, rồi kết hợp đón con gái đi từ sân bay Vinh về Hà Tĩnh. Quá trình di chuyển, tài xế đã bật đèn và còi ưu tiên.
Sau khi tiếp nhận thông tin, Phòng cảnh sát giao thông Công an tỉnh Hà Tĩnh đã làm rõ, lái xe là ông P.H.S (SN 1972, trú tại phường Bắc Hà, thành phố Hà Tĩnh) có hành vi vi phạm khi xe không được quyền ưu tiên lắp đặt, sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe được quyền ưu tiên, đồng thời xử phạt 2,5 triệu đồng, tước giấy phép lái xe 2 tháng, tịch thu bộ còi, đèn ưu tiên và thông báo vi phạm đến cơ quan.
 |
| Lái xe biển xanh của Hội LHPN tỉnh Hà Tĩnh bị xử phạt, tước bằng lái vì tự ý lắp đèn, gắn còi ưu tiên. Ảnh: cand.com.vn |
Xét về góc độ pháp lý, trao đổi với phóng viên Báo điện tử ĐCSVN, luật sư Nguyễn Văn Kỹ, đoàn luật sư tỉnh Bắc Ninh cho biết, Nghị định 72/2023/NĐ-CP ngày 26/9/2023 của Chính phủ đã có những quy định cụ thể về việc tiêu chuẩn, định mức, quản lý, sử dụng… xe ô tô công vụ.
Theo đó, đối tượng áp dụng gồm: Cơ quan nhà nước, cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc; Việt Nam, Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, đơn vị sự nghiệp công lập, ban quản lý dự án sử dụng vốn nhà nước (sau đây gọi là cơ quan, tổ chức, đơn vị);
Doanh nghiệp do Nhà nước, cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội được ngân sách nhà nước đảm bảo kinh phí hoạt động nắm giữ 100% vốn điều lệ, bao gồm cả các doanh nghiệp là công ty con và đơn vị trực thuộc (sau đây gọi là doanh nghiệp nhà nước).
Các hội quần chúng có tính chất đặc thù được Nhà nước hỗ trợ xe ô tô theo quy định tại Điều 20 Nghị định này.
Tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến việc xác định, ban hành, áp dụng tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô.
Đáng chú ý, Điều 20 Mục 5 Chương II Nghị định này quy định xe ô tô phục vụ công tác của các hội quần chúng.
1. Các hội quần chúng tự đảm bảo xe ô tô phục vụ hoạt động bằng kinh phí của hội theo quy định của pháp luật về dân sự, pháp luật có liên quan và Điều lệ của tổ chức.
2. Các hội quần chúng thuộc danh sách hội có tính chất đặc thù do Thủ tướng Chính phủ ban hành (đối với hội hoạt động trong phạm vi cả nước) hoặc Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh ban hành (đối với các hội hoạt động trong phạm vi địa phương) theo quy định của Thủ tướng Chính phủ được xem xét, hỗ trợ xe ô tô phục vụ hoạt động như sau:
a) Trường hợp các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở trung ương (tổ chức hội có đảng đoàn) thì Chủ tịch các hội quần chúng được hỗ trợ trang bị xe ô tô phục vụ chức danh theo tiêu chuẩn, định mức quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 7 Nghị định này.
b) Trường hợp hội chưa có xe ô tô phục vụ công tác chung hoặc tất cả các xe ô tô hiện có (trừ xe ô tô quy định tại điểm a khoản này) đã đủ điều kiện thanh lý theo quy định tại Khoản 4 Điều 3 Nghị định này thì tùy theo khả năng ngân sách và nguồn xe ô tô hiện có, hội có tính chất đặc thù được xem xét, hỗ trợ kinh phí để mua xe ô tô từ nguồn ngân sách nhà nước theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành hoặc hỗ trợ bằng hiện vật như sau:
Đối với các hội có số biên chế được giao từ 20 người đến 50 người được hỗ trợ 01 xe.
Đối với các hội có số biên chế được giao từ trên 50 người trở lên được hỗ trợ tối đa 02 xe.
Đối với các hội có số biên chế được giao dưới 20 người được hỗ trợ kinh phí để thuê xe hoặc khoán kinh phí sử dụng xe ô tô khi thực hiện nhiệm vụ do Đảng, Nhà nước giao.
Mức kinh phí hỗ trợ không quá mức giá mua xe ô tô phục vụ công tác chung quy định tại Khoản 1 Điều 15 Nghị định này. Trường hợp hỗ trợ bằng hiện vật thì thực hiện theo hình thức điều chuyển, giá trị còn lại của xe ô tô điều chuyển không vượt quá mức giá quy định tại Khoản 1 Điều 15 Nghị định này.
Việc hỗ trợ kinh phí để mua xe ô tô được thực hiện theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước. Việc điều chuyển xe ô tô được thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.
3. Việc quản lý, sử dụng và xử lý xe ô tô Nhà nước hỗ trợ theo quy định tại Khoản 2 Điều này được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự, pháp luật có liên quan và Điều lệ của tổ chức. Không bán, chuyển nhượng, thanh lý hoặc các hình thức chuyển giao quyền sở hữu khác đối với xe ô tô được Nhà nước hỗ trợ theo quy định tại Khoản 2 Điều này khi chưa đủ điều kiện thanh lý theo quy định tại Khoản 4 Điều 3 Nghị định này.
Nghị định trên quy định rõ các chức danh được sử dụng thường xuyên một xe ô tô, kể cả khi đã nghỉ công tác; các chức danh được sử dụng thường xuyên một xe ô tô trong thời gian công tác; các chức danh được sử dụng xe ô tô đưa, đón từ nơi ở đến cơ quan và ngược lại và đi công tác. Đồng thời, quy định mục đích sử dụng xe gồm: xe ô tô phục vụ công tác các chức danh; xe ô tô phục vụ công tác chung; xe ô tô chuyên dùng; xe ô tô phục vụ lễ tân Nhà nước.
Theo luật sư Kỹ, tùy trường hợp mà áp dụng Luật Quản lý, sử dụng tài sản công (Luật 15/2017/QH14 ngày 21 tháng 6 năm 2017 của Quốc hội) hoặc Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (Luật 69/2014/QH13, ngày 26 tháng 11 năm 2014 của Quốc hội).
Việc sử dụng xe công được giao phải đúng đối tượng, đúng mục đích theo quy định của pháp luật. Nếu giao sai đối tượng, sử dụng sai mục đích có thể bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi giao, sử dụng tài sản công không đúng mục đích theo Nghị định 63/2019/NĐ-CP ngày 11 tháng 7 năm 2019 của Chính phủ: Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; dự trữ quốc gia; kho bạc nhà nước
Cụ thể, Điểm c Khoản 2 Điều 8 Mục 1 Chương II nêu rõ mức phạt từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng trong trường hợp giao, sử dụng tài sản là trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, xe ô tô.
“Bên cạnh việc xử lý kỷ luật, xử phạt đối với cá nhân có vi phạm cũng cần xem xét đến trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan trong việc quản lý, sử dụng tài sản công tại đơn vị mình”, luật sư Kỹ nêu quan điểm.
Nội dung này được quy định rõ tại Khoản 2 Điều 11 Chương I Luật Quản lý, sử dụng tài sản công (Luật số: 15/2017/QH14, ngày 21 tháng 6 năm 2017): Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm giải trình và phải chịu trách nhiệm hoặc liên đới chịu trách nhiệm nếu để xảy ra vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị mình; tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, quá trình sử dụng xe công phục vụ công tác, việc sử dụng thiết bị phát tín hiệu ưu tiên như còi, cờ, đèn cũng phải tuân thủ các quy định tại Nghị định 109/2009/NĐ-CP ngày 01 tháng 12 năm 2009 của Chính phủ quy định về tín hiệu của xe được quyền ưu tiên để đảm bảo tính chặt chẽ, kiểm soát đối tượng được lắp đặt, sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe được quyền ưu tiên khi tham gia giao thông và các hành vi bị cấm khi lắp đặt, sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe được quyền ưu tiên; và Nghị định 100/2019/NĐ-CP, ngày 30 tháng 12 năm 2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt./.