Thực hiện tốt BHYT HSSV: Tiền đề vững chắc của BHYT toàn dân
(ĐCSVN) – Phát triển Bảo hiểm y tế (BHYT) học sinh, sinh viên (HSSV) không chỉ là nền tảng quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân mà còn góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Nhân dịp năm học mới 2016-2017, Thứ trưởng Bộ Giáo dục& Đào tạo (GD&ĐT) Nguyễn Thị Nghĩa chia sẻ về những vấn đề liên quan đến công tác này.
Năm học 2015-2016, nước ta có khoảng 22,21 triệu HSSV, chiếm khoảng 26% tổng dân số cả nước. Theo quy định của Luật BHYT, BHYT là hình thức bảo hiểm bắt buộc đối với nhiều nhóm đối tượng, trong đó có HSSV. Năm học 2015-2016, đã có trên 90% HSSV trong cả nước tham gia BHYT.
PV: Kết quả trên 90% HSSV tham gia BHYT được xem là khá khả quan, nhưng hiện nay cả nước vẫn còn gần 10% số HSSV chưa có thẻ BHYT. Theo Thứ trưởng, đâu là nguyên nhân chính dẫn tới điều này?
Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa: Theo quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT,HSSV là đối tượng có trách nhiệm phải tham gia BHYT. BHYT là một chính sách rất nhân văn.Nếu HSSV khỏe mạnh thì quỹ BHYT sẽ hỗ trợ được nhiều người ốm đau, bệnh tật.HSSV nhận thức được điều này sẽ nâng cao ý thức trách nhiệm mình vì mọi người. Nếu HSSV không may bị ốm đau, bệnh tật thì có quỹ BHYT cùng hỗ trợ chi trả; không có BHYT, nhiều gia đình sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Điều này không chỉ được các tổ chức quốc tế nhiều lần cảnh báo, mà đã được kiểm chứng trong thực tế.
Tuy nhiên, vẫn còn gần 10% HSSV chưa tham gia BHYT, do một số nguyên nhân. Trước hết nhận thức của một bộ phận cha mẹ và HSSV chưa đầy đủ về giá trị của việc tham gia BHYT, quyền lợi và trách nhiệm tham gia BHYT. Thứ hai là, một số cơ sở giáo dục và đào tạo chưa thực sự coi trọng việc tuyên truyền giáo dục HSSV tham gia, chưa tích cực phối hợp với cơ quan BHXH trong việc triển khai BHYT HSSV theo quy định của Luật. Một số đơn vị BHXH ở cơ sở chưa kịp thời tổ chức tập huấn, hướng dẫn, thông báo cho các cơ sở giáo dục về các quy định mới của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, việc triển khai thực hiện thu bảo hiểm y tế ở một số địa phương, đơn vị còn chưa phù hợp. Mặt khác, trong những năm gần đây, mặc dù chất lượng công tác khám chữa bệnh nói chung, khám chữa bệnh BHYT đã từng bước được nâng cao, tuy nhiện, trong thực tế, có nơi, có lúc vẫn chưa đáp ứng yêu cầu, thậm chí là gây bức xúc đối với người bệnh. Điều đó đã ảnh hưởng đến niềm tin của HSSV và cha mẹ HSSV vào chính sách BHYT.
PV: Một trong những “cầu nối” giữa BHYT và các nhà trường trong công tác BHYT HSSV chính là hệ thống y tế trường học. Trong những năm qua, việc phát triển hệ thống này cũng đã được ngành Giáo dục đặc biệt quan tâm, coi đây là một trong những giải pháp thực hiện mục tiêu phát triển toàn diện cho các em. Thứ trưởng có thể cho biết một số điểm cơ bản về thực trạng của hệ thống y tế trường học hiện nay?
Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa: Theo báo cáo của các Sở GDĐT, năm 2015, tỷ lệ các trường có phòng Y tế đạt hơn 49%, trong đó tỷ lệ các cơ sở đào tạo có trạm Y tế lên tới trên 80%. Tại các trường mầm non vàphổ thông, số cán bộ chuyên trách về y tế trường học chỉ chiếm hơn 44%; số còn lại là cán bộ kiêm nhiệm. Con số này chưa cao, tuy nhiên, nếu so sánh với một vài năm trước thì đây là sự nỗ lực cố gắng lớn của các địa phương, các nhà trường.
Nguồn quỹ được BHYT trích lại, các nhà trường và các cơ sở giáo dục đã có thêm nguồn kinh phí để trang bị một số thiết bị, dụng cụ y tế cơ bản; đảm bảo cơ số thuốc thiết yếu; thực hiện khám sức khỏe và theo dõi sức khỏe cho HSSV; thực hiện sơ cứu kịp thời cho các trường hợp HSSV bị ốm đau, tai nạn và các bệnh thông thường trong quá trình học tập tại nhà trường.
Tuy nhiên, hiện nay hệ thống y tế trường học vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn, bất cập, đặc biệt là thiếu cán bộ y tế chuyên trách tại các cơ sở giáo dục. Việc tuyển dụng nhân viên y tế trong nhiều năm qua gặp nhiều khó khăn; một số địa phương bố trí nhân viên y tế không đúng quy định về trình độ chuyên môn, thậm chí có nơi không bố trí nhân viên y tế, ảnh hưởng đến hiệu quả, chất lượng công tác chăm sóc sức khỏe HSSV, ảnh hưởng đến công tác tuyên truyền giáo dục phòng chống dịch bệnh trong nhà trường. Bên cạnh đó, kinh phí dành cho công tác chăm sóc sức khỏe HSSV hạn chế, chủ yếu từ nguồn BHYT. Vì vậy, cùng với việc quan tâm tuyển dụng, bồi dưỡng nâng cao trình độ cán bộ y tế trường học, lãnh đạo các nhà trường cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục để 100% HSSV trong trường tham gia BHYT, từ đó có thêm nguồn kinh phí cho hoạt động y tế trường học.
Ngày 12/5/2016, Bộ GDĐT và Bộ Y tế đã ban hành Thông tư liên tịch số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT quy định về công tác y tế trường học. Ngoài việc quy định cụ thể các nội dung nhằm bảo đảm điều kiện cơ sở vật chất, nhân viên y tế tại các trường học và các hoạt động y tế trường học, Thông tư cũng nêu rõ, BHYT là một trong những nguồn kinh phí thực hiện y tế trường học.
PV: Tại Quyết định số 1167/QĐ-TTg ngày 28/6/2016 của Thủ tướng Chính phủ về điều chỉnh chỉ tiêu thực hiện BHYT giai đoạn 2016- 2020, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GD-ĐT xây dựng kế hoạch thực hiện BHYT cho HSSV, đảm bảo đến năm 2017 có 100% HSSV tham gia. Để đạt mục tiêu này, năm học 2016-2017, Bộ GD-ĐT sẽ có những giải pháp gì, thưa Thứ trưởng?
Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa: Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, ngành Giáo dục đã và đang tích cực triển khai thực hiện công tác BHYT HSSV. Nhằm mở rộng diện bao phủ BHYT, tiến tới 100% HSSV tham gia BHYT. Thời gian tới, Bộ GD&ĐT tiếp tục triển khai đầy đủ các quy định của Luật BHYT sửa đổi, bổ sung, trước hết tập trung vào các nội dung sau:
Một là, ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở giáo dục triển khai thực hiện BHYT cho HSSV. Trong đó, đặc biệt tăng cường công tác truyền thông,giáo dục nâng cao nhận thức cho HSSV và cha mẹ HSSV về chính sách, pháp luật BHYT để tham gia BHYT theo quy định của pháp luật. Chỉ đạo các cơ sở giáo dục tiến hành lập danh sách HSSV và phối hợp với BHXH tổ chức thu BHYT kịp thời nhằm đảm bảo quyền lợi thụ hưởng chính sách BHYT cho HSSV được liên tục. Chỉ đạo các nhà trường đẩy mạnh việc kiện toàn, củng cố, bồi dưỡng năng lực đội ngũ cán bộ y tế, tăng cường đầu tư CSVC, nâng cao chất lượng của các phòng Y tế tại các cơ sở giáo dục Đối với các trường học chưa có cán bộ y tế, nhà trường ký hợp đồng với Trạm Y tế xã, phường, thị trấn hoặc cơ sở khám bệnh, chữa bệnh từ phòng khám đa khoa trở lên để chăm sóc sức khỏe học sinh, đảm bảo 100% các nhà trường được sử dụng nguồn kinh phítrích lại từ quỹ BHYT dành cho công tác y tế trường học theo quy định tại Thông tư liên tịch số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT.
Hai là, Tăng cường chỉ đạo, công tác kiểm tra,thanh tra việc thực hiện chính sách BHYT, sử dụng nguồn kinh phí trích lại từ quỹ BHYT dành cho công tác y tế trường học; Bộ sẽ trực tiếp kiểm tra, thanh tra về công tác này đối với các cơ sở giáo dục do Bộ GD&ĐT trực tiếp quản lý; Kiểm tra, thanh tra các cơ sở giáo dục thực hiện nghiêm các quy định tại Thông tư liên tịch số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT quy định về công tác y tế trường học nhằm tăng cường kiện toàn, củng cố và phát triển hệ thống y tế trường học và Thông tư số 10/2016/TT-BGDĐTban hành Quy chế công tác sinh viên đối với chương trình đào tạo đại học hệ chính quy, trong đó quy định rõ hình thức xử lý kỷ luật sinh viên nếu cố tình chậm nộp hoặckhông nộp học phí, BHYT theo quy định của nhà trường mà không có lý do chính đáng.
Ba là, Xử lý nghiêm các đơn vị thuộc quyền quản lý, nhất là người đứng đầu nếu thiếu trách nhiệm trong việc tổ chức, thực hiện Luật BHYT, cũng như công tác y tế trường học. Bên cạnh đó, khen thưởng, biểu dương kịp thời những cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác BHYT HSSV.
PV: Xin cảm ơn Thứ trưởng!