Thổ Nhĩ Kỳ lạc quan về triển vọng gia hạn Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen
(ĐCSVN) – Ngày 7/5, người phát ngôn của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Ibrahim Kalin nhận định vẫn còn nhiều cơ hội để gia hạn Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen sắp hết hiệu lực vào ngày 18/5.
 |
| Một nhóm đại diện Trung tâm điều phối chung (JCC) kiểm tra con tàu chở ngũ cốc đầu tiên rời Ukraine ở lối vào phía Tây Bắc của eo biển Bosphorus ngày 3/8/2022. (Ảnh: Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ/Tân Hoa xã) |
"Tôi hy vọng thỏa thuận ngũ cốc được gia hạn, có nhiều cơ hội cho điều đó. Những nỗ lực cần thiết đang được thực hiện theo hướng này" – ông Kalin nói.
Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen được Nga và Ukraine ký riêng với Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc lần đầu ngày 22/7/2022 và có hiệu lực trong 120 ngày. Sau đó, được gia hạn 2 lần vào tháng 11/2022 (thêm 120 ngày) và tháng 3 năm nay (thêm 60 ngày). Nếu không được tiếp tục gia hạn, thỏa thuận sẽ hết hạn vào ngày 18/5 tới.
Một thỏa thuận trong sáng kiến quy định thứ tự cung cấp ngũ cốc từ các cảng Odessa, Chernomorsk và Yuzhny do Kiev kiểm soát. Không những thế, Nga và Liên hợp quốc đã ký bản ghi nhớ về dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu đối với các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga ra thị trường toàn cầu. Tuy nhiên phía Moscow đang lo ngại rằng phần thứ hai của thỏa thuận không được thực hiện. Ngày 18/3, Nga thông báo rằng thỏa thuận sẽ được gia hạn thêm 60 ngày, đồng thời cảnh báo rằng đây sẽ là thời gian đủ để đánh giá hiệu quả của bản ghi nhớ đã ký với Liên hợp quốc.
Bộ Ngoại giao Nga cũng lưu ý rằng quyết định trong tương lai về việc gia hạn thỏa thuận sẽ phụ thuộc vào việc kết nối Ngân hàng Nông nghiệp Nga (Rosselkhozbank) trở lại hệ thống thanh toán toàn cầu SWIFT, nối lại việc cung cấp thiết bị nông nghiệp, linh kiện và dịch vụ bảo trì, dỡ bỏ các hạn chế đối với các dịch vụ bảo hiểm và tái bảo hiểm, dỡ bỏ lệnh cấm tiếp cận cảng, nối lại công việc của đường ống dẫn khí amoniac Tolyatti-Odessa, gỡ lệnh phong tỏa tài sản nước ngoài và tài khoản của các công ty Nga liên quan đến sản xuất và vận chuyển thực phẩm và phân bón.
Ngày 6/5, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Vershinin cho biết, hiện Moscow vẫn chưa hài lòng trước những tiến bộ đạt được liên quan tới vấn đề xuất khẩu nông sản của nước này.
Ngày 5/5, phó phát ngôn viên Liên hợp quốc Farhan Haq cho biết, vòng đàm phán mới nhất diễn ra cùng ngày tại Istanbul nhằm gia hạn Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen đã kết thúc trong bế tắc do các bên chưa thể thống nhất cấp phép cho các tàu mới tham gia Sáng kiến. Trước tình huống khó khăn trên, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã thông báo cho tất cả các bên gồm: Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine Nga về các đề xuất hành động tiếp theo nhằm cải thiện và mở rộng thỏa thuận ngũ cốc, có tính đến mong muốn của các bên.
Phát ngôn viên Haq cho biết, Liên hợp quốc sẽ cử đại diện tham gia cuộc họp kỹ thuật do Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ khởi xướng nhằm thảo luận về Thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen, nhằm chuẩn bị cho một cuộc họp cấp cao diễn ra vào tuần tới tại Istanbul.
"Vì vậy, chúng tôi mong đợi các cuộc thảo luận mang tính xây dựng và thẳng thắn với tất cả các bên, với mục đích vượt qua các thách thức, hướng tới việc tiếp tục và thực hiện đầy đủ sáng kiến” – ông Haq nói.
Vào cuối tuần trước, người đứng đầu Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) Rebeca Grynspan đã tới Nga để tham vấn với các quan chức cấp cao nước này về vai trò tham gia của UNCTAD trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga ra thị trường toàn cầu./.