Thế giới tuần qua: Tín hiệu tích cực từ xung đột
(ĐCSVN) - Israel và Hamas đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza đã mở ra cơ hội an toàn hơn cho nhiều con tin ở cả hai phía. Trong khi đó, 41 công nhân bị mắc kẹt trong vụ sập hầm ở Ấn Độ vẫn chưa được giải cứu; Tòa án Indonesia công bố hồ sơ vụ siro ho nhiễm độc; WHO cảnh báo tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh;… là một số tin tức đáng chú ý của thế giới tuần qua (20-26/11).
Israel và Hamas đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza
Ngày 22/11, Israel và phong trào Hamas lên tiếng xác nhận việc đạt được thỏa thuận về lệnh ngừng bắn ở Gaza do Qatar đóng vai trò trung gian. Thỏa thuận đánh dấu bước đột phá lớn đầu tiên trong các nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt xung đột ở Dải Gaza.
 |
| Người dân nướng bánh ở khu lều tạm ở Rafah, phía Nam Dải Gaza ngày 25/11, sau khi có lệnh ngừng bắn. (Ảnh: AFP/TTXVN) |
Trong thông báo phát đi cùng ngày, Chính phủ Israel cho biết để đổi lấy việc Hamas thả con tin, phía Israel đã đồng ý trao trả tự do cho các con tin Palestine và cho phép tiếp cận thêm viện trợ nhân đạo vào khu vực bị bao vây. Theo thỏa thuận vừa đạt được, Hamas sẽ thả ít nhất 50 con tin, chủ yếu là trẻ em và phụ nữ, để đổi lấy việc Israel trao trả tự do cho 150 tù nhân nữ và thiếu niên Palestine đang bị giam giữ tại các nhà tù của Israel.
Ngày 25/11, Ai Cập đã nhận được những tín hiệu tích cực từ tất cả các bên liên quan trong xung đột giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas về khả năng kéo dài lệnh ngừng bắn nhân đạo hiện nay tại Dải Gaza thêm 1 hoặc 2 ngày.
Quan chức đứng đầu Cơ quan thông tin nhà nước Ai Cập (SIS) Diaa Rashwan cho biết Ai Cập đang có các cuộc đàm phán khẩn trương với tất cả các bên, nhằm đạt được thỏa thuận về việc gia hạn lệnh ngừng bắn. Theo thông báo, điều này có nghĩa là sẽ có thêm các con tin được phía Hamas trao trả cũng như thêm nhiều người Palestine được thả khỏi các khu giam giữ của Israel.
Theo số liệu do Văn phòng truyền thông của phong trào Hamas công bố ngày 21/11, số người Palestine thiệt mạng do xung đột ở dải Gaza đã vượt qua 14.000 người kể từ ngày 7/10. Trong số những người thiệt mạng có 5.840 trẻ em và 3.920 phụ nữ, chưa kể tới hơn 33.000 người khác đã bị thương. Cũng theo số liệu cập nhật, số người mất tích ở Gaza hiện đã vượt quá 6.800 người, trong đó có 4.500 trẻ em và phụ nữ đang bị chôn vùi dưới đống đổ nát của các tòa nhà bị phá hủy trong các cuộc tấn công của Israel.
Ấn Độ: Vẫn chưa đưa được 41 công nhân ra ngoài sau 2 tuần mắc kẹt
Sau 2 tuần xảy ra vụ sập đường hầm cao tốc tại bang Uttarakhand của Ấn Độ, các nỗ lực cứu hộ đã đến giai đoạn cuối nhưng vẫn chưa thể đưa 41 công nhân bị mắc kẹt ra ngoài.
 |
| Những hình ảnh đầu tiên về 41 công nhân bị mắc kẹt 9 ngày trong đường hầm đường cao tốc bị sập tại bang Uttarakhand, Ấn Độ đã được công bố trong ngày 21/11. (Ảnh: AFP/TTXVN) |
Ngày 25/11, lực lượng cứu hộ đã triển khai tới hiện trường máy đào mới nhằm tạo một trục thẳng đứng xuống phía dưới đường hầm, sau những nỗ lực mở đường khác gặp chướng ngại vật khi chỉ còn cách những người mắc kẹt vài mét.
Theo tính toán của các kỹ sư, trục thẳng đứng nói trên cần sâu khoảng 89m để đảm bảo an toàn cho những người mắc kẹt bên dưới, trong bối cảnh nền đất này đã bị sập lún. Vụ sập xảy ra ở khu vực núi Himalaya nên địa hình rừng núi cũng là một cản trở đối với công tác cứu hộ.
Các kỹ sư đã điều khiển đặt một đường ống kim loại xuyên qua 57m đất đá, xi măng, các thanh kim loại và máy móc xây dựng bị chôn vùi dưới đất. Ở vị trí cách nơi những người công nhân đang mắc kẹt khoảng 9m, hoạt động đào bằng máy khoan khổng lồ đã phải tạm dừng, trong khi rất khó thao tác các thiết bị khoan cắt để tạo khoảng trống đủ rộng cho một người bò qua giữa các dầm kim loại ngổn ngang. Một nhóm cứu hộ cũng đã triển khai đào ở vị trí thứ ba xa hơn, cách khoảng 480m.
Kể từ khi đường hầm bị sập ngày 12/11, các nỗ lực giải cứu diễn biến chậm, phức tạp khi đất đá tiếp tục sập xuống, các máy khoan hạng nặng quan trọng liên tục bị trục trặc hoặc hỏng.
Lực lượng không quân đã 2 lần thả hàng cứu trợ xuống cho những người mắc kẹt. Xe cứu thương vẫn túc trực tại hiện trường, trong khi một bệnh viện dã chiến đã được bố trí để sẵn sàng tiếp nhận những người mắc kẹt.
Hôm 21/11, lực lượng cứu hộ đã lần đầu tiên nhìn thấy những người công nhân mắc kẹt phía dưới nhờ hình ảnh ghi lại bởi máy quay nội soi mà lực lượng này thả xuống dọc theo đường ống hẹp chuyên dùng để chuyển khí oxy, thực phẩm, nước uống cho những người ở dưới. 41 công nhân vẫn sống sót trong đoạn đường hầm bị sập dài khoảng 2km, cao khoảng 8,5m.
Từ đó đến nay, lực lượng chức năng nhiều lần hi vọng có thể tạo đột phá trong vài giờ. Tuy nhiên, một tuyên bố của chính quyền nêu rõ, các kế hoạch có thể thay đổi bất cứ lúc nào, do lỗi kỹ thuật, địa hình vùng núi và các tình huống khẩn cấp khó lường khác.
Doanh nhân 35 tuổi trở thành Tổng thống Ecuador
Ngày 23/11, doanh nhân Daniel Noboa, 35 tuổi, đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Ecuador, đồng thời cam kết khôi phục an ninh trật tự xã hội cho đất nước và tạo thêm việc làm cho người dân tại quốc gia đang phải đối mặt với những thách thức kinh tế kể từ đại dịch COVID-19, khiến hàng nghìn người phải di cư.
 |
| Doanh nhân Daniel Noboa, 35 tuổi tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Ecuador ngày 23/11. (Ảnh: AFP) |
Ông Daniel Noboa tuyên thệ nhậm chức trong bối cảnh quốc gia Nam Mỹ đang gặp nhiều khó khăn về kinh tế, tình trạng bạo lực đường phố và tại các nhà tù giữa các băng nhóm buôn lậu ma túy đang leo thang.
Trước đó, tối 15/10 (giờ địa phương), Hội đồng Bầu cử quốc gia (CNE) của Ecuador xác nhận ứng cử viên Daniel Noboa đại diện cho liên minh Hành động Dân chủ Quốc gia (ADN) đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống vòng 2 tại quốc gia Nam Mỹ này. Theo đó, doanh nhân 35 tuổi này đã trở thành Tổng thống đắc cử trẻ nhất từ trước đến nay tại Ecuador.
Tuy nhiên, ông Noboa sẽ chỉ nắm quyền trong 17 tháng, kết thúc nốt nhiệm kỳ của người tiền nhiệm Guillermo Lasso.
Theo giới phân tích, ông Noboa sẽ gặp thách thức để có thể xử lý hiệu quả những vấn đề về kinh tế và xã hội trong thời gian nắm quyền ngắn ngủi nói trên.
Ông Daniel Noboa là con trai của tỷ phú Alvaro Noboa, chủ sở hữu Tập đoàn Noboa và là một trong những người giàu nhất Ecuador. Ông từng tham gia điều hành tập đoàn của gia đình, nhưng quyết định từ bỏ công việc sau khi được bầu vào Quốc hội năm 2021.
Từng được coi là một trong những quốc gia an toàn nhất trong khu vực, Ecuador đã chứng kiến tình trạng bạo lực bùng nổ trong những năm gần đây do các băng đảng ma túy gây ra.
Tòa án Indonesia công bố hồ sơ vụ siro ho nhiễm độc
Ngày 23/11, những tài liệu công bố của tòa án ở Indonesia đã lần đầu tiên hé mở hàng loạt sự kiện và tình tiết liên quan đến cáo buộc thuốc siro ho của công ty dược phẩm Afi Farma có chứa hàm lượng chất độc hại cao quá mức cho phép. Vụ việc đã khiến hơn 200 trẻ em nước này tử vong hồi năm 2022.
 |
| Một số loại siro ho được cho là khiến trẻ em tổn thương thận cấp tính. (Ảnh minh họa: Reuters) |
Theo phán quyết của tòa án dài 373 trang chưa từng được công bố, vụ việc nói trên bắt nguồn từ những sự kiện và tình tiết xảy ra trong năm 2021. Đây là thời điểm thế giới phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung tá dược propylene glycol (có tên khác là PG). PG là một trong những thành phần chính để sản xuất thuốc siro ho.
Năm 2021, công ty CV Samudera Chemical - hãng kinh doanh hóa chất công nghiệp địa phương - đã bán hợp chất hữu cơ ethylene glycol (EG) thường được sử dụng trong ngành công nghiệp. Tuy nhiên, CV Samudera Chemical đã đóng gói EG là tá dược PG. Theo lời khai của Giám đốc điều hành công ty có tên là Endis, vào năm 2021, công ty CV Samudera Chemical gặp khó khăn về tài chính do tác động của đại dịch COVID-19.
Để làm như vậy, CV Samudera Chemical đã tải từ mạng Internet mẫu hình logo của nhà cung cấp PG lớn của Thái Lan là công ty Dow Chemical. Sau đó, CV Samudera Chemical dán logo này lên bao bì đóng gói chất EG, tiếp đó bán cho nhà phân phối mang tên CV Anugerah Perdana Gemilang trong vài tháng liền, cho đến tháng 5/2022.
Chất EG được sử dụng làm nguyên liệu thô trong sản xuất sợi polyester và cho các công thức chống đông cũng như chống ăn mòn. Hợp chất này nếu nuốt phải có thể gây ngộ độc và tổn thương thận cấp tính. Một số chuyên gia về dược phẩm cho biết, một số nhà sản xuất thuốc đôi khi đặt lợi nhuận lên trên, sử dụng EG thay thế cho PG vì giá thành thấp hơn.
Hồi đầu tháng 11, một tòa án ở Indonesia đã phạt tù giám đốc điều hành và 3 lãnh đạo khác của công ty Afi Farma. Trước đó, hồi tháng 10, một tòa án khác đã tuyên án 10 năm tù giam đối với ông Endis và một nhân viên của công ty CV Samudera Chemical cùng 2 lãnh đạo của nhà phân phối CV Anugerah Perdana Gemilang, vì vi phạm các quy định sản xuất thuốc.
Giới chức Indonesia cũng cáo buộc cơ quan quản dược phẩm của nước này vốn được biết đến là BPOM, đã không thực hiện công tác kiểm tra giám sát theo đúng nhiệm vụ và trọng trách.
Không chỉ Indonesia, các nước như Gambia, Uzbekistan năm ngoái cũng ghi nhận hàng chục trường hợp trẻ em tử vong do sử dụng siro ho nhiễm độc. WHO cũng đang hợp tác với các quốc gia này để điều tra chuỗi cung ứng dược phẩm toàn cầu đối với các loại siro ho này.
WHO cảnh báo tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh
Ngày 23/11, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo việc lạm dụng thuốc kháng sinh đang làm giảm hiệu quả của thuốc và sinh ra vi khuẩn kháng thuốc, điều có thể khiến 10 triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn thế giới vào năm 2050.
 |
| WHO cảnh báo việc lạm dụng thuốc kháng sinh đang làm giảm hiệu quả của thuốc và sinh ra vi khuẩn kháng thuốc. (Ảnh minh họa: TT) |
WHO khu vực châu Âu đã thực hiện nghiên cứu tại 14 quốc gia, chủ yếu ở Đông Âu và Trung Á, cho thấy thuốc kháng sinh được kê đơn cho những bệnh như cảm lạnh (24%), các triệu chứng giống cúm (16%), viêm họng (21%) và ho (18%). Ngoài ra, ở tất cả 14 nước này, hơn 30% trong số khoảng 8.200 người được hỏi ý kiến cho biết đã sử dụng thuốc kháng sinh mà không có đơn thuốc. Ở một số quốc gia, hơn 40% thuốc kháng sinh được sử dụng mà không có khuyến nghị của bác sĩ.
Theo WHO, mặc dù kháng thuốc kháng sinh là một hiện tượng tự nhiên nhưng sự phát triển và lây lan của siêu vi khuẩn đang tăng nhanh do tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh, khiến việc điều trị các bệnh nhiễm trùng trở nên khó khăn hơn. WHO cảnh báo nếu không có các biện pháp can thiệp ngay lập tức, tình trạng kháng thuốc kháng sinh có thể dẫn đến 10 triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu vào năm 2050. WHO cho rằng người dân có thể chưa hiểu hết về thuốc kháng sinh, theo đó họ có thể dùng sai mục đích. Nghiên cứu trên cho thấy cần nâng cao nhận thức cho người dân về thuốc kháng sinh.
WHO xác định tình trạng kháng thuốc kháng sinh là 1 trong 10 mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe toàn cầu. Do đó, chủ đề của Tuần lễ nâng cao nhận thức về kháng sinh thế giới (WAAW) diễn ra từ ngày 18-24/11 tại thủ đô Harare của Zimbabwe là “Cùng nhau ngăn chặn tình trạng kháng thuốc”, nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện các biện pháp can thiệp đa ngành để bảo vệ hiệu quả của thuốc kháng sinh./.