Thế giới tuần qua: Thêm động lực cho tiến trình đàm phán hoà bình
(ĐCSVN) – Việc nhiều nước châu Âu công nhận Nhà nước Palestine sẽ tạo “động lực” giúp khởi động một tiến trình đàm phán mới cho cuộc xung đột Israel - Palestine, là một trong các sự kiện đáng chú ý của thế giới tuần qua (20-26/5).
Nhiều nước châu Âu công nhận Nhà nước Palestine
Việc một số nước châu Âu gồm Tây Ban Nha, Na Uy và Ireland thông báo chính thức công nhận nhà nước Palestine sẽ phần nào thúc đẩy những nỗ lực của Palestine để gia nhập Liên hợp quốc.
Theo các nhà lãnh đạo Ireland, Na Uy và Tây Ban Nha, việc công nhận nhà nước Palestine sẽ tạo “động lực” giúp khởi động một tiến trình đàm phán mới cho cuộc xung đột Israel - Palestine dai dẳng trong nhiều thập kỷ. Điều này phù hợp với Sáng kiến hòa bình Trung Đông do các nước Arab đề xuất.
 |
| Các nghị sĩ đứng dậy vỗ tay sau khi Thủ tướng Pedro Sanchez có bài phát biểu thông báo Tây Ban Nha sẽ công nhận Nhà nước Palestine. (Ảnh: Getty Images) |
Ngày 22/5, Tổng thống Palestine đã lên tiếng hoan nghênh sự công nhận này. Trong một tuyên bố được đăng tải trên hãng thông tấn chính thức WAFA, các nhà lãnh đạo Palestine cho biết họ đánh giá cao sự đóng góp của Na Uy, Ireland và Tây Ban Nha trong việc thúc đẩy quyền tự quyết của người dân Palestine trên vùng đất của mình, cũng như thực hiện các bước đi thực tế để hỗ trợ việc thực hiện giải pháp hai nhà nước.
Tuy nhiên, trái với sự đón nhận của Palestine, Ngoại trưởng Israel Israel Katz, ngày 22/5 cho biết ông đã chỉ thị triệu hồi ngay lập tức các Đại sứ Israel tại Ireland và Na Uy để tham vấn về quyết định của các nước này về việc công nhận Nhà nước Palestine.
Việc Tây Ban Nha, Na Uy và Ireland công nhận Nhà nước Palestine đã gây ra những phản ứng trái chiều ở châu Âu. Hiện Malta, Slovenia và Slovakia bày tỏ sự ủng hộ động thái này, thậm chí Slovenia đã khởi động các bước hướng tới công nhận Nhà nước Palestine. Trong khi đó, một số nước châu Âu khác gồm CH Séc, Hà Lan và Litva lại bày tỏ thái độ thận trọng trước việc công nhận Nhà nước Palestine.
Tổng thống Iran thiệt mạng vì tai nạn máy bay
Ngày 20/5, sau cuộc tìm kiếm kéo dài nhiều giờ do điều kiện thời tiết xấu, lực lượng cứu hộ Iran đã tìm thấy thấy thi thể của Tổng thống Ebrahim Raisi cùng đoàn tháp tùng trong vụ rơi máy bay một ngày trước đó và tuyên bố kết thúc công tác tìm kiếm.
 |
| Hình ảnh tại hiện trường chiếc trực thăng gặp nạn. Ảnh: (ISNA) |
Ngay sau khi thông tin về sự ra đi của Tổng thống Raisi được công bố, nhiều nhà lãnh đạo thế giới đã gửi lời chia buồn, bày tỏ tinh thần đoàn kết với Chính phủ và người dân Iran.
Cùng ngày, nội các Iran tuyên bố chính phủ nước này sẽ tiếp tục hoạt động mà "không có sự gián đoạn dù là nhỏ nhất" sau khi Tổng thống Ebrahim Raisi tử nạn trong vụ rơi máy bay trực thăng. Theo quy định của Hiến pháp Iran, Phó Tổng thống thứ nhất Mohammad Mokhber sẽ đảm nhận vị trí quyền Tổng thống trong 50 ngày cho tới khi Iran tiến hành một cuộc bầu cử Tổng thống mới.
Vào tối 20/5, các quan chức hàng đầu của Iran đại diện các cơ quan hành pháp, lập pháp và tư pháp đã tổ chức một cuộc họp với sự chủ trì của Tổng thống lâm thời Mohammad Mokhber – người tạm thời tiếp quản vị trí của Tổng thống Ebrahim Raisi.
Theo đó, các nhà lãnh đạo quyết định cuộc bầu cử bất thường để bầu ra Tổng thống mới của Iran sẽ được tổ chức vào ngày 28/6 tới. Việc đăng ký các ứng cử viên sẽ diễn ra từ ngày 30/5 đến ngày 3/6, giai đoạn chiến dịch tranh cử sẽ diễn ra từ ngày 12/6 đến sáng ngày 27/6.
Giá vàng giảm mạnh nhất trong hơn 5 tháng
Giá vàng thế giới tăng trong phiên 24/5 trong bối cảnh đồng USD suy yếu. Tuy nhiên, nếu tính chung cả tuần qua, giá vàng đã chứng kiến mức giảm mạnh nhất trong 5 tháng rưỡi, khi khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sớm hạ lãi suất đang mờ dần.
 |
| Vàng miếng được giới thiệu tại Sàn giao dịch vàng ở Seoul, Hàn Quốc. (Ảnh: Yonhap/TTXVN) |
Giá vàng giao ngay tăng 0,2%, lên 2.332,77 USD/ounce vào lúc 0 giờ 54 phút sáng 25/5 (theo giờ Việt Nam), khi chỉ số USD giảm 0,4%, khiến vàng tương đối rẻ với những người mua bằng các đồng tiền khác.
Giá vàng kỳ hạn của Mỹ chốt phiên giảm 0,1%, xuống 2.334,5 USD/ounce.
Giá kim loại quý này đã chạm mức cao kỷ lục 2.449,89 USD/ounce trong phiên 20/5, nhưng giảm hơn 100 USD sau đó và trên đà giảm 3% trong tuần này, mức giảm theo tuần mạnh nhất kể từ đầu tháng 12/2023.
Giá vàng kéo dài đà giảm trong ba phiên liên tiếp sau ngày 20/5, trong bối cảnh các nhà đầu tư ngày càng lo ngại về thời điểm Mỹ cắt giảm lãi suất. Giá vàng đã chạm mức thấp nhất hơn một tuần trong phiên 23/5.
Các nhà giao dịch ngày càng hoài nghi về khả năng Fed sẽ tiến hành nhiều đợt hạ lãi suất trong năm 2024, nhận định có 63% khả năng Fed sẽ hạ lãi suất vào tháng 11/2024.
Lãi suất cao sẽ khiến vàng giảm sức hấp dẫn trước các nhà đầu tư.
Mặc dù hướng đi của lãi suất tại Mỹ không chắc chắn, giá vàng vẫn tăng 13% kể từ đầu năm nay, chủ yếu nhờ nhu cầu của Trung Quốc lớn và bất ổn địa chính trị tiếp diễn. Tuy nhiên, sức mua của các nhà đầu tư lẻ tại Trung Quốc có thể giảm trong nửa cuối năm nay, khi chính phủ nỗ lực phục hồi kinh tế.
Ngân hàng UBS của Thụy Sỹ đã nâng dự báo giá vàng lên 2.600 USD/ounce vào cuối năm 2024 và khuyến nghị mua vàng khi giá giảm xuống khoảng 2.300 USD/ounce hoặc thấp hơn.
Hơn 111,3 triệu cử tri Ấn Độ đi bỏ phiếu trong Giai đoạn 6
Từ 7 giờ sáng 25/5 (giờ địa phương, tức 8 giờ 30 cùng ngày theo giờ Việt Nam), cử tri từ 6 bang và 2 vùng lãnh thổ liên minh Ấn Độ đã bắt đầu đi bỏ phiếu trong Giai đoạn 6 của cuộc tổng tuyển cử kéo dài 7 giai đoạn để bầu ra 58 thành viên Lok Sabha (Hạ viện). Cuộc bầu cử kết thúc lúc 18 giờ cùng ngày.
 |
| Một điểm bỏ phiếu ở New Delhi ngày 25/5 (Ảnh: AFP) |
Cuộc tổng tuyển cử ở Ấn Độ đang tiến tới những giai đoạn nước rút với 889 ứng cử viên tranh cử. Trong ngày 25/5, cử tri Ấn Độ tiến hành bầu chọn toàn bộ 10 ghế ở bang Haryana và 7 ghế ở vùng lãnh thổ thủ đô New Delhi.
Trong giai đoạn này, khoảng 1,14 triệu nhân viên bầu cử sẽ hỗ trợ hơn 111,3 triệu cử tri trên khắp 114.000 điểm bỏ phiếu.
Để đảm bảo an ninh, 20 chuyến tàu đặc biệt đã được triển khai để vận chuyển nhân viên an ninh. Tổng cộng có 184 quan sát viên, bao gồm 66 quan sát viên chung, 35 quan sát viên cảnh sát và 83 quan sát viên chi tiêu, có mặt tại hiện trường để đảm bảo quy trình bầu cử diễn ra công bằng. Hơn 5.900 đội giám sát đang tích cực theo dõi cuộc bầu cử để ngăn chặn hành vi xúi giục cử tri và đảm bảo tuân thủ quy định bầu cử.
Năm giai đoạn trước đó của cuộc tổng tuyển cử ở Ấn Độ đã được tiến hành suôn sẻ trên 25 bang và vùng lãnh thổ liên minh để bầu ra 428 hạ nghị sỹ.
Giai đoạn 7 - giai đoạn bỏ phiếu cuối cùng - sẽ diễn ra vào ngày 1/6 tới để bầu ra 57 thành viên còn lại trong 543 thành viên Lok Sabha. Việc kiểm phiếu và công bố kết quả dự kiến diễn ra vào ngày 4/6.
Lở đất khiến 100 người thiệt mạng ở Papua New Guinea
Hãng truyền thông ABC của Australia đưa tin khoảng 100 người có thể đã thiệt mạng trong một vụ lở đất nghiêm trọng xảy ra tại Papua New Guinea.
 |
| Hiện trường vụ lở đất tại Maip Mulitaka, tỉnh Enga, Papua New Guinea ngày 24/5/2024. (Ảnh: AFP/TTXVN) |
Theo ABC, tai nạn xảy ra vào khoảng 3h sáng 24/5 (giờ địa phương) tại làng Kaokalam, thị trấn Porgera, ở tỉnh Enga, cách thủ đô Port Moresby khoảng 600 km về phía Tây Bắc. Nhiều nhà cửa bị san phẳng khi một bên của ngọn núi gần khu vực sạt xuống. Vụ việc xảy ra vào đầu giờ sáng, khi người dân đang ngủ nên gần như vùi lấp cả ngôi làng.
Sáng 25/5, một đội phản ứng nhanh gồm các nhân viên y tế, quân đội và cảnh sát đã tiếp cận được vùng thảm họa sau hành trình phức tạp bằng đường bộ do địa hình hiểm trở và những con đường lớn bị hư hại. Các lực lượng đang khẩn trương triển khai công tác tìm kiếm các nạn nhân.
Cơ quan nhân đạo CARE cho biết mặc dù khu vực này không có mật độ dân cư đông đúc, nhưng điều đáng lo ngại là số người chết có thể khá cao. Ngoài ra, thảm họa cũng đã chôn vùi các đàn gia súc, rau màu và xóa sổ nguồn nước sạch của làng Kaokalam.
Truyền thông khu vực đưa tin vụ lở đất ảnh hưởng tới các hoạt động tại mỏ khai thác vàng Porgera do công ty Barrick Gold vận hành. Các nhân chứng cho biết con số thương vong trên thực tế có thể còn cao hơn. Nhiều hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy người dân địa phương đang nỗ lực kéo thi thể các nạn nhân bị vùi lấp trong đất đá và cây cối đổ gãy nhưng cho biết rất khó để xác định vị trí các thi thể. Một tuyến đường dẫn tới thị trấn Porgera cũng đã bị phong tỏa vì đất sạt lở.
Hiện giới chức địa phương và công ty Barrick Gold chưa có thông tin chính thức về vụ việc./.