"Thắp lên ngọn đuốc" khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
(ĐCSVN) – Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ Khoa học và Công nghệ đã "thắp lên ngọn đuốc" khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, lan tỏa ra các bộ, ngành, địa phương và phải tiếp tục là nòng cốt cho phong trào này.
 |
| Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: TL |
Chiều 28/12, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Hội nghị triển khai nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo năm 2023. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam dự và phát biểu tại Hội nghị.
Đóng góp vào thành công chung của cả nước
Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, năm 2022, được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, cơ quan trung ương và địa phương, sự đồng hành của doanh nghiệp và người dân, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KHCN&ĐMST) đã có nhiều kết quả đáng khích lệ, đóng góp vào thành công chung của cả nước.
Về tiếp tục xây dựng chủ trương của Đảng về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong năm 2022, Bộ KH&CN đã phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương xây dựng các chủ trương về phát triển KHCN&ĐMST phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và đã được Hội nghị Trung ương 6 khóa XIII thông qua vào ngày 17/11/2022 (Nghị quyết số 29-NQ/TW).
Bộ KH&CN cũng đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng cơ bản hoàn thiện việc xây dựng Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển công nghệ sinh học phục vụ phát triển bền vững đất nước trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Hiện nay, Bộ KH&CN đang tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 01/11/2012 của Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương khóa XI về phát triển KH&CN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
Đồng thời, tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết 27-NQ/TW ngày 06/8/2008 của Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành Trung ương khóa X về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. “Như vậy, các chủ trương của Đảng về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tiếp tục được bổ sung, hoàn thiện, bám sát theo các định hướng của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng” - Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nhấn mạnh.
Về xây dựng pháp luật, năm 2022, Bộ đã phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì việc soạn thảo Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi) và đã được Quốc hội thông qua vào kỳ họp tháng 6/2022.
Đến năm 2025, Bộ tiếp tục đăng ký sửa đổi, bổ sung thêm 4 luật là Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Năng lượng nguyên tử, Luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa. “Đến năm 2025, 5 trong 8 luật của ngành khoa học và công nghệ sẽ được sửa đổi, bổ sung, tạo hành lang pháp lý mới cho hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cho cả giai đoạn tiếp theo” - Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho hay.
Về các văn bản dưới luật, trong năm 2022, Bộ phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan tập trung sửa đổi, bổ sung toàn bộ các Thông tư quản lý các nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo hướng đồng bộ, liên thông, cắt giảm các thủ tục hành chính và từng bước tin học hóa việc quản lý các nhiệm vụ khoa học và công nghệ. Hiện nay, hệ thống các Thông tư này đã cơ bản được hoàn thành.
Đồng thời, Bộ cũng tập trung hoàn thiện các Thông tư ban hành các định mức kinh tế - kỹ thuật dịch vụ sự nghiệp công trong lĩnh vực khoa học và công nghệ; phối hợp với Bộ Tài chính hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung các Thông tư liên quan đến việc trích lập và sử dụng quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế.
Về các chính sách phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Bộ KH&CN đã và đang hoàn thiện, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về các chính sách phát triển thị trường khoa học và công nghệ, chính sách thí điểm việc thương mại hóa các kết quả nghiên cứu sử dụng ngân sách nhà nước, chính sách về thúc đẩy chuyển giao, làm chủ và phát triển công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam trong các ngành, lĩnh vực ưu tiên giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030…
Năm 2023, Bộ KH&CN tập trung triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm như: Tiếp tục hoàn thiện và đổi mới cơ chế, chính sách liên quan đến khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; tổ chức triển khai đồng bộ, hiệu quả Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030; sắp xếp hệ thống tổ chức khoa học và công nghệ công lập theo Quy hoạch mạng lưới tổ chức khoa học và công nghệ.
Nghiên cứu, đề xuất cơ chế thí điểm phát triển loại hình doanh nghiệp khoa học và công nghệ, các viện nghiên cứu, trường đại học theo mô hình doanh nghiệp khởi nguồn (spin-off); thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu, phát triển tổ chức trung gian của thị trường khoa học và công nghệ; tăng cường hợp tác với các đối tác chiến lược, quốc gia tiên tiến về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Tăng cường công tác quản lý nhà nước về tiêu chuẩn đo lường chất lượng, hoạt động truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa; bảo hộ, thực thi phát triển và khai thác tài sản trí tuệ; phát triển và ứng dụng năng lượng nguyên tử, bảo đảm an toàn bức xạ và hạt nhân; đẩy mạnh xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số gắn với cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ phục vụ người dân, doanh nghiệp.
 |
| Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: TL |
Ngành KH&CN đã "thắp lên ngọn đuốc" khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đánh giá cao kết quả Bộ KH&CN đạt được khi hoàn thành cơ bản các chỉ tiêu đặt ra trong năm 2022, đồng thời đánh giá cao đóng góp của các nhà khoa học không chuyên trong sự phát triển kinh tế-xã hội đất nước.
Phó Thủ tướng cho biết, năm 2022, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn nhưng tốc độ tăng trưởng kinh tế vẫn ước đạt khoảng 8%; 13/15 chỉ tiêu chủ yếu đạt và vượt, còn 2 chỉ tiêu về tăng năng suất lao động và tỉ trọng công nghiệp chế tạo trong tổng giá trị công nghiệp cũng "ngấp nghé" mục tiêu đặt ra. Đây là nỗ lực, cố gắng rất lớn của cả hệ thống khi trong 2 năm bị ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 (2020-2021) kinh tế cả thế giới lao đao, còn nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng khoảng 4,39%.
Những kết quả của năm 2022 có phần đóng góp quan trọng của giới khoa học, từ nghiên cứu, giảng dạy đến phổ biến tri thức khoa học công nghệ.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng cho rằng, nhiệm vụ tăng trưởng những năm tới đây vô cùng nặng nề để đạt được mục tiêu mà Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đặt ra là tăng trưởng trung bình 7%/năm trong giai đoạn 2021-2030, chưa kể khi quy mô nền kinh tế càng lớn thì tăng trưởng tốc độ cao càng khó khăn. Bên cạnh đó, yêu cầu phát triển hiện nay không chỉ là tăng trưởng nhanh, đơn thuần mà còn phải bền vững.
Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ đã "thắp lên ngọn đuốc" khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (Start-up), lan tỏa ra các bộ, ngành, địa phương và phải tiếp tục là nòng cốt cho phong trào này.
Phó Thủ tướng đánh giá, những năm qua, Bộ KH&CN đã từng bước đổi mới hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, đặt doanh nghiệp ở vị trí trung tâm. “Tới đây, khi được chính thức giao nhiệm vụ quản lý về đổi mới sáng tạo, Bộ cần nỗ lực hơn nữa vì đây là trách nhiệm rất nặng nề, phức tạp khi có nhiều chỉ số cần phải cải thiện: Môi trường pháp lý; nhân lực; tỉ lệ sinh viên nước ngoài/sinh viên bản địa; hạ tầng môi trường, sinh thái; số bài báo khoa học; xuất khẩu sản phẩm có sở hữu trí tuệ và văn hóa…”, Phó Thủ tướng nêu rõ.
Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh vai trò của các bộ phụ trách lĩnh vực sản xuất, các hiệp hội doanh nghiệp trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong cộng đồng doanh nghiệp. "Bộ Khoa học và Công nghệ cần làm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các bộ liên quan, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, các hiệp hội làm nòng cốt", Phó Thủ tướng yêu cầu và mong muốn Bộ KH&CN phát động phong trào đổi mới sáng tạo.
Đối với lĩnh vực Start-up, Bộ Khoa học và Công nghệ cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Giáo dục và Đào tạo để thúc đẩy mạnh mẽ phong trào Start-up trong các trường đại học.
Cuối cùng, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ làm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm rõ khái niệm năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) mang tính dài hạn. Trong đó, để cải thiện năng suất lao động thì phải cơ cấu lại nền kinh tế, lực lượng lao động; tăng cường ứng dụng công nghệ; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực lao động.
"Trước đây, Bộ KH&CN chỉ chú ý đến yếu tố công nghệ, tới đây cần nghiên cứu sâu hơn về khoa học quản lý liên quan đến cơ cấu nền kinh tế, lực lượng lao động. Chính phủ kỳ vọng Bộ KH&CN sẽ tạo được xung lực mới, cùng với các bộ, ngành khác có bước tiến mạnh mẽ hơn trong năm 2023”, Phó Thủ tướng cho biết./.