Thăm Di tích lịch sử Quốc gia Đại đội thanh niên xung phong 915

Thứ Ba, 28/05/2024 16:23 (GMT+0)

00:00 / 00:00

Nam miền Bắc (Hiếu)

(ĐCSVN) - Di tích lịch sử Quốc gia Đại đội thanh niên xung phong 915 ở Lưu Xá (Thái Nguyên) là nơi tưởng niệm các liệt sỹ thanh niên xung phong đã anh dũng hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ; nơi lưu giữ những tư liệu có giá trị lịch sử, là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống yêu nước của thanh niên Việt Nam.

Khu di tích lịch sử Quốc gia Thanh niên xung phong (TNXP) Đại đội 915 hy sinh ở Lưu Xá thuộc phường Gia Sàng, nằm cách đường tròn trung tâm Thành phố Thái Nguyên 4km về phía Nam. Theo tư liệu lịch sử để giữ vững mạch máu giao thông vận tải ở tỉnh Bắc Thái, địa bàn chiến lược về quốc phòng, an ninh, kinh tế ở vùng Việt Bắc, vào cuối năm 1965, Đội 91 TNXP Bắc Thái được thành lập với hơn 600 cán bộ, đoàn viên (lúc đông có tới 3.000 cán bộ, chiến sĩ) do đồng chí Nghiêm Xuân Đạo, Phó Bí thư Tỉnh đoàn Bắc Thái làm Đội trưởng; gồm 4 đại đội trực thuộc: Đại đội 911, 912, 913, 914. Các đại đội  thực hiện các nhiệm vụ như san lấp hố bom, làm đường giao thông, xây dựng nhà cửa, bốc dỡ hàng hoá xây dựng hầm hào, trận địa.

Do yêu cầu nhiệm vụ, tháng 6/1972, Đội 91 sắp xếp, kiện toàn lại, thành lập thêm Đại đội 915, gồm 102 cán bộ, chiến sĩ do Đại đội trưởng Triệu Đức Việt chỉ huy. Đại đội TNXP 915 biên chế thành 7 tiểu đội. Các chiến sĩ TNXP, tuổi đời 17 - 18, là người dân tộc thiểu số đến từ các huyện vùng cao, vùng sâu của Thái Nguyên, Bắc Kạn, phục vụ chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ, làm nhiệm vụ duy tu, san lấp hố bom, sửa chữa các tuyến đường cầu Đa Phúc, cầu Gia Bẩy, ngầm Sơn Cẩm, nhà Bến Oánh, quốc lộ 1B, Lạng Sơn - Thái Nguyên và 16A (Lạng Sơn - Bắc Giang qua Trại Cau về chùa Hang).

Đại đội 915 đã dũng cảm bám đường, cầu, phà, bến bãi, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chiến đấu, phục vụ chiến đấu. Cán bộ, chiến sĩ TNXP Đại đội 915 kiên cường bám trụ, san lấp hố bom, sửa chữa các tuyến đường giao thông bị bom Mỹ tàn phá, kịp thời thông đường, đảm bảo cho những chuyến xe chở hàng ra tiền tuyến. Theo tư liệu lịch sử và lời kể của các nhân chứng, vào đêm ngày 24/12/1972, 34 chiếc máy bay (chiến lược) B52 và 40 chiếc máy bay (chiến thuật) ồ ạt lao vào ném hơn 700 quả bom, bắn tên lửa vào khu Nam thành phố Thái Nguyên, một loạt bom rải thảm B52 đánh trúng vị trí hầm trú ẩn. Bom rơi trúng hầm, 60 đoàn viên TNXP và 2 nhân viên thủ kho lương thực Lưu Xá hy sinh ngay trong hầm trú ẩn. Sự hy sinh ấy là một tổn thất to lớn đối với Đại đội 915, minh chứng cho tội ác dã man của đế quốc Mỹ và đã thổi bùng lên ngọn lửa chiến đấu dũng cảm của lực lượng đoàn viên TNXP Việt Nam. 

Năm 1996, toàn bộ đoàn viên thanh niên thành phố Thái Nguyên, các đồng đội và nhân dân địa phương đã chung tay xây dựng nhà bia tưởng niệm để ghi nhớ sự hy sinh của Đội TNXP 915, công trình được xây dựng đúng nơi 60 chiến sĩ TNXP ngã xuống. Đến năm 2018, khu di tích Đội TNXP 915 đã được trùng tu, xây dựng mở rộng khang trang trên khuôn viên rộng 4,75 ha, bao gồm các hạng mục như: cổng tam quan, hai hàng trụ đá hai bên, cột cờ, gác chuông, hồ nước, gian thờ, khu lưu giữ và trưng bày tài liệu, hiện vật, hình ảnh, toa tàu và đường ray… Vào tháng 4/2009, Đại đội 915 được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân. Tháng 12/2009, di tích lịch sử khu lưu niệm các TNXP Đại đội 915 được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử Quốc gia. Di tích Đội TNXP 915 thể hiện lòng thành kính, biết ơn của thế hệ hôm nay và mai sau đối với sự hy sinh anh dũng của các chiến sỹ TNXP 915 vì nền độc lập, tự do của dân tộc. Nơi đây là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ Việt Nam.

Cổng tam quan Di tích lịch sử Quốc gia Đại đội 915.

Nhà khách và nhà điều hành của khu di tích.

Hai bên nhà lưu niệm, mỗi bên thiết kế 3 trụ cột đá vững chắc, biểu tượng cho sức mạnh chiến đấu của chiến sỹ Đại đội 915.

Lầu khánh, lầu chuông được thiết kế trang trọng ở hai bên nhà lưu niệm.

Nhà lưu niệm toạ lạc ở vị trí trên cao, với mái vòm được tạo tác tinh xảo và những trụ cột vững chãi.

Ban thờ các anh hùng liệt sỹ thanh niên xung phong Đại đội 915 là không gian thiêng liêng của khu di tích.

Phía dưới là tầng ngầm của nhà lưu niệm, nơi trưng bày tài liệu, hiện vật có giá trị lịch sử về Đại đội TNXP 915.

Khách tham quan có thể tìm hiểu về Đại đội 915 qua những tư liệu còn mãi với thời gian.

Hình ảnh các TNXP còn sống sau trận ném bom của đế quốc Mỹ tối ngày 24/12/1972 được đặt trang trọng ở một góc trong không gian. Họ chính là những nhân chứng sống về sự hy sinh anh dũng của 61 chiến sỹ TNXP Lưu Xá.

Cạnh đó là những tấm bằng "Tổ quốc ghi công" khắc ghi sự hy sinh anh dũng của các chiến sỹ Đại đội TNXP 915.

Chiếc xe đạp, máy điện thoại và hình ảnh những TNXP Đại đội 915 được lưu giữ như những câu chuyện kể chân thực về những năm tháng họ sống, làm việc và chiến đấu dũng cảm.

Phía trước cửa không gian trưng bày tài liệu, hiện vật là đầu tàu chở hàng trên đường ray được lưu giữ, nơi các chiến sỹ TNXP ngày đêm bốc xếp hàng để phục vụ tiền tuyến, đảm bảo thông các tuyến đường huyết mạch.

Di tích lịch sử Quốc gia Đại đội thanh niên xung phong 915 ở Lưu Xá (Thái Nguyên) là "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.