Sửa đổi Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp: Đòn bẩy thúc đẩy kinh tế và hỗ trợ doanh nghiệp
(ĐCSVN) - Dự thảo Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) sửa đổi nhằm tạo ra một cơ chế thuế rõ ràng, công bằng và thích ứng với sự thay đổi của nền kinh tế số. Với các quy định mới về đối tượng nộp thuế, thu nhập chịu thuế và các khoản thu nhập được miễn thuế, luật sửa đổi kỳ vọng mang lại môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp nội địa và quốc tế.
 |
| Ảnh minh họa (Ảnh: M.P) |
Quy định rõ ràng về người nộp thuế và thu nhập chịu thuế
Dự thảo Luật Thuế TNDN sửa đổi đã xác định chi tiết hơn về đối tượng nộp thuế, bao gồm các doanh nghiệp, tổ chức sự nghiệp, và các thực thể kinh tế khác có thu nhập phát sinh tại Việt Nam. Việc luật hóa những quy định này nhằm tạo ra sự thống nhất trong cách hiểu và thực hiện, giúp doanh nghiệp dễ dàng tuân thủ và tránh tranh cãi pháp lý.
Đặc biệt, dự thảo bổ sung quy định rõ ràng về thu nhập chịu thuế của các doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam. Đối tượng này bao gồm cả các doanh nghiệp cung cấp hàng hóa, dịch vụ qua hình thức thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số. Bất kể nơi phát sinh giao dịch, thu nhập của các doanh nghiệp này vẫn phải chịu thuế nếu có nguồn gốc từ Việt Nam. Điều này đảm bảo tính công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế, đồng thời giúp Việt Nam kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động kinh doanh xuyên biên giới.
Dự thảo cũng hướng tới việc tuân thủ các cam kết quốc tế, đặc biệt là các điều ước song phương và đa phương về thuế mà Việt Nam đã tham gia. Nếu có sự khác biệt về quy định cơ sở thường trú trong các điều ước quốc tế, Việt Nam sẽ ưu tiên thực hiện theo điều ước, nhằm đảm bảo sự nhất quán trong chính sách thuế quốc tế và tăng cường hợp tác thương mại.
Một điểm mới đáng chú ý trong dự thảo là quy định về thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam của các doanh nghiệp nước ngoài. Những doanh nghiệp này, dù có hoặc không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, đều chịu thuế nếu thu nhập có nguồn gốc từ hoạt động kinh doanh trong nước. Quy định cụ thể này nhằm đảm bảo minh bạch và đầy đủ cơ sở pháp lý cho quá trình thu thuế, tránh các trường hợp trốn thuế hoặc lợi dụng kẽ hở pháp luật.
Đối với các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài, thay vì nộp thuế khi chuyển thu nhập về Việt Nam, doanh nghiệp sẽ phải thực hiện nghĩa vụ thuế ngay trong kỳ tính thuế phát sinh thu nhập đó. Quy định này giúp đảm bảo thu ngân sách kịp thời và tăng cường tính minh bạch trong việc nộp thuế của doanh nghiệp. Đồng thời, các quy định liên quan đến Hiệp định tránh đánh thuế hai lần được luật hóa, giúp doanh nghiệp dễ dàng thực hiện và đảm bảo quyền lợi trong trường hợp đã nộp thuế tại nước ngoài.
Bổ sung các khoản thu nhập được miễn thuế
Dự thảo lần này mở rộng danh sách các khoản thu nhập được miễn thuế để thúc đẩy sự phát triển của các ngành nghề mang lại giá trị cao cho xã hội. Các chính sách ưu đãi thuế luôn là yếu tố quan trọng để doanh nghiệp có thêm nguồn lực tái đầu tư, đặc biệt là các ngành giáo dục, y tế và bảo vệ môi trường – những lĩnh vực đang cần sự phát triển và đầu tư lâu dài.
Theo đó, một số khoản thu nhập được miễn thuế bao gồm: Thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ các-bon lần đầu sau khi phát hành, góp phần khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động giảm phát thải, bảo vệ môi trường; Thu nhập từ trái phiếu xanh và từ chuyển nhượng trái phiếu xanh lần đầu sau phát hành, nhằm thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư vào các dự án bền vững và thân thiện với môi trường; Khoản hỗ trợ từ ngân sách nhà nước và từ Quỹ hỗ trợ đầu tư do Chính phủ thành lập; Khoản bồi thường của Nhà nước theo quy định pháp luật, để đảm bảo quyền lợi cho doanh nghiệp trong các trường hợp đặc biệt; Chênh lệch do đánh giá lại tài sản trong quá trình cổ phần hóa và sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước, nhằm khuyến khích quá trình đổi mới và tái cấu trúc các doanh nghiệp; Thu nhập của các đơn vị sự nghiệp công lập từ hoạt động cung cấp dịch vụ sự nghiệp công và thu nhập từ Quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh, Quỹ hỗ trợ đầu tư, nhằm đảm bảo nguồn lực cho các đơn vị thực hiện nhiệm vụ công ích.
Ngoài ra, dự thảo còn bổ sung quy định đối với liên hiệp hợp tác xã, phù hợp với Luật Hợp tác xã năm 2023, nhằm tạo điều kiện cho các mô hình hợp tác phát triển và mang lại lợi ích kinh tế bền vững.
Khẳng định cam kết hội nhập và tuân thủ các chuẩn mực quốc tế
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang gặp nhiều khó khăn, xu hướng giảm thuế để kích thích đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp là lựa chọn của nhiều quốc gia. Theo đó, dự thảo Luật Thuế TNDN lần này không chỉ đơn giản hóa thủ tục mà còn điều chỉnh mức thuế suất phù hợp với từng ngành nghề và nhóm đối tượng doanh nghiệp. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ được áp dụng mức thuế suất thấp hơn, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển, mở rộng hoạt động và tăng khả năng cạnh tranh.
Các chuyên gia đánh giá việc áp dụng mức thuế suất linh hoạt không chỉ giúp Việt Nam gia tăng sức cạnh tranh trên trường quốc tế mà còn khuyến khích các doanh nghiệp trong nước tái đầu tư, nâng cao năng lực sản xuất, đặc biệt là trong các ngành công nghệ, năng lượng xanh và các lĩnh vực mới nổi.
Trong bối cảnh kinh tế số và thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ, dự thảo Luật Thuế TNDN sửa đổi cũng bao gồm các quy định rõ ràng về thuế cho nền kinh tế số. Cụ thể, thu nhập từ các nền tảng số và hoạt động thương mại điện tử không còn được phân biệt bởi địa điểm kinh doanh mà phải tuân thủ theo nguyên tắc “nguồn gốc thu nhập”. Đây là một bước tiến lớn nhằm giúp Việt Nam bắt kịp với các xu hướng thuế quốc tế, đồng thời ngăn chặn hiện tượng thất thu thuế từ các hoạt động xuyên biên giới.
Ngoài ra, các quy định liên quan đến áp dụng Hiệp định tránh đánh thuế hai lần và xác định số thuế đã nộp ở nước ngoài cũng được quy định cụ thể hơn, tạo cơ sở pháp lý để Việt Nam xử lý hiệu quả các giao dịch xuyên biên giới. Việc này giúp Việt Nam thu hút thêm vốn đầu tư nước ngoài, đồng thời khẳng định cam kết hội nhập và tuân thủ các chuẩn mực quốc tế trong quản lý thuế.
Dự thảo Luật Thuế TNDN sửa đổi không chỉ giúp Việt Nam tăng cường công tác quản lý thuế, mà còn tạo ra động lực phát triển cho doanh nghiệp, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Với những điều chỉnh phù hợp trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động, Luật Thuế TNDN sửa đổi sẽ mang đến các điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam cạnh tranh, phát triển trong dài hạn và vươn ra thị trường quốc tế.
Hiện tại, dự thảo Luật gồm 4 chương và 20 điều, đang được các cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp chú ý. Các quy định về người nộp thuế, thu nhập chịu thuế, ưu đãi thuế, và các chính sách thuế cho kinh tế số đều được xây dựng để tạo ra một môi trường minh bạch, công bằng và thuận lợi cho doanh nghiệp. Đây là nền tảng quan trọng để Việt Nam không chỉ phát triển bền vững mà còn hòa nhập sâu hơn vào nền kinh tế toàn cầu trong tương lai.