Quy định quyền tác giả, quyền liên quan cần bảo đảm thống nhất, chặt chẽ
(ĐCSVN) – Liên quan đến quy định về hồ sơ đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan, Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị chỉnh lý lại một số quy định để tương thích với điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; chỉnh lý lại quy định về trách nhiệm pháp lý về quyền tác giả, quyền liên quan đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian cho cụ thể, chặt chẽ.
 |
|
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật. Ảnh: quochoi.vn |
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, chiều ngày 21/10, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.
Bảo đảm thống nhất quyền tác giả, quyền liên quan trong hệ thống pháp luật
Trình bày báo cáo thẩm tra về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Ủy ban Pháp luật tán thành việc sửa đổi Luật và cho rằng, các tài liệu trong Hồ sơ dự án Luật đã đáp ứng yêu cầu quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 2.
Bên cạnh đó, Ủy ban Pháp luật đề nghị rà soát quy định của dự thảo luật về chấm dứt hiệu lực của nhãn hiệu được bảo hộ đã trở thành tên gọi thông thường; thực hiện cơ chế đầy đủ và hiệu quả để đền bù cho chủ sở hữu sáng chế vì việc giảm thời hạn bảo hộ hữu hiệu của bằng sáng chế do sự chậm trễ bất hợp lý trong việc cấp phép lưu hành để tương thích với Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA). Đề nghị rà soát, chỉnh lý về thời điểm có hiệu lực của một số quy định trong dự thảo Luật để phù hợp hơn với cam kết trong Hiệp định EVFTA (có hiệu lực từ ngày 01/8/2020) và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Cho ý kiến về quy định văn bằng bảo hộ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, quy định về văn bằng bảo hộ trong dự thảo Luật còn chung chung, chưa thể hiện rõ thông tin về tình trạng kỹ thuật của đối tượng được bảo hộ (sáng chế, kiểu dáng công nghiệp). Do đó, đề nghị sửa đổi theo hướng văn bằng bảo hộ ghi nhận thông tin cơ bản về tình trạng kỹ thuật của đối tượng được bảo hộ, bảo đảm tính minh bạch, đầy đủ về thông tin sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân xác định phạm vi bảo hộ khi xảy ra tranh chấp, xung đột quyền sở hữu trí tuệ.
Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị nghiên cứu, chỉnh lý các quy về ý kiến của người thứ ba và phản đối đơn đăng ký sở hữu công nghiệp cho phù hợp, chặt chẽ hơn; chỉnh lý lại các quy định về điều khoản chuyển tiếp này để bảo đảm chính xác, minh bạch, thuận lợi trong thực hiện.
Về các quy định quyền tác giả, quyền liên quan, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, việc dự thảo quy định trường hợp không đạt được thỏa thuận về tiền bản quyền và phương thức thanh toán thì thực hiện theo quy định của Chính phủ là cần thiết.
Bởi hiện nay, hiện nay đang có vướng mắc, bất cập trong việc tiếp cận, sử dụng tác phẩm, bản ghi âm, ghi hình của số đông công chúng khi tổ chức phát sóng, tổ chức và cá nhân khai thác bản ghi âm, ghi hình không thỏa thuận được với tác giả, người biểu diễn, nhà sản xuất về mức tiền bản quyền chi trả. Vì vậy, trường hợp này “thực hiện theo quy định của Chính phủ” là cần thiết.
Tuy nhiên, việc “khai thác, sử dụng tác phẩm, bản ghi âm, ghi hình” không thuộc trường hợp Nhà nước định giá theo quy định tại Điều 19, Điều 22 của Luật Giá. Do đó, để có cơ sở giao Chính phủ định giá thì cần sửa các quy định có liên quan của Luật Giá để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Bên cạnh đó, Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị chỉnh lý lại một số quy định như về giả định quyền tác giả, quyền liên quan (Điều 198a được bổ sung theo khoản 86 Điều 1 của dự thảo Luật) để tương thích với điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; chỉnh lý lại quy định về trách nhiệm pháp lý về quyền tác giả, quyền liên quan đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian (Điều 198b được bổ sung theo khoản 87 Điều 1 của dự thảo Luật) cho cụ thể, chặt chẽ.
Bảo đảm hài hoà lợi ích về sở hữu trí tuệ
Trình bày tờ trình của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung Luật Sở hữu trí tuệ, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết, mục tiêu xây dựng dự án Luật là nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể gồm người sáng tạo, bên sử dụng, công chúng thụ hưởng; khuyến khích tổ chức, cá nhân sáng tạo, đầu tư nghiên cứu, phát triển, chuyển giao, ứng dụng có hiệu quả thành tựu trong các lĩnh vực.
Trong số những nội dung nhận được nhiều ý kiến quan tâm, theo Bộ trưởng, tờ trình của Chính phủ đưa ra 2 phương án về đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí.
Theo phương án 1, tổ chức chủ trì nghiên cứu có quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí (là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước) và có quyền sở hữu sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí khi được cấp văn bằng bảo hộ, trừ các đối tượng thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh vẫn do các cơ quan nhà nước thực hiện đăng ký.
Phương án 2 là giữ nguyên quy định pháp luật hiện hành quyền đăng ký các đối tượng này thuộc về tổ chức, cơ quan nhà nước được giao quyền chủ đầu tư.
Về vấn đề này, Ủy ban Pháp luật nhất trí phương án 1 về việc giao quyền đăng ký cho tổ chức chủ trì một cách tự động và không bồi hoàn, tổ chức chủ trì có quyền sở hữu sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí khi được cấp văn bằng bảo hộ.
Tuy nhiên, với phương án này Ủy ban Pháp luật cho rằng, điều quan trọng là phải làm rõ được "cơ chế phân chia hợp lý lợi ích giữa Nhà nước, cơ quan chủ trì và tác giả" để thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 20-NQ/TW; nghiên cứu mở rộng cơ chế giao quyền sở hữu tương tự đối với giống cây trồng, quyền tác giả và quyền liên quan; khắc phục sự không thống nhất giữa quy định về quyền đăng ký, sở hữu đối với kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ có sử dụng ngân sách Nhà nước trong các luật hiện hành để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật./.