Logo báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam

Lốc xoáy là gì? Nguyên nhân xảy ra lốc xoáy

Thứ Ba, 21/03/2023 14:58 (GMT+0)
zalo-icon
viber-icon

(ĐCSVN) - Lốc xoáy hay vòi rồng là hiện tượng một luồng không khí xoáy tròn mở rộng ra từ một đám mây dông xuống tới mặt đất. Trong thời gian diễn ra lốc xoáy, mọi người phải ngay lập tức tìm nơi trú ẩn trong một tầng hầm hay nơi kín đáo… Tuyệt đối tránh trú ẩn trong xe hơi và nhà di động hoặc trong những nhà lớn có mái rộng như thính phòng, hay siêu thị là những nơi dễ bị sụp đổ. Nếu đang ở ngoài đường, bạn nên chui xuống một cái rãnh hay mương sâu và che đầu cẩn thận để khỏi bị thương do đất đá rơi xuống.

1. Lốc xoáy là gì ?

Lốc xoáy phát triển từ một cơn dông, thường từ ổ dông rất mạnh hay siêu mạnh, nên ở đâu có dông dữ dội là ở đó có thể có lốc xoáy, song cũng may là nó rất hiếm. Cũng có khi nó sinh ra từ một dải gió giật mạnh (được gọi những đường tố) hay từ một cơn bão. Người ta cho rằng khi không khí ở lớp bên trên lạnh đè lên lớp không khí nóng ở phía dưới, không khí nóng sẽ bị cưỡng bức chuyển động lên rất mạnh. Nhưng khi lốc xoáy xảy ra trên mặt nước thì thường lại không thấy đối lưu và cũng không thấy sự khác biệt nhiệt độ giữa các lớp.

 

2. Lốc xoáy được hình thành như thế nào?

Lốc xoáy hay vòi rồng có hình dạng là ống hút, hình phễu hoặc hình xoáy. Những ống hút khổng lồ này có thể cuốn sạch mọi thứ trên đường đi mà chúng gặp. Lốc xoáy phát triển từ một cơn giông, thường từ ổ giông rất mạnh, nên ở đâu có giông dữ dội là ở đó có thể có lốc xoáy. Lốc xoáy cũng có khi sinh ra từ một dải gió giật mạnh hay từ một cơn bão.

Tuy nhiên, phần lớn lốc xoáy được hình thành từ một dạng mây giông, đặc biệt là mây giông tích điện. Một đám mây có thể kéo dài trong vài giờ, xoáy tròn trong vùng có đường kính từ 10 đến 16 km, di chuyển hàng trăm dặm và sinh ra vô số ống hút khổng lồ. Nguồn gốc của chúng là vùng khí hậu có luồng khí nóng đi lên và luồng khí lạnh đi xuống.

Đầu tiên là quá trình tương tác giữa cơn giông có chiều lên trên và gió. Sự tương tác sẽ làm cho tầng khí nóng ở dưới di chuyển lên trên và xoay tròn trong không trung. Tiếp đó là sự phát triển của dòng khí lạnh di chuyển theo hướng đi xuống mặt đất ở phía bên kia của cơn bão. Vận tốc của dòng khí đi xuống có thể lớn hơn 160 km/h.

 

3. Một trận lốc xoáy kéo dài bao lâu?

Lốc xoáy có thể kéo dài từ vài giây cho đến hơn 1 giờ. Cơn lốc xoáy diễn ra lâu nhất trong lịch sử cho đến nay chưa được biết đến bởi có quá nhiều cơn lốc xoáy "tuổi thọ" lâu đã được ghi nhận từ giữa những năm nửa đầu thế kỷ 20. Hầu hết trận lốc xoáy kéo dài chưa đến 10 phút.

4. Âm thanh lốc xoáy nghe như thế nào?

Còn tùy thuộc vào việc lốc xoáy tấn công cái gì, quy mô nó như thế nào hay cường độ mạnh hay yếu… Âm thanh lốc xoáy thông thường nhất là nghe như tiếng đùng đùng liên tục, giống như âm thanh khi tàu hỏa sắp đến. Đôi khi lốc xoáy tạo ra tiếng ồn lớn như tiếng thác nước đổ hoặc tiếng ồn mở cửa kính ô tô khi xe chạy cực nhanh.

5. Cấp độ và sức tàn phá của lốc xoáy

Theo đó, cấp độ EF5 là khi 1 cơn lốc xoáy có tốc độ gió từ 419 đến 512 km/h, có sức hủy diệt không thể tưởng tượng nổi: đủ sức thổi bay những ngôi nhà được xây dựng chắc chắn, nhổ cây bật khỏi gốc và cuốn bay ô tô…

Trong mô phỏng của mình, các nhà khoa học đã tái tạo các điều kiện dẫn đến sự kiện thảm khốc bằng cách sử dụng dữ liệu quan sát thực tế. Cấp độ EF5 là khi 1 cơn lốc xoáy có tốc độ gió từ 419 đến 512km/h.

Trên thế giới, Mỹ là quốc gia chịu nhiều trận lốc xoáy nhất với trung bình 800 cơn mỗi năm, cướp đi sinh mạng của nhiều người. Australia là quốc gia thứ hai chịu các trận lốc xoáy, sau đó là Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Anh và Đức.


PN (Tổng hợp)

có thể bạn quan tâm

Ý KIẾN BÌNH LUẬN