Khơi dậy tiềm năng, sức sáng tạo của đoàn viên thanh niên Quân đội
(ĐCSVN) – Năng lực sáng tạo là đặc trưng hàng đầu của con người, là động lực to lớn làm chuyển biến tích cực mọi mặt của đời sống xã hội, trong đó có hoạt động quân sự. Khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên Quân đội vừa là một đòi hỏi bức thiết, vừa là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà Đảng, Nhà nước, Quân đội đặt ra cho thanh niên Quân đội hiện nay.
 |
| Khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên Quân đội vừa là một đòi hỏi bức thiết, vừa là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà Đảng, Nhà nước, Quân đội đặt ra cho thanh niên Quân đội hiện nay. (Ảnh minh họa: qdnd.vn). |
Trước yêu cầu bức thiết của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và bảo vệ tổ quốc; sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến quân sự quốc phòng; khoa học - công nghệ, trình độ, nghệ thuật tác chiến trong chiến tranh hiện đại, Đại hội XIII của Đảng đã đòi hỏi: “Xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Đến năm 2025, cơ bản xây dựng Quân đội, Công an tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” [1].
Thanh niên là lực lượng đông đảo, giữ vai trò quan trọng, góp phần to lớn vào sự nghiệp xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc (BVTQ). Khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên Quân đội trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) sẽ trực tiếp góp phần thúc đẩy ý chí tự giác, tự học, tự rèn, tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám đương đầu với những việc khó khăn; tích cực học tập, rèn luyện nâng cao trình độ và năng lực, hình thành nên những ý tưởng mới, táo bạo, tạo ra những sản phẩm mới, hữu ích, phục vụ huấn luyện, bảo đảm cho Quân đội luôn SSCĐ và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống.
Những năm qua, nhận thức rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của phát huy sức sáng tạo của thanh niên, cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chức năng các cấp trong Quân đội đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên trong huấn luyện, SSCĐ. Nội dung, hình thức, biện pháp khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên ngày càng phong phú, phù hợp, hiệu quả và đạt được những kết quả bước đầu, góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện, SSCĐ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ BVTQ trong tình hình mới… Tuy nhiên, việc khơi dậy năng lực sáng tạo vẫn còn những hạn chế cả về nhận thức, trách nhiệm, năng lực của các tổ chức, lực lượng và nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành. Một bộ phận thanh niên còn thiếu cố gắng, chưa đề cao trách nhiệm, có biểu hiện ngại học tập, rèn luyện,… dẫn đến kết quả huấn luyện, SSCĐ ở một số đơn vị chưa cao, chưa đồng đều, vững chắc, cá biệt còn để xảy ra tình trạng vi phạm kỷ luật, mất an toàn trong huấn luyện, diễn tập gây tổn thất về người và vũ khí, trang bị kỹ thuật.
Những năm tới, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Trong nước, bên cạnh những thời cơ, thuận lợi để phát triển đất nước, công cuộc xây dựng và BVTQ đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức; âm mưu thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch ngày càng tinh vi, xảo quyệt; yêu cầu nhiệm vụ BVTQ và xây dựng Quân đội ngày càng nặng nề, phức tạp không chỉ đòi hỏi sự cống hiến về sức lực mà còn đòi hỏi cao về sự cống hiến tài năng, trí tuệ, trình độ, khả năng của mọi cán bộ, chiến sĩ Quân đội, nhất là thanh niên Quân đội... Do vậy, việc khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên trong huấn luyện, SSCĐ thực sự trở nên cấp thiết và cần được thực hiện tốt một số giải pháp sau:
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng đối với khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên Quân đội trong huấn luyện, SSCĐ. Đây là giải pháp quan trọng hàng đầu, giữ vai trò chỉ đạo, định hướng toàn bộ quá trình khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên Quân đội. Nhận thức có vai trò rất quan trọng trong việc định hướng hoạt động của con người, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng chỉ rõ: “Tư tưởng đúng thì hành động mới khỏi sai lạc và mới làm tròn nhiệm vụ cách mạng được” [2]. Mặt khác, những hạn chế trên đây có nguyên nhân cơ bản từ sự nhận thức chưa đầy đủ về năng lực sáng tạo và khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên ở không ít tổ chức, lực lượng trong thời gian vừa qua.
Theo đó, thời gian tới cần tập trung tạo nên sự chuyển biến trong nhận thức của các tổ chức, lực lượng về vị trí, vai trò của năng lực sáng tạo và sự cần thiết phải khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên; tạo sự chuyển biến nhận thức đồng bộ của các tổ chức, lực lượng về những thuận lợi, khó khăn; về trách nhiệm, vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức, lực lượng đối với việc khơi dây năng lực sáng tạo của thanh niên Quân đội trong huấn luyện, SSCĐ.
Mỗi cấp ủy, chỉ huy, quản lý và tổ chức Đoàn thanh niên cần quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng, Nghị quyết Đại hội XIII, Nghị quyết của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về yêu cầu của sự nghiệp đổi mới giáo dục, huấn luyện trong các cơ quan, đơn vị; tiếp tục thực hiện nghiêm Nghị quyết số 765-NQ/QUTW ngày 20/12/2012 của Quân ủy Trung ương về “Nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”. Coi trọng xây dựng chủ trương, biện pháp lãnh đạo sát đúng, xác định rõ trách nhiệm của từng chủ thể đối với việc phát huy năng lực sáng tạo của thanh niên trong huấn luyện, SSCĐ.
Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, người chỉ huy, cơ quan chuyên môn đối với việc xây dựng, tổ chức và thực hiện kế hoạch huấn luyện; coi trọng và thường xuyên tổ chức đúc rút kinh nghiệm huấn luyện, khơi dậy, phát huy năng lực sáng tạo của thanh niên trong từng nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ. Qua đó mà các tổ chức, lực lượng có nhận thức đúng đắn, sâu sắc, toàn diện hơn về vị trí, ý nghĩa cũng như nội dung, biện pháp khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên Quân đội.
Hai là, tích cực đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên ở các đơn vị huấn luyện chiến đấu, SSCĐ. Đây là một yêu cầu khách quan, đồng thời là giải pháp cơ bản, có ý nghĩa quan trọng để phát huy vai trò sức sáng tạo của thanh niên. Nội dung, hình thức, biện pháp khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên rất đa dạng, phong phú. Thực tiễn hoạt động huấn luyện và SSCĐ của Quân đội cho thấy cần tập trung vào một số đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp sau:
Coi trọng giáo dục cho đoàn viên, thanh niên mục tiêu, lý tưởng chiến đấu của Quân đội, xây dựng động cơ, củng cố lập trường, ý chí, quyết tâm sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao; nêu cao ý thức học tập, nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn nghiệp vụ; không ngừng bồi dưỡng, vun đắp tư duy sáng tạo, ý chí vươn lên vượt qua gian khổ, chiếm lĩnh, làm chủ tri thức khoa học quân sự hiện đại; tinh thần dám nghĩ, dám làm, say sưa cống hiến trí tuệ, quyết giành những đỉnh cao mới trong huấn luyện, hội thi, hội thao quân sự, cũng như lập nên những kỷ lục, thành tích trong tăng cường, thiết lập khả năng SSCĐ và chiến đấu thắng lợi của đơn vị.
Nội dung khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên Quân đội cần có trọng tâm, trọng điểm, tập trung giải quyết những khâu yếu, mặt yếu trong rèn luyện kỷ luật, chấp hành chế độ huấn luyện chiến đấu và SSCĐ; những hạn chế trong rèn luyện kỹ năng, nâng cao kỹ xảo sử dụng, làm chủ vũ khí trang bị trong huấn luyện, diễn tập, thực hành các phương án huấn luyện và SSCĐ của cơ quan, đơn vị. Coi trọng những ý kiến, sáng kiến, phát minh, sáng chế, chế tạo sản phẩm, các giải pháp khoa học và công nghệ về nâng cao chất lượng vũ khí, khí tài, trang bị, phương pháp huấn luyện, chỉ huy, hợp đồng huấn luyện và tác chiến, SSCĐ và chiến đấu của đoàn viên, thanh niên.
 |
| Cán bộ, đoàn viên, thanh niên Trường Sĩ quan Chính trị tham gia hoạt động của Câu lạc bộ sách với thanh niên. (Ảnh: Nguyễn Thọ) |
Ba là, đề cao trách nhiệm của Ban Chấp hành, cán bộ đoàn các cấp trong khơi dậy năng lực sáng tạo của đoàn viên, thanh niên trong huấn luyện, SSCĐ. Ban Chấp hành đoàn và cán bộ đoàn có vị trí, vai trò hết sức quan trọng, là lực lượng trực tiếp tham mưu, đề xuất giúp cấp ủy, chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy quyết định những chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, đồng thời trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn các đoàn viên, thanh niên phát huy năng lực sáng tạo trong huấn luyện, SSCĐ.
Thực tế hoạt động huấn luyện và SSCĐ của các đơn vị và hoạt động của tổ chức đoàn và phong trào thanh niên Quân đội những năm qua cho thấy, những năm tới cần tiếp tục coi trọng và phát huy vai trò tham mưu của Ban Chấp hành đoàn các cấp trong đề xuất các nhiệm vụ, kế hoạch công tác đoàn về tổ chức phong trào thi đua sáng tạo trong huấn luyện và SSCĐ ở các đơn vị.
Các Ban Chấp hành đoàn và cán bộ đoàn các cấp cần cụ thể hóa, chi tiết hóa hơn nữa các kế hoạch thực hiện “Phong trào Thanh niên Quân đội rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo, quyết thắng” đã được Tổng cục Chính trị và Ban Thanh niên Quân đội phát động và triển khai. Nắm vững và quyết tâm tổ chức phong trào thanh niên thực hiện tốt các mục tiêu: 100% cán bộ, đoàn viên, thanh niên được học tập, quán triệt, tuyên truyền về các chỉ thị, nghị quyết, chương trình hành động của Đảng, của Đoàn, 6 bài lý luận cho đoàn viên, nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ đơn vị; 100% cán bộ, ĐVTN được huấn luyện đúng, đủ các nội dung quân sự, chính trị, hậu cần, kỹ thuật và rèn luyện thể lực; chấp hành nghiêm chế độ canh trực, SSCĐ và hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mọi tình huống…
Đặc biệt, các Ban Chấp hành và cán bộ đoàn các cấp cần quán triệt, nắm vững và cụ thể hóa chỉ tiêu, yêu cầu: “hằng năm 100% tổ chức đoàn có sáng kiến cải tiến; phấn đấu mỗi năm có một sáng kiến tham gia và đoạt giải “Tuổi trẻ sáng tạo” cấp Quân đoàn trở lên; có 90% trở lên công trình, sáng kiến được ứng dụng hiệu quả trong thực tiễn” trong kế hoạch công tác của mình. Từ đó xác định các chỉ tiêu, nhiệm vụ cho mỗi phân đoàn, chi đoàn, đoàn viên, thanh niên biết tập trung trí tuệ, khả năng, năng lực sáng kiến, sáng tạo ra những tri thức, sản phẩm mới phục vụ đắc lực và hiệu quả cho công tác huấn luyện, SSCĐ và chiến đấu ở đơn vị. Coi trọng và đề cao việc thành lập cả tổ, nhóm “phát minh”, “sáng chế” ở chi đoàn, phân đoàn, làm nòng cốt, quy tụ những đoàn viên, thanh niên có trình độ, tri thức, khả năng sáng tạo, tạo nhân cốt, thúc đẩy phong trào thi đua sáng tạo trong toàn đơn vị.
Bốn là, tăng cường bảo đảm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, phương tiện cho thanh niên và tổ chức đoàn phát huy năng lực sáng tạo của thanh niên. Đây là một giải pháp rất cần thiết, xét cho đến cùng sẽ tạo nên sự chuyển biến một cách tích cực nhất đến hiệu quả khơi dậy năng lực sáng tạo của thanh niên Quân đội trong huấn luyện và SSCĐ. Với điều kiện và khả năng của Quân đội ta, nhất là ở các đơn vị huấn luyện và SSCĐ hiện nay, thời gian tới cần coi trọng thực hiện một số vấn đề sau:
Coi trọng củng cố, hình thành, thiết lập vững chắc hệ thống chính sách thi đua, khen thưởng về phát huy năng lực sáng tạo của đội ngũ cán bộ, chiến sĩ nói chung, đoàn viên, thanh niên nói riêng. Coi đây là một động lực chính trị - tinh thần rất quan trọng, vừa thể hiện mục tiêu, bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa, vừa thể hiện bản chất truyền thống tự lực, tự cường, anh dũng mà sáng tạo của Quân đội ta qua các thời kỳ; đồng thời, khơi dậy sự cống hiến của tuổi trẻ quân đội trong thời kỳ mới.
Tập trung đầu tư những trang thiết bị, khí tài quân sự hiện đại, phương tiện vật chất huấn luyện tiên tiến, giảng đường và thao trường huấn luyện đạt chuẩn Quân đội và chuẩn quốc tế tại các đơn vị huấn luyện, SSCĐ và chiến đấu. Đây vừa quá trình nâng cấp, hiện đại hóa quân đội, vừa là điều kiện để mọi quân nhân, nhất là thanh niên Quân đội tiếp cận, học tập, huấn luyện, nâng cao trình độ, khả năng và trình độ chiếu đấu của mình… qua đó mà nảy nở thêm các tri thức mới, sáng kiến mới, đổi mới công nghệ, quy trình huấn luyện, kỹ thuật và chiến thuật, cách đánh sáng tạo của mình.
Mạnh dạn đầu tư công sức của cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, huấn luyện, rèn luyện, khơi gợi hướng sáng tạo cho thanh niên; đầu tư kinh phí, trang thiết bị mới kết hợp với khai thác có hiệu quả các trang thiết bị, khí tài quân sự sẵn có cho tổ chức đoàn, phong trào thanh niên, các tổ, nhóm sáng tạo, sáng chế của thanh niên thể hiện những ý tưởng mới. Mạnh dạn mời gọi các tổ chức đoàn, đoàn viên, thanh niên của các học viện, nhà trường quân đội và quốc gia có thành tích cao trong các giải thi toàn quân, toàn quốc, quốc tế về tham gia hợp tác với tổ chức đoàn, phong trào thanh niên sáng tạo ở đơn vị, tích cực nghiên cứu, sáng chế, chế tạo những sản phẩm mới, kiểm tra, thử nghiệm, ứng dụng phù hợp với chương trình huấn luyện và chế độ SSCĐ và chiến đấu của đơn vị; tham gia phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo” trong toàn quân.
Khai thác, phát huy sức sáng tạo của thanh niên Quân đội là một chủ trương, quan điểm đúng đắn của Đảng, Nhà nước và Quân đội ta trong tình hình mới hiện nay. Sự vận dụng và thực hành đúng đắn chủ trương, quan điểm này còn phụ thuộc vào sự tích cực quán triệt, nhận thức của các cấp lãnh đạo, chỉ huy, tổ chức đoàn, đoàn viên, thanh niên, nhất là phù hợp với điều kiện, đặc điểm tình hình, nhiệm vụ của các đơn vị huấn luyện, SSCĐ và chiến đấu trong Quân đội./.
---------------------------------------
[1] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập I, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.157-158
[2] Hồ Chí Minh toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.360.