Đề xuất một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội
(ĐCSVN) – Chính phủ đề xuất một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội nhằm tạo cơ chế, chính sách thuận lợi hơn trong việc huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực hợp pháp cho việc thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô trong giai đoạn tới.
 |
| Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn trình bày Tờ trình tại phiên họp |
Chiều 27/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến dự thảo Nghị định của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 63/2017/NĐ-CP ngày 19/5/2017 của Chính phủ quy định một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội.
Nâng mức dư nợ vay của ngân sách thành phố từ 70% lên 90%
Tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết, việc xây dựng Nghị định là nhằm tăng cường quyền hạn và trách nhiệm của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội trong lĩnh vực quản lý ngân sách nhà nước (NSNN); đáp ứng yêu cầu đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, phù hợp với cơ chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, có sự điều tiết của nhà nước; và nâng cao hiệu quả quản lý NSNN, tạo động lực phát triển các nguồn lực, phân bổ ngân sách tập trung, hợp lý phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô Hà Nội, khắc phục những tồn tại của Nghị định số 63/2017/NĐ-CP.
Dự thảo Nghị định của Chính phủ sửa đổi, bổ sung bao gồm 03 Điều. Chính phủ xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với các nội dung:
Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định dự toán, phân bổ ngân sách thành phố bảo đảm phù hợp với các định hướng cơ cấu lại ngân sách, phát triển kinh tế - xã hội và các lĩnh vực quan trọng theo quy định của Quốc hội và Chính phủ.
Nâng mức dư nợ vay của ngân sách thành phố không vượt quá 90% số thu ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp và nằm trong tổng mức vay và bội chi ngân sách thành phố hằng năm do Quốc hội quyết định theo quy định của Luật NSNN.
Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội được phép tạm ứng quỹ dự trữ tài chính để đầu tư các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng. Thời gian tạm ứng không quá 36 tháng, kể từ ngày tạm ứng. Tổng mức tạm ứng không quá 50% so số dư quỹ dự trữ tài chính thành phố bình quân 03 năm trước.
Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội được quyết định sử dụng nguồn thực hiện cải cách tiền lương còn dư của ngân sách cấp Thành phố; cho phép ngân sách cấp dưới sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư để đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách và chi thu nhập tăng thêm; Mức chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức thuộc khu vực quản lý nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội và đơn vị sự nghiệp công lập do thành phố Hà Nội quản lý không quá 0,8 lần mức lương ngạch bậc, chức vụ. Mức thu nhập cho các chuyên gia, nhà khoa học, tài năng đặc biệt của Thành phố do Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội quy định.
Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội được quyết định: Sử dụng nguồn vốn đầu tư phát triển của ngân sách địa phương (NSĐP) để đầu tư cải tạo, nâng cấp hạ tầng chợ không có khả năng hoàn vốn trực tiếp hoặc không xã hội hóa được trên địa bàn thành phố Hà Nội theo đúng quy hoạch đã được phê duyệt, thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn do HĐND phê duyệt. Sử dụng nguồn kinh phí chi thường xuyên của NSĐP để đầu tư nâng cấp, cải tạo, mở rộng; đầu tư xây dựng mới các hạng mục công trình thiết yếu: Phòng cháy, chữa cháy, thu gom xử lý rác, cấp nước, thoát nước, điện, các phương tiện, thiết bị, nhà vệ sinh, tường rào trong các cơ sở đã có của các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công do Thành phố quản lý theo quy định của Luật NSNN. Đối với đơn vị sự nghiệp công tự đảm bảo chi thường xuyên và đầu tư được sử dụng nguồn thu phí, phần được để lại cho đơn vị sự nghiệp công để đầu tư xây dựng cơ bản, mua sắm, sửa chữa lớn trang thiết bị theo quy định của pháp luật.
Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội được quyết định: Sử dụng ngân sách cấp Thành phố hỗ trợ các địa phương khác (trong nước), cho phép các quận sử dụng ngân sách của cấp quận để hỗ trợ các huyện khó khăn của thành phố Hà Nội phòng chống khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới.
Cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù quy định tại Nghị định này được thực hiện từ năm ngân sách 2020 đến hết năm ngân sách 2022. Riêng cơ chế tài chính - ngân sách đặc thù về tạm ứng Quỹ dự trữ tài chính được thực hiện từ năm ngân sách 2020.
Cần trình Quốc hội xem xét, quyết định
Thảo luận tại phiên họp, nhiều ý kiến nhất trí cần thiết phải sửa đổi Nghị định số 63/2017/NĐ-CP quy định một số cơ chế, chính sách tài chính ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội.
Tuy nhiên, qua xem xét các nội dung của dự thảo Nghị định Chính phủ trình sửa đổi, bổ sung, nhiều ý kiến cho rằng những nội dung Chính phủ trình sửa đổi Nghị định hiện nay đều nằm ngoài quy định của Luật NSNN và Luật Thủ đô. Theo thẩm quyền những nội dung này cần trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Đức Hải - đại diên cơ quan thẩm tra nêu rõ: Căn cứ vào khoản 2 Điều 74 của Luật NSNN năm 2015, Thủ đô Hà Nội được thực hiện cơ chế tài chính ngân sách đặc thù theo quy định của Luật Thủ đô. UBTVQH chỉ được giao thẩm quyền cho ý kiến về quản lý, sử dụng ngân sách đối với một số hoạt động thuộc lĩnh vực quốc phòng - an ninh, đối ngoại và một số cơ chế đặc thù đối với thành phố Hồ Chí Minh và một số địa phương khác (khoản 1 Điều 74 Luật NSNN). Tuy nhiên, những nội dung Chính phủ trình sửa đổi Nghị định hiện nay đều nằm ngoài quy định của Luật NSNN và Luật Thủ đô. Vì vậy, để bảo đảm đúng thẩm quyền và phù hợp với việc áp dụng thí điểm các cơ chế đặc thù (một số cơ chế có thời hạn 3 năm, có cơ chế áp dụng dài hạn), đa số ý kiến đề nghị UBTVQH yêu cầu Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định sửa đổi, bổ sung Luật Thủ đô hoặc ban hành Nghị quyết về một số cơ chế tài chính đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội.
“Trường hợp Chính phủ chuẩn bị kịp tài liệu theo quy định thì có thể trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 theo quy trình thông qua tại một kỳ họp Quốc hội” – ông Nguyễn Đức Hải nói.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh, UBTVQH nhất trí sự cần thiết phải sửa đổi Nghị định số 63 quy định một số cơ chế, chính sách tài chính ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội nhằm tạo cơ chế, chính sách thuận lợi hơn trong việc huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực hợp pháp cho việc thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô trong giai đoạn tới.
Tuy nhiên, các vấn đề Chính phủ trình vượt quá thẩm quyền của UBTVQH. Do đó, UBTVQH thống nhất đề nghị Chính phủ cần trình ra Quốc hội ban hành Nghị quyết. UBTVQH thống nhất bổ sung nội dung này vào chương trình xây dựng luật, pháp luật; trình Quốc hội theo quy trình rút gọn thông qua tại một kỳ họp.
Trên tinh thần đó, UBTVQH đề nghị Chính phủ xây dựng lại Tờ trình, từ xin ý kiến sửa Nghị định 63 thành Tờ trình về Nghị quyết của Quốc hội; dự thảo lại Nghị quyết từ tên gọi, phạm vi điều chỉnh, một số điều.../.