Đề nghị môn Lịch sử là môn học bắt buộc cấp THPT
(ĐCSVN) - Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Quốc hội đề nghị môn Lịch sử là môn học bắt buộc đối với cấp THPT trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 với khối lượng kiến thức phù hợp; thiết kế bao gồm khối lượng kiến thức lịch sử (phần bắt buộc) và khối lượng kiến thức định hướng nghề nghiệp (phần lựa chọn).
Ủy ban Văn hoá, Giáo dục Quốc hội vừa có báo cáo về “việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018” đối với môn Lịch sử cấp THPT. Theo Báo cáo, Chương trình môn học Lịch sử là nội dung bắt buộc trong toàn bộ giai đoạn giáo dục cơ bản (cấp tiểu học và THCS) và là môn lựa chọn trong giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp (THPT), được thiết kế theo hướng chuyên sâu.
 |
| Ảnh minh họa. Nguồn: TL |
Theo phân tích khi môn Lịch sử cấp THPT là môn học lựa chọn sẽ có 3 khả năng xảy ra:
Nếu học sinh lựa chọn môn Lịch sử là một trong 5 môn học lựa chọn, học sinh sẽ học tổng thời lượng 210 tiết/3 năm học (tăng 70 tiết so với Chương trình giáo dục phổ thông 2006 ).
Nếu học sinh lựa chọn môn Lịch sử là một trong 5 môn học lựa chọn, đồng thời lựa chọn chuyên đề học tập là môn Lịch sử, học sinh sẽ học tổng thời lượng 315 tiết/3 năm học (tăng 175 tiết so với Chương trình giáo dục phổ thông 2006).
Nếu học sinh không lựa chọn môn Lịch sử thì không học thêm tiết nào. Kiến thức phổ thông dừng lại ở kiến thức chương trình tiểu học, THCS và tích hợp ở một số môn học khác. Về thời lượng học ít hơn Chương trình giáo dục phổ thông 2006 là 140 tiết.
Môn Lịch sử trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 có nhiều điểm mới
Đồng tình với đánh giá của Bộ GD&ĐT, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Quốc hội cho rằng, so với Chương trình môn Lịch sử trong Chương trình giáo dục phổ thông 2006 thì Chương trình môn Lịch sử trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 có nhiều điểm mới:
Thứ nhất, Chương trình được xây dựng theo hướng tinh giản, giảm những kiến thức mang tính hàn lâm, chú trọng đến việc hình thành năng lực và phẩm chất cho học sinh; chú trọng đổi mới về phương pháp và hình thức dạy học, kiểm tra, đánh giá; khuyến khích tự học, học tập chủ động, sáng tạo của học sinh (giảm về khối lượng nội dung, chi tiết các sự kiện lịch sử).
Thứ hai, nội dung Chương trình môn Lịch sử ở cấp tiểu học được thiết kế theo phạm vi mở rộng dần về không gian địa lí và không gian xã hội; từ địa lí, lịch sử của địa phương, vùng miền, đất nước Việt Nam đến địa lí, lịch sử của các nước láng giềng, khu vực và thế giới, giúp học sinh làm quen với một số nội dung cơ bản của lịch sử Việt Nam và lịch sử thế giới. Ở cấp THCS, Chương trình môn Lịch sử trang bị cho học sinh những kiến thức phổ thông, cơ bản, cốt lõi của toàn bộ lịch sử thế giới, lịch sử Việt Nam từ nguyên thủy đến cổ đại, trung đại, cận đại và hiện đại. Các kiến thức này giúp cho học sinh hiểu biết cơ bản, phù hợp với tâm sinh lý, trình độ nhận thức của học sinh.
Thứ ba, Chương trình môn lịch sử ở bậc THPT (từ lớp 10 đến lớp 12) được thiết kế theo hệ thống các chủ đề, chuyên đề học tập, giúp học sinh hình thành, phát triển tư duy lịch sử, tư duy hệ thống, tư duy phản biện, kĩ năng khai thác và sử dụng các nguồn sử liệu, nhận thức và trình bày lịch sử trong logic lịch đại và đồng đại, kết nối quá khứ với hiện tại. Những kiến thức và năng lực đánh giá, giải thích, xác định bài học, tìm ra các quy luật của sự kiện lịch sử này rất cần được trang bị cho học sinh thông qua môn Lịch sử bắt buộc ở Chương trình THPT.
Ngoài ra, nội dung giáo dục lịch sử còn được thực hiện trong một số môn học và hoạt động giáo dục khác.
3 lý do cần đưa môn Lịch sử thành môn bắt buộc
Từ kết quả tổng hợp kiến nghị của cử tri, Nhân dân, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà giáo, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Quốc hội cho hay, đa số các ý kiến không đồng tình đối với việc đưa môn Lịch sử cấp THPT thành môn lựa chọn với những lý do sau đây:
Thứ nhất, Lịch sử là môn học đặc biệt quan trọng, giữ vai trò chủ đạo trong việc giáo dục chính trị, tư tưởng đối với thế hệ trẻ; giáo dục lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, truyền thống văn hóa, lịch sử; bồi dưỡng năng lực tư duy, hành động, thái độ ứng xử đúng đắn trong đời sống xã hội; từ đó hình thành những phẩm chất của công dân Việt Nam, công dân toàn cầu trong xu thế phát triển của thời đại.
Thứ hai, xét về tâm sinh lý lứa tuổi, học sinh THPT (từ 15 đến 17 tuổi) có sự trưởng thành về nhận thức, khả năng tiếp nhận tốt hơn về lịch sử đất nước và lịch sử cách mạng Việt Nam. Đây cũng là lứa tuổi quyết định sự hình thành thế giới quan, hệ thống quan điểm về tự nhiên, về xã hội, về các nguyên tắc và quy tắc ứng xử, định hướng giá trị của con người. Xét về khoa học giáo dục, việc bồi dưỡng kiến thức lịch sử cho học sinh THPT là cần thiết nhằm phát triển con người toàn diện, khơi dậy truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc của con người Việt Nam. Tuy nhiên, nếu học sinh không lựa chọn môn lịch sử ở cấp THPT (thực tiễn cho thấy, số lượng này có thể lên tới 50% học sinh), các em sẽ không được tiếp cận với những kiến thức rất quan trọng, có ý nghĩa giáo dục đối với lứa tuổi này.
Thứ ba, ở nhiều nước trên thế giới, môn Lịch sử trong Chương trình THPT luôn là môn học bắt buộc.
Vì vậy, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục thống nhất với quan điểm của Bộ GD&ĐT về việc lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, các nhà khoa học và nhân dân đối với môn học Lịch sử; sự cần thiết cân nhắc phương án đối với việc dạy học môn Lịch sử cấp trung học phổ thông và xin ý kiến các cấp có thẩm quyền trong thời gian tới.
Môn Lịch sử cần được xác định vị trí đặc biệt quan trọng trong Chương trình giáo dục phổ thông theo đúng tinh thần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Dân ta phải biết sử ta Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam"; đúng tinh thần Nghị quyết số 113/2015/QH13 ngày 27-11-2015 của Quốc hội; đồng thời bảo đảm mục tiêu “chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống văn hóa, lịch sử; hình thành nhân cách, lòng yêu nước và sự hiểu biết, nhận thức về truyền thống dân tộc của học sinh và cho thế hệ trẻ./.