Đá Bia - chốn hoang sơ yên bình của người Mường Ao Tá
(ĐCSVN) - Bản Đá Bia, xã Tiền Phong, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình là một vùng đất nguyên sơ đang bắt đầu hình thành và phát triển du lịch sinh thái nghỉ dưỡng cuối tuần. Nơi đây có dịch vụ homestay với những ngôi nhà sàn cổ, những món ăn dân dã của người Mường Ao Tá, những chum rượu cần đặc sánh ngọt lịm, những nét văn hóa độc đáo cùng với cảnh sắc thiên nhiên vô cùng tươi đẹp.
 |
| Quán tự giác ở Đá Bia. |
Bản Đá Bia là địa chỉ dành cho những du khách muốn khám phá và trải nghiệm cuộc sống của người vùng cao nói chung và người Mường Ao Tá nói riêng. Đến đây, du khách có thể cảm nhận được sự thanh bình, yên tĩnh, hít thở bầu không khí trong lành, mát mẻ của núi rừng nguyên sinh, ngắm nhìn những áng mây trắng bồng bềnh trên đỉnh núi, nghe tiếng muôn loài chim thú ngân vang cả một vùng đất trời... Bên cạnh đó, du khách có thể đi xe đạp hoặc đi bộ thăm bản, tham quan, nghiên cứu những ngôi nhà sàn cổ vẫn giữ nguyên được nếp nhà dù trải qua bao nhiêu thế hệ; ngồi nói chuyện với những già làng, trưởng bản tóc đã bạc trắng nhưng đầu óc còn minh mẫn, chân tay còn khỏe mạnh, nghe họ chia sẻ về cuộc sống của người dân nơi đây để thấy họ sống tuy đơn giản mà hạnh phúc.
Đến bản Đá Bia, du khách còn được tham gia các trò chơi trên mặt nước như bơi bè mảng, chèo thuyền kayak, tắm thác, lội suối, khám phá hang động. Sau các hoạt động trải nghiệm, du khách nghỉ ngơi thư giãn ngâm mình trong làn nước mát lạnh và thưởng thức các món ăn dân dã, đặc sản của một vùng quê miền sơn cước. Các món ăn nơi đây chủ yếu là “tự cung tự cấp” với gà chạy bộ, lợn thả rông, cá sông Đà, rau rừng đồ..., được chế biến theo phương thức của địa phương với vị thơm của hạt dổi, vị ngọt của măng giang, vị đắng của các loại rau rừng... Tất cả đều là thực phẩm sạch được chế biến bởi bàn tay khéo léo của những người đàn ông trụ cột trong gia đình Mường Ao Tá. Ở đây, đàn ông hay vào bếp và chế biến các món ăn, phụ nữ chỉ phụ giúp và chuẩn bị các tiết mục văn nghệ, mặc trang phục Mường duyên dáng để phục vụ khách ăn nghỉ tại nhà. Đặc biệt, chỉ có Bản Đá Bia còn duy trì được một nét đẹp văn hóa mà nhiều nơi không gìn giữ được đó là Quán Tự Giác, quán này được dựng lên nhằm mua bán, trao đổi những sản phẩm mà người dân trong xóm làm ra sử dụng không hết. Gọi là “Quán Tự Giác” vì quán không cần có người ngồi bán hàng, mọi người đến mua hàng tự chọn và tự trả tiền vào sọt theo giá niêm yết. Đây là một nét văn hóa truyền thống độc đáo cần được lưu giữ và bảo tồn, phát triển bởi nó thể hiện tính cố kết cộng đồng rất cao, con người không ganh đua, bon chen, không tham lam lấy của người làm của mình…
 |
| Những phụ nữ Mường Ao Tá đôn hậu. |
Ngoài nói tiếng dân tộc mình và dân tộc Kinh, phần lớn phụ nữ, thanh niên và trẻ em trong bản còn nói được tiếng Anh và tiếng Pháp, họ không được học qua các lớp đào tạo, chủ yếu là tự học và giao tiếp với du khách.
Được sự hướng dẫn, giúp đỡ của Dự án AFAP và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hòa Bình, bản Đá Bia đã xây dựng được môi trường du lịch văn minh, hấp dẫn. Ban quản lý du lịch cộng đồng huyện Đà Bắc đã đưa ra bảng quy tắc ứng xử cho du khách tới đây: không mua hàng, sử dụng dịch vụ từ những người bán hàng rong chèo kéo, cò mồi du khách; không mua bán sản phẩm do săn bắt hoặc chặt phá rừng; tôn trọng các phong tục tập quán tại địa phương... Nếu muốn ngủ lại ở Đá Bia du khách có thể chọn những ngôi nhà sàn cổ. Nhà sàn là không gian sinh hoạt chung của người Mường, do đó không có buồng riêng, khách sẽ được bố trí theo từng gian có rèm ngăn. Mỗi người được trang bị đệm nằm, gối, chăn, màn và một chiếc đèn tre nhỏ xinh đầu giường.
Ở Đá Bia, không khí tuyệt vời nhất là vào buổi tối và buổi sớm mai. Ngồi trên những chiếc ghế tre ngay cạnh nhà sàn, cảm nhận khí trời trong lành, mát mẻ. Buổi sáng, mọi người có thể dậy sớm đi dạo quanh bản, sẽ thấy những lớp mây mờ bao phủ quanh núi, được xem cảnh người dân đánh bắt cá, tận hưởng không khí trong lành của lòng hồ. Đêm trên bản Đá Bia ít ánh đèn, du khách có thể thong dong ngắm sao trời hoặc hòa mình cùng lời ca, điệu múa của người dân. Tất cả tạo nên một khoảng thời gian yên bình, thư thái, tiếp nguồn năng lượng mới cho du khách sau những mệt mỏi, bận rộn thường ngày.