Cát thạch anh là gì và ứng dụng của nó trong đời sống
(ĐCSVN) - Cát thạch anh được tạo thành từ các tinh thể thạch anh bị phá vỡ, có kích thước nhỏ, nhiều góc cạnh, dạng hạt với màu trắng đục hoặc vàng nâu. Đây là một loại khoáng vật có phổ biến trong lớp vỏ Trái Đất. Cát thạch anh là nguyên liệu có rất nhiều ứng dụng hữu ích và cần thiết trong đời sống.
Cát thạch anh được tạo thành từ các tinh thể thạch anh bị phá vỡ, có kích thước nhỏ, nhiều góc cạnh, dạng hạt với màu trắng đục hoặc vàng nâu. Đây là một loại khoáng vật có phổ biến trong lớp vỏ Trái Đất. Cát thạch anh có thành phần là Silic dioxit với công thức hóa học là SiO2, ngoài ra nó còn chứa một số nguyên tố khác như Nacl, CO2, H2O, CACO3,...
Thông thường cát thạch anh được khai thác nhiều nhất tại các mỏ cát lớn như Hoàng Liên Sơn, Quảng Nam,... Cát thạch anh có đứng cứng cao, chất lượng tốt, ổn định, đa dạng các kích thước sẽ mang lại khả năng phù hợp với từng mục đích sử dụng khác nhau. Khi được kết hợp với các công nghệ sản xuất và khai thác hiện đại, cát thạch anh được đánh giá là sẽ mang đến chất lượng tuyệt vời tương tự với những mặt hàng vật tư xây dựng khác của thế giới.
 |
Ứng dụng của cát thạch anh
Tác dụng cát thạch anh trong lọc và sản xuất nước
Một trong những ứng dụng phổ biến nhất của cát thạch anh là sử dụng trong lọc và sản xuất nước. Với nhiều ưu điểm nổi bật tác dụng cát thạch anh giúp loại bỏ cặn bẩn và làm trong sạch nguồn nước.
Do có hình dạng và kích thước hạt đồng nhất, cát thạch anh là một vât liêu giúp loại bỏ các chất ô nhiễm trong nguồn nước sinh hoạt, nước thải.
Cát thạch anh có kích cỡ nhỏ, bề mặt góc cạnh, diện tích tiếp xúc lớn nên có tác dụng tốt trong việc giữ lại hoặc kết tủa các tạp chất lơ lửng, không tan trong nước. Từ đó, làm sạch và loại bỏ mùi hôi cho nguồn nước.
Cát thạch anh không bị hòa tan, không phản ứng với các hóa chất, không tạo ra các chất độc hại, không gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người.
Do có kích thước hạt đồng nhất nên cát thạch anh có khả năng tạo màng giữ lại các cặn bẩn nhưng không bị tắc như cát vàng.
Vì có đa dạng kích cỡ nên cát thạch anh phù hợp với nhiều loại bể lọc, thiết bị lọc khác nhau.
Trong cát thạch anh có chứa nguyên tố sắt có khả năng hấp thụ những kim loại nặng như Asen. Do đó, cát thạch anh loại bỏ được Asen, một chất độc tồn tại ở các nồng độ khác nhau trong nguồn nước tự nhiên, giúp nguồn nước luôn sạch và an toàn.
Tác dụng của thạch anh trong phong thủy.
Cát thạch anh với hình dạng, màu sắc độc đáo được rất nhiều người am hiểu về phong thủy ưa chuộng.
Những loại cát thạch anh có màu sắc trầm ấm, đa dạng kích thước, hình dạng được trưng bày tại các chậu cây, tiểu cảnh, rải sàn… để tạo ra vượng khí, sự may mắn cho ngôi nhà, nơi làm việc.
 |
| Cát thạch anh dùng để trang trí, trưng bày rải sàn mang lại nhiều ý nghĩa về phong thủy |
Ngoài ra, cát thạch anh còn có thể sử dụng làm nguyên liệu để chế tác những sản phẩm trang sức tinh tế, bắt mắt. Các sản phẩm trang sức này không chỉ có tính nghệ thuật cao mà còn mang lại nhiều ý nghĩa, may mắn, thuận lợi cho người sử dụng.
Cát thạch anh sử dụng trong ngành công nghiệp kim loại
Cát thạch anh được biết đến là vật liệu có nhiều ứng dụng trong ngành công nghiệp kim loại. Trong đó, nó được sử dụng trong quá trình sản xuất kim loại và quá trình đúc kim loại.
Trong sản xuất kim loại, cát thạch anh là chất trợ dung để hạ nhiệt độ nóng chảy và độ nhớt của xỉ để các kim loại phản ứng tốt và hiệu quả hơn. Đồng thời với các đặc tính như độ cứng cao, chống ăn mòn tốt, cát thạch anh được ứng dụng trong ngành công nghiệp thép, sản xuất thép đặc biệt.
 |
Cát thạch anh chịu nhiệt tốt và nóng chảy ở 1760 độ C nên tốc độ giãn nở nhiệt thấp, tạo ra lõi và khuôn ổn định với mọi nhiệt độ khi rót kim loại. Do đó, cát thạch anh giúp quá trình đúc các kim loại đen, kim loại màu trong khuôn cát, đất sét theo hình dạng mong muốn dễ dàng.
Ngoài ra, độ tinh khiết hóa học của cát thạch anh giúp ngăn ngừa sự tương tác với chất xúc tác hoặc tốc độ đóng rắn của kim loại đúc.
Cát thạch anh dùng để làm gốm sứ và vật liệu chịu lửa
Trong ngành gốm sứ và vật liệu chịu lửa thì không thể thiếu cát thạch anh. Thành phần SiO2 chiếm tỷ trọng lớn trong cát thạch anh là một phần thiết yếu của công thức tráng men và thân của các sản phẩm gốm sứ.
Trong các sản phẩm gốm, SiO2 là cấu trúc xương mà trên đó đất sét và các thành phần dòng chảy gắn vào. Ngoài ra, SiO2 còn đóng vai trò điều chỉnh sự giãn nở, quá trình khô, co của sản phẩm gốm sứ để tạo ra thành phẩm cuối cùng toàn vẹn nhất.
Đồng thời với tính chịu nhiệt cao, cát thạch anh được sử dụng làm cốt liệu chính ở vật liệu chịu lửa loại nguyên khối để tăng khả năng chịu nhiệt và sự tấn công của axit trong lò công nghiệp. Các sản phẩm gốm sứ từ cát thạch anh gồm: bộ đồ ăn, đồ vệ sinh, sàn và gạch ốp tường.
Công dụng cát thạch anh sản xuất thủy tinh
Nhờ vào đặc tính không hút ẩm, không bị ăn mòn với nhiều loại axit nên cát thạch anh được sử dụng để sản xuất các sản phẩm thủy tinh tiêu chuẩn và thủy tinh đặc biệt. Trong cát thạch anh có một lượng lớn SiO2 là thành phần thiết yếu của thủy tinh.
Độ tinh khiết của SiO2 sẽ quyết định màu sắc, độ bền và độ trong của thành phẩm. Đồng thời, nhờ vào độ bóng kính, cát thạch anh còn được sử dụng để tạo ra các sản phẩm thủy tinh cao cấp.
 |
| Cát thạch anh là thành phần thiết yếu để sản xuất thủy tinh |
Sản phẩm của cát thạch anh là các loại kính phẳng dùng trong xây dựng và ô tô, thủy tinh đựng thực phẩm, thủy tinh cách nhiệt, sợi thủy tinh gia cường... Với ứng dụng thủy tinh đặc biệt là các sản phẩm ống nghiệm, dụng cụ khoa học, đèn sợi đốt, đèn huỳnh quang, màn hình CRT truyền hình, máy tính.
Ứng dụng trong công nghiệp hóa chất
Cát thạch anh đóng vai trò chủ đạo trong công nghiệp hóa chất. Thành phần chính của cát thạch anh là SiO2 sẽ được khử thành kim loại silic bằng than cốc trong lò hồ quang.
Silic là thành phần chính trong các hóa chất như natri silicat, silic tetraclorua, gel silic. Những hóa chất này được sử dụng để sản xuất các chất tẩy rửa gia dụng, công nghiệp, sản xuất sợi quang, loại bỏ tạp chất từ dầu ăn và đồ uống pha.
Cát thạch anh sử dụng trong sơn và sơn phủ
Để cải thiện vẻ bề ngoài và độ bền của sơn cũng như lớp sơn phủ, nhà sản xuất sẽ lựa chọn các loại cát có kích thước cực nhỏ (kích thước micromet). Và cát thạch anh là lựa chọn hoàn hảo.
Cát thạch anh có độ tinh khiết cao, kích thước nhỏ và độ bóng tốt giúp tăng độ sáng, độ phản chiếu, độ nhất quán màu sắc của sơn. Với sơn kiến trúc, cát thạch anh giúp cải thiện khả năng giữ màu, độ bền và chống bụi bẩn, nấm mốc, nứt nẻ do ảnh hưởng của thời tiết.
Ngoài ra, nhờ vào đặc tính ưu việt của cát thạch anh là trơ về mặt hóa học nên các lớp sơn phủ có chứa hàm lượng cát thạch anh sẽ đem lại khả năng chống ăn mòn và mài mòn tuyệt vời. Do đó, sơn phủ sử dụng cát thạch anh thường được sử dụng để sơn lên bề mặt đáy tàu, thuyền,...
Cát thạch anh được sử dụng để cải thiện vẻ bề ngoài và tăng độ bền của sơn, sơn phủ
 |
Sử dụng cát thạch anh trong khai thác dầu khí
Với lĩnh vực khai thác dầu khí, cát thạch anh chính là vật liệu cần thiết để quá trình khai thác dầu được thuận lợi. Cát thạch anh có dạng tròn được bơm xuống các lỗ khoan để chống lại khe nứt của đá lộ thiên, tăng tốc độ dòng chảy của dầu.
Với ưu điểm có độ cứng cao, cát thạch anh còn giúp tăng khả năng chống nghiền cần thiết tại các giếng khoan sâu (có thể sâu tối đa 2.450 m). Ngoài ra, độ tinh khiết của cát thạch anh cũng là một đặc tính tuyệt vời để chống lại sự ăn mòn hóa học trong quá trình khai thác dầu khí./.