Cẩn trọng trước tác hại của mưa axit
Mưa axit là hiện tượng nước mưa có chứa các hạt axit và một số kim loại nguy hiểm; nước có nồng độ pH thấp; được tạo thành bởi lượng khí thải SO2 và NO2 hình thành từ hoạt động sản xuất công nghiệp, hóa chất, khai thác dầu mỏ. Mưa axit gây ảnh hưởng tới sức khỏe, bầu khí quyển, phá hủy môi trường sống của các loài sinh vật, cây trồng, làm xói mòn các công trình kiến trúc.
Mưa axit được liệt vào là một trong những thảm họa nguy hiểm trên trái đất, đe dọa tới sự sinh trưởng, phát triển và duy trì sự sống của các loài sinh vật.
Nguyên nhân gây mưa axit
Mưa axit có thể bắt nguồn từ núi lửa, cháy rừng hay sấm sét khi mà khí SO2 và NO2 kết hợp với hơi nước trong khí quyển và tạo thành axit.
Tuy nhiên, nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng mưa axit xuất hiện ngày càng nhiều chính là do các hoạt động sản xuất công nghiệp của con người. Phục vụ cho đời sống của mình, con người đốt nhiều than đá, dầu mỏ mà trong than đá dầu mỏ thường chứa một lượng lưu huỳnh, còn trong không khí lại chứa rất nhiều khí nitơ. Khi lượng oxit của 2 chất này ở trong khí quyển tăng cao sẽ xảy ra hiện tượng mưa axit.
 |
| Mưa axit ảnh hưởng tới nguồn nước và thiên nhiên |
Các phương tiện giao thông, nhà máy nhiệt điện, luyện kim, lọc dầu và một số nhà máy khác đốt nhiên liệu xả lưu huỳnh đioxit SO2 vào khí quyển. Nitơ đioxit NO2 được không khí tạo nên ở nhiệt độ cao của phản ứng đốt nhiên liệu. Khi cháy trong môi trường không khí có thành phần O2, chúng sẽ biến thành SO2 và NO2, rất dễ hòa tan trong nước. Trong quá trình mưa, dưới tác dụng của bức xạ môi trường, các oxit này sẽ phản ứng với hơi nước trong khí quyển để hình thành các axit như H2SO4 axit Sunfuric, axit Nitric. Chúng lại rơi xuống mặt đất cùng với các hạt mưa hay lưu lại trong khí quyển cùng mây trên trời. Nếu nước mưa có độ pH dưới 5,6 được gọi là mưa axit.
Do có độ chua khá lớn, nước mưa có thể hoà tan được một số bụi kim loại và oxit kim loại có trong không khí oxit chì... làm cho nước mưa trở nên độc hơn nữa đối với cây cối, vật nuôi và môi trường.
Tác hại của mưa axitTheo các nhà khoa học, mưa axit có một số lợi ích nhất định đối với môi trường tự nhiên: Khi mưa axit rơi vào đầm lầy, mưa axit khiến cạn kiệt nguồn thức ăn của các sinh vật sinh khí metan và sunphua. Từ đó, các vi khuẩn này sẽ không có cơ hội sinh ra các khí gây hiệu ứng nhà kính, ngăn ngừa sự nóng lên của trái đất. Tuy nhiên, tác hại của axit ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều mặt, đáng kể là:
Thứ nhất, ảnh hưởng đến sức khỏe con người:
Khi sử dụng nước mưa chứa nhiều axit trong các hoạt động sinh hoạt hằng ngày có thể gây viêm da, mẩn ngứa, nấm,.. Nếu dùng để ăn uống sẽ gây ảnh hưởng lớn cho hệ tiêu hóa, tổn hại thần kinh…Ngoài ra, nếu sử dụng loại nước mưa này thường xuyên người dùng dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Bên cạnh đó, nó cũng có khả năng làm giảm sức đề kháng.
Thứ hai, tác động tới môi trường:
Các hạt axit lơ lửng gây ảnh hưởng tới tầm nhìn xa trong không khí gây cản trở tới hoạt động nghiên cứu của các chuyên gia về khí tượng, môi trường.
Sương mù axit còn gây ảnh hưởng tới khả năng truyền ánh sáng của mặt trời xuống mặt đất. Điều này ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển của các sinh vật sinh sống khu vực Bắc Cực (địa y, tuần lộc, nai tuyết).
 |
| Mưa axit phá hoại công trình kiến trúc |
Mưa axit làm giảm độ pH của nước khiến cho các loài sinh vật bị cản trở quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng, muối và oxy, mất cân bằng muối trong các mô tế bào.
Các loài sinh vật cũng không thể duy trì được nồng độ canxi trong cơ thể, ảnh hưởng tới cột sống và biến dạng xương.
Ở những khu vực có mưa axit, các loài sinh vật sẽ bị hạn chế phát triển, chết dần và khó có thể tái tạo về môi trường sinh thái ban đầu.
Đối với những người dân chuyên sống bằng nghề nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản, mưa axit sẽ là một mối nguy cơ lớn gây ảnh hưởng tới đời sống kinh tế và sản xuất của người dân.
Thứ tư, tác động tới thực vật
Mưa axit không những làm rửa trôi các chất dinh dưỡng có trong đất mà khi cây trồng hấp thụ còn gây suy yếu cây trồng và chết hàng loạt.
Mưa axit khi rơi vào các lá cây còn khiến các lớp sáp bảo vệ của lá bị mất đi, làm lá bị hư hỏng, úa vàng, hạn chế quang hợp.
Nhất là đối với những loài cây trồng nông nghiệp (rau củ quả, lúa nước), môi trường axit sẽ gây ra những thiệt hại vô cùng lớn.
Thứ năm, tác động tới kiến trúc
Mưa axit khi rơi xuống mặt đất còn gây tổn hại nghiêm trọng cho các công trình kiến trúc: nhà ở, biệt thự, các tòa chung cư cao cấp, cầu đường, tàu thuyền,...
Axit không những làm han gỉ các khối kim loại mà còn làm hòa tan các loại đá như cẩm thạch, vôi, sa thạch. Điều này không những khiến cho các công trình kiến trúc nhanh chóng xuống cấp, thiếu thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng tới sự an toàn của người dân sống ở khu vực, tiêu tốn nhiều chi phí cho việc bảo dưỡng, sửa chữa.
Như vậy, mưa axit chính là một thảm họa thiên nhiên gây ra những tác động không nhỏ tới đời sống người dân, sự sinh trưởng và phát triển của các loài sinh vật, thực vật trên trái đất.
 |
| Chung tay bảo vệ hành tinh xanh của nhân loại |
Giải pháp khắc phục hiện tượng mưa axit
Vậy có cách nào để hạn chế những tác hại và ngăn ngừa mưa axit hay không? Theo các chuyên gia, có các nhóm giải pháp cụ thể:
Một là, phương pháp hạn chế tác hại từ mưa axit: Không sử dụng nước mưa để sinh hoạt
Hai là, phương pháp ngăn ngừa hiện tượng mưa axit: xuất phát trước hết từ việc bản thân mỗi người cần nâng cao ý thức trong việc bảo vệ môi trường, xử lý chất thải, khí thải; Cần có các quy định cụ thể về vi phạm gây ô nhiễm môi trường; Các nhà máy, xí nghiệp sản xuất cần có quy trình xử lý khí thải hợp lý; Loại bỏ lưu huỳnh và nito khỏi chất đốt trước khi đưa vào sử dụng; Sử dụng các thiết bị sử dụng nguyên liệu tự nhiên từ gió, sức nước và mặt trời như thái dương năng; Ưu tiên phương tiện giao thông công cộng, xe đạp, xe điện,...
Có thể thấy, mưa axit là một thảm họa thiên nhiên có ảnh hưởng rất xấu tới con người, sinh vật cũng như môi trường thiên nhiên. Vì vậy, ngay từ bây giờ, chúng ta cùng nhau chung tay bảo vệ môi trường, bảo vệ không gian sống bằng cách thực hiện đồng bộ và đồng bộ từ cộng đồng để giảm thiểu tác động của mưa axit tới môi trường và sức khỏe của con người./.