Cần tỉnh táo trước những quảng cáo sai lệch về que thử phát hiện ung thư sớm
(ĐCSVN) -Thời gian gần đây, trên mạng xã hội và một số website về sản phẩm, thiết bị y tế đang giới thiệu loại que thử có khả năng phát hiện sớm căn bệnh ung thư. Đáng chú ý, thiết bị y tế này sử dụng phương pháp rất đơn giản như là thử nước tiểu, hoặc thử máu, nhưng cho kết quả “theo quảng cáo” là tin cậy đến 99% cho người sử dụng.
Ảnh: tienphong.vn
Tìm hiểu vấn đề này, chúng tôi gặp chị Phan Ánh T, một người đã sử dụng sản phẩm được quảng cáo như trên, chị T cho biết, tình cờ đọc được đoạn quảng cáo trên mạng Facebook về sản phẩm có tên gọi là “Medi USA” được quảng cáo là hàng của Mỹ, có tính năng chẩn đoán căn bệnh ung thư cổ tử cung với độ tin cậy lên tới 99 %, cho kết quả chỉ sau 10 phút. Thấy sản phẩm này có giá thành khá rẻ (40.000 đồng), cùng với những lời quảng cáo hấp dẫn, chị T quyết định mua dùng thử. Theo hướng dẫn của người bán hàng, chị T sử dụng và thấy mình không có vấn đề gì với căn bệnh ung thư. Khoảng hai tuần sau khi sử dụng sản phẩm trên, chị T thấy sức khỏe của mình có chiều hướng đi xuống, hay chóng mặt, buồn nôn. Đi khám sức khỏe tổng thể tại bệnh viện chị T mới phát hiện ra mình đã mắc căn bệnh ung thư cổ tử cung, rất may mắn căn bệnh của chị T mới chỉ đang ở giai đoạn 1, bác sỹ cho biết, căn bệnh của chị hoàn toàn có thể chữa trị được, do phát hiện kịp thời.
Theo tìm hiểu, cách đây ít lâu, một số báo trong nước và ngoài nước có đưa tin về một thành công trong tiến bộ y học của Mỹ. Theo đó, tháng 2/2014, Viện Hàn lâm Khoa học Mỹ cho biết, kết quả nghiên cứu của phương pháp chẩn đoán, phát hiện các khối u dựa trên mẫu nước tiểu. Phương pháp này bao gồm việc sử dụng công nghệ khuếch đại tín hiệu từ các protein ung thư khó phát hiện bằng cách tiêm một loại hạt đặc biệt siêu nhỏ vào cơ thể cần chẩn đoán. Các hạt siêu nhỏ được bao phủ bằng peptide (chứa các axít amin liên kết) có thể tương tác với các protein ung thư được gọi là protease (các enzim có chức năng phá hủy protein qua quá trình thủy phân). Trong cơ thể bệnh, các hạt này tụ tập tại khối u, nơi mà các protease tách peptide - các chỉ dấu sinh học - khỏi các hạt, các peptide sau đó được đưa đến thận và bài tiết ra ngoài qua đường nước tiểu. Qua đó có thể phát hiện các chỉ dấu sinh học của khối u và các cục máu đông thông qua công nghệ tương tự với công nghệ thử thai, tại thời điểm công bố đã thực hiện thành công trên cơ thể chuột.
Tham khảo ý kiến chuyên gia trong lĩnh vực này, chúng tôi gặp PGS.TS Trần Văn Thuấn, Phó Giám đốc Bệnh viện K (Hà Nội). Trả lời báo chí, ông Thuấn khẳng định: Không ở đâu trên thế giới có loại que thử phát hiện ung thư chính xác tới gần 100%. Những thông tin về phát hiện bệnh ung thư chỉ trong thời gian ngắn như vậy là hoang đường. Tôi từng đến những cơ sở y tế hàng đầu trên thế giới nhưng chưa hề nghe về loại que thử nào có thể phát hiện ung thư. Theo tôi biết, Bệnh viện K trung ương và các cơ sở khám, điều trị ung bướu cũng không sử dụng bất cứ loại que thử nào để phát hiện ung thư.
Qua sự việc này, ông Thuấn cũng bày tỏ lo ngại rằng, hiện nay, nhiều người dân lo lắng mắc phải căn bệnh ung thư, do mất lòng tin vào một số loại thực phẩm thiếu an toàn đang được tiêu thụ trên thị trường. Việc một số kẻ trục lợi, đánh vào tâm lý của người dân để phao tin, bán sản phẩm, gây chủ quan đối với người đã mắc phải căn bệnh ung thư nhưng tin rằng mình vô can. Điều này làm mất đi “cơ hội” chữa bệnh cho những người không may mắn đó.
Một trường hợp dở khóc, dở cười khác là anh Trần Trung Hiếu ở quận Hoàng Mai (Hà Nội). Đọc được đoạn quảng cáo tại một cửa hàng thiết bị y tế trên phố Phương Mai về sản phẩm que thử có thể phát hiện sớm căn bệnh ung thư dạ dày. Kèm theo lo lắng về việc sử dụng rượu bia của mình trong thời gian dài, anh Hiếu quyết định mua về dùng, sau khi được nghe giới thiệu của người bán hàng về sự “ưu việt” của sản phẩm. Thực hiện theo hướng dẫn, anh Hiếu tá hỏa khi phát hiện ra mình dương tính với kết quả thử. Quá lo lắng về điều này, anh vội vã quay lại cửa hàng trên để mua thêm hai sản phẩm cùng loại về “thử lại”, tuy nhiên, tại hai lần thử sau, kết quả của thiết bị này lại báo rằng anh âm tính với căn bệnh. Bán tín, bán nghi, anh quyết định đến bệnh viện để làm xét nghiệm tổng thể, tại đây, anh được bác sỹ cho biết, anh chỉ bị viêm loét dạ dày ở mức độ nhẹ, ngoài ra, hoàn toàn không có dấu hiệu của bệnh ung thư.
Thực tế cho thấy, hàng năm, Việt Nam có từ 150.000 - 200.000 nghìn trường hợp mắc phải căn bệnh ung thư, kèm theo hàng loạt vụ phanh phui của cơ quan chức năng và giới truyền thông về vấn đề mất an toàn vệ sinh thực phẩm, tạo nên một tâm lý lo sợ đối với nhiều người về khả năng mắc phải căn bệnh ung thư. Vì thế, không ít kẻ đã cố tình tạo ra những thông tin sai lệch về sản phẩm y tế có tính năng, khả năng chẩn đoán sớm căn bệnh này.
Để giải quyết vấn đề này, ngày 16/12, Bộ Y tế đã có công văn số 9907/BYT-TB-CT gửi Sở y tế các thành phố trực thuộc trung ương về việc thanh tra, kiểm tra cơ sở kinh doanh, sử dụng, quảng cáo các sản phẩm phát hiện nhanh các chất chỉ điểm một số loại ung thư. Công văn của Bộ Y tế nêu rõ, hiện Bộ chỉ cấp phép hai sản phẩm Bioline AFP (phát hiện định tính AFP trong huyết tương hoặc huyết thanh người) và SD Bioline CEA (phát hiện định tính CEA trong huyết tương hoặc huyết thanh người) nhằm để chẩn đoán ung thư.
Theo ý kiến của chuyên gia, Y học hiện nay có rất nhiều kỹ thuật mới trong việc phát hiện sớm căn bệnh ung thư, từ đó, việc điều trị cũng khả quan hơn. Kết quả thống kê cũng cho thấy, hơn 80% các bệnh ung thư có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm. Vì vậy, người dân cần khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để tầm soát ung thư tốt hơn. Khi nghi ngờ mắc bệnh, người dân nên tới bệnh viện chuyên khoa để làm các xét nghiệm chẩn đoán, không để lỡ mất “thời gian vàng” điều trị bệnh./.
Vũ Hoàng