Cần bác sĩ tư vấn những gì khi F0 tự điều trị tại nhà?
(ĐCSVN) - “Tại Hà Nội, các ca F0 ngày càng tăng cao, số lượng F0 tự theo dõi và điều trị tại nhà cũng tăng theo. Vậy khi tự điều trị tại nhà, chúng ta cần sử dụng các loại thuốc điều trị ra sao, có những chú ý gì khi sử dụng các loại thuốc này và thời điểm nào F0 cần nhập viện?” Bạn Ngọc Hà (Hoàn Kiếm, Hà Nội) hỏi?
 |
| Thuốc kháng viêm Dexamethasone. Ảnh CTV |
Liên quan đến vấn đề này tiến sĩ, bác sĩ Mai Tiến Luật thành viên Ban Chỉ đạo phòng, chống COVID-19 chia sẻ: Sau một thời gian hỗ trợ các trường hợp F0 tự điều trị tại nhà tôi nhận thấy đa số các trường hợp đều không chịu tìm hiểu rõ thông tin về bệnh. Một số các thông tin liên quan đến triệu chứng đơn giản như ho, sốt, đi ngoài, người dân nên tìm hiểu thông tin trên phương tiện truyền thông chính thống. Các thông tin thực sự cần quan tâm là các vấn đề liên quan đến việc sử dụng các loại thuốc.
Ví dụ, đối với thuốc kháng sinh việc quyết định dùng loại nào hay liều lượng bao nhiêu cũng là vấn đề khiến các bác sĩ đau đầu. Đơn cử như thuốc kháng virus dành cho giai đoạn đầu, trong vòng 7 ngày từ khi có triệu chứng. Thuốc kháng sinh có thể cần dùng suốt cả quá trình bị COVID-19.
Đây thực sự là vấn đề cần đến sự kết hợp giữa kiến thức của các y bác sỹ và thông tin từ phía người bệnh.
Những trường hợp hay bị viêm họng, viêm phổi, viêm phế quản sẽ dễ bị nhiễm khuẩn đường hô hấp tăng khả năng nhiễm COVID-19. Do đó những trường hợp này có thể phải dùng thuốc kháng sinh trước khi thấy xuất hiện dấu hiệu nhiễm khuẩn.
Trẻ em thường xuyên phải dùng thuốc kháng sinh hay những người có nhiều bệnh nền đang dùng thuốc ức chế miễn dịch lâu dài cũng thuộc đối tượng này.
Các trường hợp còn lại muốn xác định F0 có nhiễm khuẩn hay không cần tiến hành làm xét nghiệm công thức máu và một số chỉ số đánh giá tình trạng viêm trước khi quyết định sử dụng kháng sinh.
Đối với việc sử dụng thuốc kháng virus cũng cần căn cứ theo tình hình hiện tại của bệnh nhân và chuẩn đoán của bác sĩ dựa trên hướng dẫn của Bộ Y tế.
Các yếu tố như tải lượng virus, số liều vaccine, bệnh nền, sức đề kháng, nguy cơ lây nhiễm cho người khác cũng ảnh hưởng rất nhiều đến việc có cần sử dụng các loại thuốc kháng virus hay không.
Các loại thuốc này thường có các tác dụng phụ như gây mệt, dị ứng nên người dùng cần bổ sung thêm thuốc bổ gan và thuốc chống dị ứng. Hiện tại, virus Favipiravir và Molnupiravir là 2 loại thuốc kháng virus được khuyến khích dùng cho các bệnh nhận tự điều trị tại nhà.
Hiện nay, thuốc kháng viêm Dexamethasone là loại thuốc rất hiệu quả trong điều trị rối loạn đáp ứng miễn dịch do COVID-19. Các nhà khoa học nhận định rằng không chỉ Dexamethasone mà một số loại khác cũng có tác dụng tương tự.
Tuy nhiên, Dexamethasone thực chất là một loại thuốc ức chế hệ thống miễn dịch, làm giảm sức đề kháng của cơ thể. Do vậy giai đoạn đầu khi hệ miễn dịch đang chống lại virus nếu sử dụng loại thuốc này thì chẳng khác nào tiếp tay làm cho bệnh tình thêm nặng.
Các nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng corticoid sớm (khi chưa phải thở oxy, khi SpO2 còn trên 95%) đều làm cho tỷ lệ trở nặng và tỷ lệ tử vong do COVID-19 cao hơn (so với không dùng Corticoid).
Một số trường hợp sau khi dùng các loại Corticoid người bệnh sẽ bị ảnh hưởng bởi các tác dụng phụ của thuốc như nhiễm vi khuẩn hay nấm. Một số tác dụng phụ để lại các di chứng thực sự nguy hiểm.
Thông thường, khi dùng kháng viêm Corticoid, người bệnh phải kèm theo thuốc bảo vệ dạ dày (giảm tiết acid như Omeprazol, Esomeprazol hoặc kháng acid như Hydroxyd, Magne Hydroxyd) và kháng sinh để phòng bội nhiễm vi khuẩn.
Việc sử dụng thuốc kháng đông ngoài các trường hợp chống chỉ định như người bệnh đang chảy máu, dễ chảy máu hay mắc bệnh giảm tiểu cầu thì loại thuốc này tương đối an toàn.
Tuy nhiên, liều dùng cụ thể cần theo sự chỉ dẫn của bác sĩ dựa trên tình trạng của bệnh nhân. Khuyến cáo sử dụng thuốc chống đông khi chỉ số SpO2 giảm dưới 95% liên tục, không thể tăng trở lại. Việc sử dụng liều lượng thấp loại thuốc này để dự phòng cũng có thể giúp phòng chống bão Cytokin ở bệnh nhân COVID-19.
Có thể nhận biết thời điểm đưa người bệnh đến bệnh viện khi chỉ số oxy trong máu SpO2 của F0 và không thể lên được trên 95%. F0 sẽ có dấu hiệu bắt đầu của bão Cytokin khi chỉ số SpO2 duy trì dưới 95% hoặc khi nằm sấp SpO2 tăng cải thiện khoảng 5% so với nằm ngửa.
Lúc này cần giúp người bệnh thở oxy bằng bình oxy khí nén hoặc bằng máy tạo oxy để duy trì SpO2 trên 95%. Đồng thời, cần cho uống ngay các loại thuốc như kháng đông, kháng viêm, liều lượng cụ thể phụ thuộc vào nhận định của bác sĩ./.