Các nhà khoa học nghiên cứu giải pháp, giúp Chính phủ chống dịch giai đoạn tới
(ĐCSVN) – Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, thực tế cho thấy người dân tại các tỉnh đã nhiễm bệnh và được tiêm nhưng vẫn có thể mang virus và có thể lây cho người khác. Vì vậy, các địa phương cần nâng cao các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19; các nhà khoa học nghiên cứu giải pháp, giúp Chính phủ có cái nhìn tổng thể và bước chuẩn bị tốt hơn trong giai đoạn sắp tới.
 |
| Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: TL |
Sáng 18/10, tại trụ sở Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam có buổi làm việc với các nhà khoa học đầu ngành để bàn giải pháp khoa học phòng chống dịch COVID-19.
Báo cáo về những kết quả ngành KH&CN đã đạt được trong công tác phòng, chống dịch thời gia qua, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy cho biết: Trong mọi hoàn cảnh, khoa học đóng góp thầm lặng nhưng tiên phong. Từ những ngày đầu dịch bùng phát Bộ KH&CN, cùng với Bộ Y tế và các nhà khoa học vào cuộc kịp thời phân lập, nuôi cấy thành công SARS-CoV-2, nghiên cứu sản xuất các bộ sinh phẩm phát hiện SARS-CoV-2.
Qua đó, nhiều tổ chức KH&CN và doanh nghiệp đã phối hợp để nghiên cứu sản xuất thành công các bộ sinh phẩm phát hiện SARS-CoV-2, cơ bản đảm bảo phục vụ được nhu cầu trong nước, góp phần quan trọng vào công tác phòng, chống dịch COVID-19. Tiêu biểu là Bộ sinh phẩm realtime RT-PCR do Học viện Quân y chủ trì, phối hợp với Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á nghiên cứu, sản xuất thành công, đạt tiêu chuẩn quốc tế phát hiện SARS-CoV-2, được Bộ Y tế cấp phép và đưa vào sử dụng ngay từ đợt dịch đầu tiên bùng phát ở Việt Nam (ngày 07/3/2020); Bộ sinh phẩm reatime RT-LAMP do Công ty cổ phần Sao Thái Dương nghiên cứu sản xuất, được Bộ Y tế cấp phép sử dụng tháng 5/2021…
Bên cạnh đó, vaccine COVID-19 đã được nghiên cứu thành công. Hiện nay, vắc xin Nanocovax do Công ty Cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen nghiên cứu sản xuất. Đến nay, vắc xin đã được đánh giá giữa kỳ giai đoạn 3 và đang chờ Bộ Y tế cấp phép sử dụng khẩn cấp. Vắc xin Covivax do Viện vắc xin và sinh phẩm Y tế nghiên cứu sản xuất đang được thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2.
Ngoài ra, Bộ KH&CN đã cấp giấy chứng nhận chuyển giao công nghệ sản xuất vắc xin phòng COVID-9 bằng công nghệ mRNA cho Công ty VinBioCare thuộc tập đoàn VinGroup (vắc xin ARCT-154). Hiện nay, vắc xin ARCT-154 đã bắt đầu thử nghiệm giai đoạn 3b và dự kiến sẽ xin cấp phép khẩn cấp vào tháng 12 tới đây.
Kế thừa kết quả từ các nhiệm vụ nghiên cứu, một số loại thuốc điều trị COVID-19 cũng đã được nghiên cứu sản xuất. Hiện nay, thuốc PegLambda (là sản phẩm của nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia năm 2015) đang được nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2 trên bệnh nhân COVID-19; Thuốc kháng thể đơn dòng kháng SARS-CoV-2 đã được Công ty Cổ phần công nghệ sinh học Dược Nanogen sản xuất thành công. Trên cơ sở đó, Công ty Nanogen đã bào chế được 02 dạng sản phẩm: Thuốc tiêm, Thuốc xịt mũi họng. Cả 02 sản phẩm đang được tiến hành các thủ tục để thử lâm sàng trên bệnh nhân COVID-19.
Ngoài ra, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đang nghiên cứu tiền lâm sàng thuốc điều trị COVID-19 được bào chế từ thảo dược (thuốc VIPDERVIR). Đồng thời, Viện Hóa sinh biển (thuộc Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam) đã chế tạo thành công Molnupiravir, làm nguyên liệu bào chế thuốc điều trị COVID-19.
Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt, các nhà khoa học Việt Nam đã nỗ lực từ những ngày đầu, có đóng góp mang tính quyết định thành công trong phòng, chống dịch COVID-19.
Bộ trưởng cũng cho biết: Mặc dù tỷ lệ người dân được tiêm vắc xin ngày càng tăng, tuy nhiên do SARS-CoV-2 thường xuyên biến đổi tạo ra các chủng mới có nguy cơ kháng lại vắc xin. Vì vậy nguy cơ dịch bệnh bùng phát còn rất cao. Trong giai đoạn tới, ngành KH&CN sẽ tập trung vào 7 hướng nghiên cứu phòng COVID-19 giai đoạn mới: Nghiên cứu sản xuất vắc xin và thuốc điều trị COVID-19, triển khai Chương trình KH&CN trọng điểm cấp quốc gia: “Nghiên cứu sản xuất vắc xin sử dụng cho người đến năm 2030”; Nghiên cứu các phương pháp xét nghiệm mới như xét nghiệm SARS-CoV-2 với mẫu bệnh phẩm là nước bọt, hơi thở; Nghiên cứu hội chứng hậu COVID-19, đáp ứng miễn dịch tế bào và theo dõi đáp ứng miễn dịch sau nhiễm tự nhiên và sau tiêm vắc xin COVID-19 theo thời gian; Hỗ trợ hoàn thiện công nghệ sản xuất máy thở HFNC, hệ thống làm giàu oxy và khí nén sử dụng trong y tế di động; Nghiên cứu sản xuất KIT định lượng và khả năng trung hòa của kháng thể kháng SARS-CoV-2; Triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu đánh giá tác động của đại dịch COVID-19 đến phát triển kinh tế-xã hội Việt Nam và khuyến nghị chính sách; Nghiên cứu về mô hình triển khai các hoạt động giáo dục, y tế, văn hoá, sản xuất kinh doanh trong bối cảnh đại dịch, định hướng phát triển các công nghệ hỗ trợ.
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam ghi nhận và đánh giá cao sự đóng góp cũng như sự vào cuộc của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu cũng như các đơn vị liên quan ngay từ những ngày đầu, trong công tác phòng, chống dịch COVID-19; khẳng định đóng góp của ngành khoa học công nghệ thời gian qua rất quan trọng trong công cuộc phòng, chống dịch.
Tuy nhiên, qua quá trình triển khai cũng có những điều làm chưa đúng kể cả về mặt chủ trương chính sách, bởi đâu đó vẫn còn những chủ quan, lơ là... Vì vậy, thông qua kinh nghiệm và thực tế thời gian qua, từ nay đến cuối năm 2021, sau khi Nghị quyết Chính phủ số 107/NQ-CP ngày 11/9/2021 và Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 được ban hành, cả nước bước vào "giai đoạn bình thường mới" - cả nước cần điều chỉnh hành vi, kiểm soát tốt dịch để sống chung an toàn.
Trước thực tế trên, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam lưu ý, thuốc và vaccine vẫn phải tiếp tục và là giải pháp quan trọng trong công tác phòng, chống dịch hiện nay, chỉ khi miễn dịch cộng đồng đạt trên 70% mới giảm nguy cơ lây nhiễm.
Phó Thủ tướng nêu thực tế, người dân tại các tỉnh phía Nam như Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai... đã nhiễm và được tiêm nhưng vẫn có thể mang virus và có thể lây cho người khác vì vậy các địa phương cần nâng cao các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19.
Phó Thủ tướng mong muốn các nhà khoa học nghiên cứu giải pháp, giúp Chính phủ có cái nhìn tổng thể và bước chuẩn bị tốt hơn trong giai đoạn sắp tới.
Cũng tại buổi làm việc, đại diện các nhà khoa học, các chuyên gia cũng nêu ra nhiều giải pháp đảm bảo công tác phòng, chống dịch COVID-19 trong thời gian tới, đặc biệt, phòng, chống dịch phải đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững nền kinh tế gắn với phát triển chuỗi cung ứng toàn cầu, trong đó phải chú trọng và gắn với thu nhập của người dân.
Đồng thời, các nhà khoa học cũng đề xuất các giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong điều trị bệnh nhân tại nhà; đánh giá hiện trạng máy móc, trang thiết bị trong điều trị COVID-19 vẫn còn khó khăn cần đẩy mạnh hỗ trợ cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, đặc biệt tại tuyến cơ sở trong công tác phòng, chống dịch…/.