(ĐCSVN) – Dựa trên sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Y tế và Bộ Quốc phòng, mô hình kết hợp Quân dân y không chỉ khám chữa bệnh cho hàng trăm nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ và nhân dân, mà còn đóng góp quan trọng vào việc củng cố và phát huy tiềm năng y tế cơ sở, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển đảo.

Thành tựu nổi bật của mô hình kết hợp Quân dân y

 Mô hình kết hợp Quân dân y là sự kết hợp giữa lực lượng Quân y và lực lượng dân y nhằm nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng y tế về tổ chức, nhân lực, trang thiết bị, và nhiệm vụ đảm bảo y tế, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe bộ đội và nhân dân, cũng như đáp ứng các tình huống y tế. Đặc biệt từ năm 2006, Dự án Quân dân y kết hợp đã được đưa vào Chương trình Mục tiêu Quốc gia Y tế với nhiệm vụ huy động sức mạnh của các lực lượng Quân dân y kết hợp nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân, phòng chống thiên tai, thảm họa và các tình huống khẩn cấp khác góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân.

Đến nay, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Bộ Y tế và Bộ Quốc phòng, cùng với tinh thần trách nhiệm của đội ngũ y, bác sĩ, mô hình kết hợp Quân dân y đã thực sự đi vào cuộc sống. Bộ Y tế và Bộ Quốc phòng đã huy động nhiều nguồn lực, cùng hàng triệu ngày công của cán bộ, chiến sĩ để đưa mô hình đến những vùng sâu, xa; thành lập các cơ sở y tế Quân dân y để khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, củng cố tuyến y tế cơ sở.

Y, bác sỹ Bệnh viện Quân dân y 16 khám, chữa bệnh cho người dân

Thông qua mô hình này, các đơn vị Quân y không chỉ khám chữa bệnh cho nhân dân mà còn tích cực tham gia các chương trình y tế quốc gia (tiêm chủng mở rộng, phòng chống sốt rét, lao, suy dinh dưỡng trẻ em, sức khỏe sinh sản,…); tuyên truyền, vận động nhân dân xây dựng “Làng văn hóa sức khỏe”, nếp sống vệ sinh khoa học, bài trừ hủ tục, tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS, dân số - kế hoạch hóa gia đình,…

Thực tế, nhiều cơ sở khám chữa bệnh thuộc mô hình Quân dân y đã hoạt động rất hiệu quả, tạo nên mạng lưới khám chữa bệnh bao phủ; góp phần tiếp thêm sức mạnh cho công tác chăm sóc sức khỏe bộ đội và nhân dân. Bộ Y tế và Bộ Quốc phòng đánh giá mô hình này đã mang lại nhiều thuận lợi, tạo sự chuyển biến tích cực cho diện mạo của các tuyến y tế cơ sở. Đồng thời, mô hình cũng là nòng cốt xây dựng lực lượng y tế dự bị động viên và là giải pháp mang tính chiến lược trong việc xây dựng tiềm lực y tế, quân sự trong khu vực phòng thủ.

"Điểm tựa" của bộ đội và nhân dân ở các vùng đặc thù 

Tại thời điểm đầu năm 1990, mạng lưới y tế cơ sở của nước ta gặp nhiều khó khăn: cán bộ y tế thiếu, cơ sở hạ tầng thấp kém, lạc hậu và hơn 800 xã không có trạm y tế. Công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vùng rừng núi, thực sự là một thách thức lớn đối với ngành Y tế. Tuy nhiên, sau gần 35 năm triển khai thực hiện, mô hình kết hợp Quân dân y đã củng cố toàn diện 227 trạm y tế và củng cố từng mặt công tác được 1.326 trạm y tế, trong đó có 1.044 trạm y tế xã thuộc vùng sâu, vùng xa (chiếm hơn 10% tổng số xã, phường cả nước). Hiện nay, cả nước có 10 bệnh viện Quân dân y, 32 bệnh xá Quân dân y, trung tâm y tế Quân dân y và 46 trạm y tế Quân dân y. Các cơ sở này được thành lập theo quyết định của Bộ Quốc phòng và UBND tỉnh, dựa trên nhân lực, hạ tầng, trang thiết bị y tế của các bệnh viện, bệnh xá Quân y và trung tâm y tế huyện; do cơ quan Quân y cấp trên và Sở Y tế trực tiếp chỉ đạo chuyên môn nghiệp vụ.

Trạm y tế kết hợp Quân dân y Đồn biên phòng Long Vĩnh, Bộ đội biên phòng Trà Vinh, địa chỉ tin cậy của bộ đội và nhân dân.

Mô hình kết hợp Quân dân y không chỉ phát huy vai trò trên đất liền mà còn đạt được hiệu ứng tích cực ở các vùng biển, đảo. Bảo đảm y tế cho bộ đội và nhân dân vùng biển, đảo là nhiệm vụ quan trọng trong thực hiện Chiến lược Biển Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Qua sự quan tâm của các cấp chính quyền và sự vào cuộc chủ động của Quân đội, mô hình này đã phát huy được nội lực y tế, tạo nên sức mạnh tổng hợp về nhân lực và vật tư y tế để chăm sóc sức khỏe bộ đội và nhân dân. Điều này không chỉ phát huy tay nghề của đội ngũ y, bác sĩ Quân đội mà còn tạo điều kiện cho việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ y tế tại chỗ, tận dụng tối đa nguồn vật tư y tế của cả Quân đội và nhân dân.

Trong giai đoạn 2019 - 2024, Trung tâm Y tế thị trấn Trường Sa và các bệnh xá Quân dân y kết hợp ở khu vực Quần đảo Trường Sa - DK1 đã trực tiếp cấp cứu gần 920 lượt người bệnh, vận chuyển 95 lượt người bệnh vào bờ bằng tàu biển và máy bay quân sự, khám bệnh và cấp thuốc cho hơn 37.400 lượt người, thu dung điều trị trên 1.730 lượt người bệnh, phẫu thuật 5.382 ca.

Thượng tướng Phạm Hoài Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, từng làm việc tại các vùng biển, đảo, cho rằng mô hình kết hợp Quân dân y thể hiện vai trò chủ động của lực lượng Quân y trong việc phối hợp với y tế địa phương, thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khỏe bộ đội và nhân dân ở tuyến biên giới, vùng sâu, vùng xa, biển, đảo.

Lực lượng Quân y tiếp nhận ngư dân vào Bệnh xá đảo Trường Sa điều trị.

Song song với việc củng cố tuyến y tế cơ sở, các lực lượng tham gia mô hình đã khám bệnh cho hơn 3,6 triệu lượt người, cấp cứu trên 127,5 nghìn lượt người và nhận điều trị hơn 746,2 nghìn lượt người. Hệ thống bệnh viện Quân đội cũng tham gia khám bệnh cho gần 6 triệu lượt người, cấp cứu 313,7 nghìn lượt người và tiếp nhận điều trị hơn 1,1 triệu lượt người.

Theo đánh giá của Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, mô hình kết hợp Quân dân y đã góp phần giải quyết những vấn đề bức xúc trong công tác y tế, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng.

Có thể thấy, trên cơ sở kết hợp chặt chẽ giữa ngành Y tế và lực lượng Quân y, mô hình kết hợp Quân dân y đã phát huy sức mạnh tổng hợp, góp phần củng cố y tế cơ sở ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Qua đó, từng bước tạo dựng mạng lưới khám, chữa bệnh và phòng, chống dịch bệnh rộng khắp, tích cực trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe bộ đội và nhân dân. Mô hình này không chỉ khẳng định vai trò trong việc củng cố và phát huy tiềm năng y tế cơ sở mà còn nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, góp phần giảm tải lưu lượng bệnh nhân ở các bệnh viện dân sự.

(Còn nữa).